خدای مهربان به آن اندازه نعمت و برکت در زمین قرار داده که تمام انسان‌ها بتوانند در دنیا زندگی شرافت‌مندانه‌ای داشته باشند، اما گروهی از مردم به هر دلیلی از جمله برداشت‌های بیش از حد مترفین و قدرت‌مندان، اسراف‌ها و ... نتوانسته‌اند به سهم خود از نعمت‌های دنیا دست‌رسی یابند. بر اساس آنچه که در روایت اشاره شده در پرسش آمده، فردای قیامت، خدای متعال از آنها عذرخواهی خواهد کرد، آنچنان که برادرى از برادر دیگرش عذرخواهى می‌کند و به یکایک آنها می‌فرماید: «به عزّت و جلالم سوگند! که تو را به خاطر ذلّت و پستى، فقیرت نساختم، پرده را بردار و ببین که چه عوضى برایت فراهم کرده‌‏ام؟ این بنده به آنچه خداوند متعال به عنوان جبران کاستی‌های دنیایی‌اش آماده نموده می‌نگرد و عرضه می‌دارد: پروردگارا! من در این معامله ضرر نکرده‌‏ام».[1]
تعبیر به معذرت و عذرخواهی خداوند از مؤمنان، به معنای دل‌جویی از آنان در قبال سختی‌ها و مشکلاتی است که بر اساس مصالحی در دنیا تحمل نموده‌اند. و این دل‌جویی در واقع شبیه به عذر آوردن است.
توضیح بیشتر آن‌که یک فرد ممکن است از یک اشتباه خود عذرخواهی کند، که این نوع از عذرخواهی در مورد خداوند متصور نیست. و یا آن‌که ممکن است رفتار و کردار مصلحت‌آمیزی نسبت به طرف مقابل داشته که اتفاقاً دشواری‌هایی را نیز برای او بوجود آورده است. اگر همین رفتار و دشواری‌های بعدی، طرف مقابل را به برداشت نادرستی رهنمون گردد، شاید لازم باشد که برای او توضیحاتی ارائه شده و ابهامش برطرف شود. این توضیحات نیز در عرف، نوعی عذرخواهی به شمار می‌آید، با آن‌که در واقع هیچ اشتباهی رخ نداده است.
روایاتی که به عذرخواهی پروردگار اشاره می‌کنند، از همین نوع می‌باشند؛ چرا که خداوند در تقسیم رزق و روزی نسبت به مردم هیچ کوتاهی نداشته است، اگر در این بین کسانی حق فقرا را از این سهم به غارت برده‌اند، و یا آن‌که ثروت‌مندان به آیاتی؛ نظیر «وَ فی‏ أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»[2] عمل نکرده و حقوق مالی خود را نسبت به فقرا ادا نکرده ‌باشند، پروردگار از این بابت از آنها دل‌جویی کرده و به جبران آن دشواری‌ها، نعمت‌هایی به آنها می‌دهد که تلخی آن دشواری‌ها را از یادشان ببرد.

---