«غضنفر» به معنای غلظت، ضخامت و درشتی است. شیر را به دلیل هیکل درشت و شجاعتش غضنفر می‌گویند و مجازاً به انسان‌هایی که شجاع و دارای بدن و جثه‌ای قوی و نیرومند باشند، غضنفر گفته می‌شود.[1]

 در کتاب نصاب الصبیان درباره نام‌های متعدد شیر می‌گوید:

 غضنفر و اسد و لیث و حارث و دلهاث                                     هژبر و قسوره و حیدر است و ضیغم شیر.

 القاب متعدد برای یک فرد و یا یک موجود، نشان از اهمیت و ارزش خاص او دارد، و بیانگر زوایای وجودی و شخصیتی او است. یکی از شخصیت‌هایی که لقب‌هایی متعدد دارد، امام علی(ع) است. این القاب به دلیل وجود با عظمت و داشتن صفات فراوان به آن‌حضرت نسبت داده شده است.

 از جمله توصیفاتی که برای آن‌حضرت بیان شده، غضنفر است که این لقب هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی با آن‌حضرت کاملا سازگار است. از نظر روحی کاملا مشخص است که آن‌حضرت بسیار شجاع و قدرتمند و نترس بود و هرگز به دشمنان پشت نکرده بود. در عرف معمولاً شیر را موجودی شجاع می‌دانند و انسان شجاع را هم شیر می‌خوانند. از این نظر، غضنفر که از نام شیر عاریت گرفته شده، برای حضرت علی(ع) لقب مناسبی است، همان‌گونه که یکی از لقب‌های دیگر حضرت «اسدالله است» که آن هم به همین مناسبت است.

 اما از نظر جسمی هم در تاریخ بیان شده است که علی(ع) بدنی قوی و هیکلی درشت داشت، که از این جهت هم وجه تسمیه خوبی بوده و اسم، با مسما مناسبت دارد.

 گفتنی است؛ تا جایی که ما تحقیق کردیم در میان روایات معصومان(ع) کلمه غضنفر در میان القاب آن‌حضرت ذکر نشده است.

 البته در تاریخ آمده است که وقتی اشعار حسان بن ثابت انصاری درباره کشته شدن عمروبن عبدود به قبیله بنی‌عامر رسید، جوانی از آنان در جواب گفت: شما مردم مدینه نباید کشتن عمرو را به خود نسبت دهید و آن‌را هنر خودتان بدانید؛ زیرا او را شیری کشته است.

 فلم تقتلوا عمرو بباسکم                                      ولکنه الکفوء الهزبر الغضنفر[2]

 خطیبان و شاعران نسل‌های بعد نیز واژه غضنفر را در توصیف امام علی(ع) به کار گرفته‌اند، مانند:

1. کفعمی در مصباح خطبه‌ای از یکی از دانشمندان نقل کرده و در آن از امام علی(ع) با لقب الشجاع الغضنفر؛ (شیرشجاع) نام برده است.

 2. ابن شهرآشوب در مناقب از ابن طوطی چند بیت شعر درباره لیلة المبیت و فضیلت و شجاعت حضرت علی(ع) نقل کرده و در آن از لقب لیث و غضنفر برای آن‌حضرت استفاده کرده است:

 فصال علی بالحسام علیهم                           کما صال فی العریس لیث غضنفر

 فولوا سراعا نافرین کأنما                               هم حمر من قسور الغالب تنفر[3]

به این مضمون که وقتی علی(ع) در آن شب به جای پیامبر(ص) خوابید و مشرکان خانه را محاصره کرده بودند علی(ع) با شمشیر به آنها حمله کرد، همان‌طور که شیری شجاع بپرد، و آنها به سرعت از او فرار کردند همان‌گونه که گورخران از شیر فرار می‌کنند.

بر اساس آنچه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که «غضنفر» مانند «ابوتراب»، «ابو الحسن» و ... در شمار نام‌های شناخته شده امیرالمؤمنین(ع) نیست؛ و به همین دلیل شما نمی‌توانید با جست‌وجوی این کلمه در نرم افزارها و پایگاه‌های اسلامی پاسخ‌های فراوانی را مشاهده کنید، ولی با این وجود، باید به این نکته اشاره کرد که شاعران و سخنورانی -چه در زمان حیات و چه بعد از شهادت مولای متقیان-، حضرتش را با این عبارت توصیف کرده و بدین وسیله، ایشان را به شیر شجاع تشبیه کرده‌اند.