همان‌گونه که می‌دانید، انسان از نظر خواهش، درخواست و میل، چه مادی و چه معنوی، موجودی نامحدود است و چنان‌که در دنیا خواسته‌های او پایان ندارد و به هر چه دست یابد باز هم دوست دارد که بیشتر از آن داشته باشد، در آخرت نیز میل و خواسته او بی‌پایان خواهد بود.

البته انسان در آخرت برای دریافت هر نعمتی‌ باید قابلیت آن‌را در دنیا فراهم کرده باشد؛ از این‌رو هر کس در این دنیا، از ایمان و اعمال و اخلاق بالاتر و بهتری برخوردار باشد، قابلیت او برای دریافت نعمت‌های اخروی بیشتر خواهد بود؛ زیرا در آن‌جا موانع مادی وجود ندارد. و مانع فقط افکار، اعمال و اخلاق خود انسان است.

بنابراین، بهشتیان بر اساس تفاوت در درجات ایمان، عمل صالح و اخلاق نیک، برای دریافت نعمت‌های بهشتی از نظر کمیت و کیفیت دارای تفاوت خواهند بود.[1]

اما نمی‌توان به صورت دقیق گفت که چه نعمت‌هایی وجود دارد که تنها نصیب برخی بهشتیان خواهد شد؛ زیرا به تصریح خداوند، انواع مختلفی از نعمت‌ها نصیب تمام بهشتیان -و نه تنها آنان که در درجه بالاترند- خواهد شد که در این دنیای مادی اساسا قابل تصور نیست و تنها با راهیابی به بهشت می‌توان آن‌را درک کرد:

فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ  هیچ فردی از نیکوکاران نمی‌داند که چه چشم‌روشنی‌هایی برای آنها در نظر گرفته شده است!

لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَلَدَیْنَا مَزِیدٌ. برای بهشتیان هرچه بخواهند فراهم است و ما نعمت‌هایی افزون بر آن داریم (که آنان نمی‌دانند).

چه بسا برخی از این نعمت‌های ناشناخته، نصیب تنها گروه ویژه‌ای از بهشتیان شود که از قابلیت و ظرفیت بالاتری برخوردارند.

[1]. ر. ک: «بهشت های هفت گانه»، 1859.