بر اساس برخی از آموزه‌های دینی، افرادی که پس از مردن در قبر قرار می‌گیرند در یک حال و شرایط نیستند، بلکه به دو گروه تقسیم می‌شوند.
1. برخی از آنان پس از مردن و سؤال و جواب نکیر و منکر، تا زمان برپایی قیامت در خواب به سر می‌برند.
از موسى بن جعفر(ع) نقل شده است: به مؤمن در قبرش گفته می‌شود پروردگار تو کیست؟ مؤمن در جواب می‌گوید: خداوند است، پس به او گفته می‌شود دین تو چیست؟ می‌گوید اسلام است، به او گفته می‌شود پیامبر تو کیست؟ می‌گوید محمد (ص) است، به او گفته می‌شود امام تو کیست؟ می‌گوید: فلان کس است (ائمه علیهم السّلام را اسم می‌برد و می‌گوید امامان من ایشانند). پس به او گفته می‌شود که این عقاید و مطالب را از کجا دانستى؟ می‌گوید: امرى بود که خداوند مرا بر آن هدایت و راهنمائى فرمود و بر آن ثابت و استوار قرار داد، پس به او گفته می‌شود: بخواب خوابیدنى که آشفتگى و پریشانى حال در آن نیست (مانند) خوابیدن عروس ... .[1]
2. برخی از آنان در بهشت و یا جهنم برزخی بسر می‌برند، امّا کسانی که به بهشت می‌روند در صورتی که فردی از اقوام و دوستانش بهشتی باشد امکان ملاقاتشان وجود دارد.
در بعضى از احادیث وارد شده است: حقّ تعالى بهشتى دارد در مغرب که آب فرات از آن‌جا می‌آید و ارواح مؤمنان هر شام به آن‌جا می‌روند و از میوه‌‏هاى آن می‌خورند و تنعّم می‌کنند در آن و با یکدیگر ملاقات می‌کنند و آشنایى می‌دهند و صبح که طلوع کرد بیرون می‌آیند از آن و در هوا ما بین آسمان و زمین پرواز می‌کنند و می‌روند و می‌آیند و در هوا نیز با یکدیگر ملاقات می‌کنند و آشنایى می‌دهند و آفتاب که طلوع کرد به قبرهاى خود می‌روند.[2]
روایاتی وجود دارد که ملاقات مؤمنان را در برزخ اعلام می‌کند، مانند: مهزم اسدى می‌گوید: امام صادق(ع) فرمود: شیعه ما کسى است که صدایش از گوشش تجاوز نکند(فریاد نکشد) و دشمنیش از بدنش(تنها تن خود را برنج اندازد نه دیگران را) و ما را آشکارا نستاید (تا کینه مخالفین را برانگیزد) و با عیب‌گوى ما همنشینى نکند و با دشمن ما ستیزه نکند، اگر مؤمنى را بیند احترام کند و اگر به جاهلى برخورد از او دورى کند. گفتم: پس تکلیف من با این شیعه نماها چیست؟ فرمود: در میان آنها جدا شدن(خوب از بد) و تبدیل(خوب و بد) و امتحان واقع شود، قحطى برایشان پیش آید که نابود شوند و بیمارى وبائى که آنها را بکشد و اختلافى که متفرقشان سازد. شیعه ما کسى است که چون سگ عوعو نکند و مانند کلاغ طمع نورزد و اگر هم از گرسنگى بمیرد، از دشمن ما چیزى نخواهد. گفتم: قربانت اینها را در کجا بجویم؟ فرمود: در اطراف زمین، اینها زندگى سبکى دارند و آواره بسر برند (در یک‌جا سکونت ندارند) اگر حاضر باشند کسى آنها را نشناسد، و اگر غایب شوند کسى از آنها جویا نشود، از مرگ باک ندارند و در گورستان از هم دیدن کنند، اگر حاجت‌مندى به آنها پناهنده شود، براى او دلسوزى کنند، دلشان از هم جدا نیست، اگر چه خانه‌‏هاشان از هم دور باشد.[3]

---