انسان در زندگی خود مراحل مختلفی را پشت سر می‌گذارد: مرحله‌ی قبل از دنیا؛ دنیا و بعد از دنیا. و برای ورود در هر مرحله نیاز به مقدماتی است؛ قرآن کریم وضعیت انسان‌‌هایی را که نسبت به تعالیم الهی بی‌اعتنا هستند، در حالت جان دادن و در آخرت، بسیار اسفبار می‌داند. به عنوان نمونه، برای بیان وضعیت آنان هنگام جدایی از دنیا از اصطلاح «به هم پیچیده‌ شدن ساق‌ها» بهره می‌گیرد:

«وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ»؛[1] ساق‌‌های آنها درهم می‌پیچید.

از این آیه تفسیر‌های مختلفی شده ‌است(که گاه تعابیر مختلفی از یک معنا است)؛ مانند:

1. مراد از این جمله، پیچیدن امر آخرت به امر دنیا است.
2. منظور درهم شدن حال جان دادن با حال زندگى است.
3. مقصود پیچیدن ساق دنیا که همان سختى جان دادن است، به ساق آخرت، یعنى شدت ترس قیامت است.[2]
4. منظور آیه، پیچیدن ساق‌‌هاى پاى محتضر در یکدیگر است؛ چون وقتى روح به گلوگاه می‌رسد زندگی و حیات جاری در اطراف بدن از بین می‌رود و دیگر تعادلى بین اعضا نمی‌ماند.

اما حقیقت این است که تعبیر پیچیدن ساق به ساق، تنها ناظر به یک موضوع خاص نبوده، بلکه کنایه از احاطه مشکلات و ورود پى در پى آنها است؛ چون از لحظه‌ی مرگ تا روز قیامت، مشکلات یکى پس از دیگرى روى می‌آورد. و این معنا جامع است؛ یعنی بر همه معناهایى که در تفسیر این آیه گفته می‌شود، منطبق خواهد بود.[3]

[1]. قیامت، 29.

[2]. ر. ک: طبرسى فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 10، ص 606، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. ر. ک: طباطبایى سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 20، ص 113، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1417ق.