دعا ارتباط نیازمندانه بنده با ذات حق تعالی، برای رفع نیازهای دنیوی و اخروی است. این گونه نیست که نباید در روز عاشورا برای خود دعا نمود؛ زیرا در روز عاشورا اعمالی در روایات وارد شده است که از جمله آنها دعاها و زیارات است و در این دعاها و زیارات، انسان برای خود نیز دعا می کند.

به عنوان نمونه، در زیارت عاشورا، فرازهایی از دعا وجود دارد که از خداوند درخواست هایی برای خود داریم؛ مانند:

«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی عِنْدَکَ وَجِیها بِالْحُسَیْنِ علیه السلام فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة»؛ یعنی، بار خدایا! به واسطه حسین (ع) در دنیا و آخرت من را نزد خودت آبرومند قرار بده.

و یا از خدا می خواهیم:«اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِی مَقَامِی هَذَا مِمَّنْ تَنَالُهُ مِنْکَ صَلَوَاتٌ وَ رَحْمَةٌ وَ مَغْفِرَةٌ اللَّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیَایَ مَحْیَا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَمَاتِی مَمَاتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد»؛ یعنی، بار خدایا! مرا در این مقام و مرتبه‏اى که دارم از کسانى قرار بده که به آنان درودها و رحمت و آمرزشى از توبه ایشان می رسد؛ خداوندا! زندگی و زیستن مرا همچون زندگی و زیستن محمّد و آل محمّد و مردنم را مانند مردن محمّد و آل محمّد (ص) قرار بده.

همچنین نماز و دعای ارزشمندی به عنوان یکی از اعمال روز عاشورا از حضرت امام صادق (ع) نقل شده است، که در فرازهای متعدد آن از خداوند طلب رحمت، مغفرت و برآورده شدن حاجات خود را می خواهیم. [1]

بنابراین، دعا کردن برای خود در روز عاشورا اشکال ندارد، اما به طور کلی، معصومین (ع) دعا کردن برای دیگران را هم سفارش کرده اند و این گونه نباشد که یک مؤمن فقط برای خود دعا کند و دیگران را فراموش نماید.

چنانچه در روایتی آمده است، امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرمودند: هر کس بگوید:«اللّهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات» (خداوندا، مردان و زنان مؤمن را بیامرز)، خداوند، به تعداد هر یک از مؤمنانى که از زمان آفرینش حضرت آدم (ع) تا برپایى قیامت خلق فرموده، یک کار نیک براى او مى‏نویسد، و یک گناه او را محو مى‏فرماید، و یک درجه [درجه ایمانى‏] او را بالا مى‏برد. [2]

گفتنی است؛ روایاتی به ما رسیده که شایسته است در این روز به حزن و اندوه پرداخت و از کار و کوشش دنیایی – مگر به قدر لازم- دوری جست، و حداقل کار و تلاش او با روزهای قبل کمی فرق داشته باشد؛ چون بنی امیه این روز را مبارک شمردند و آن را روز ظفر و پیروزی خود دانستند؛ اما این به معنای آن نیست که از برآوردن نیازهای ضروری زندگی کناره گیری شود. مانند این روایت: امام رضا (ع) می فرماید:«هر کس در روز عاشورا سعى کند حوائج خود را ترک کند، خداى تعالى تمام حوائج دنیا و آخرت وى را برآورده کند و هر که روز عاشورا روز حزن و مصیبت و گریه او باشد، خداى عزّ و جلّ روز قیامت را روز شادی و مسرّت او قرار دهد و هر که روز عاشورا را روز برکت خود قرار داده و در آن روز برای منزل خود ذخیره ای تهیه کند، خدا در آنچه ذخیره کرده برکت ندهد و در روز قیامت با یزید و عبید الله بن زیاد و عمر بن سعد در پایین ترین درجات جهنم محشور شود». [3]

اما همان طور که گفته شد، ترک سعی و تلاش برای حوائج دنیا، به معنای ترک دعا و نیازهای ضروری زندگی نیست.

برای آگاهی بیشتر نمایه های زیر را مطالعه نمایید:

1. «شرایط استجابت حتمى دعا»؛ سؤال 197 (سایت: 983) .

2. «رابطه دعا با تلاش و کوشش»؛ سؤال 6154 (سایت: 6286) .

3. «فلسفه دعا»؛ سؤال 8961 (سایت: 9037) .