همان‌طور که در پرسش مطرح شده، در کتب فقهی، از جمله شغل‌های مکروه، شغل کسی شمرده شده که کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینها قرار دهد.[1] این مسئله، بر اساس برخی گزارشات حدیثی است، از جمله صاحب کتاب دعائم الاسلام می‌گوید:
«پیامبر اکرم(ص) تجارت لباس را دوست داشت و تجارت گندم را ناپسند مى‌شمرد؛ زیرا زمینه احتکار در آن وجود دارد که به مسلمانان زیان مى‌رساند و اگر احتکار در آن نباشد، تجارت آن حرام نیست»‌.‌[2]
بر این اساس:
1. اصل خرید و فروش گندم و جو مکروه نیست، بلکه تجارتی است که تمام جوامع به آن نیازمندند و در مواردی ممکن است به حد وجوب کفایی هم برسد؛ زیرا بر حسب نیاز جامعه، به عهده گرفتن برخی مشاغل واجب می‌گردد و این شغل نیز از این قاعده مستثنا نیست.
2. آنچه موجب کراهت این شغل می‌گردد، انگیزه و وسوسه احتکار در آن است[3] که در جوامع گذشته، زمینه‌اش در این شغل ‌بیشتر بود؛ پس اگر شرایط اجتماعی و یا قوانین موجود به گونه‌ای باشد که زمینه احتکار وجود نداشته باشد، همین مقدار از کراهت نیز برداشته خواهد شد.
3. اصل فروش اجناس(از جمله مواد خوراکی) با دریافت سود و با بهایی بیشتر از قیمت خرید، اشکال ندارد و قانون بازار و اقتصاد مورد تأیید شارع نیز همین است، ولی اگر این موضوع، منجر به گران‌فروشیِ بر خلاف عرف و قانون و یا احتکار گردد، انجام آن جایز نیست.[4]