جستجوی پیشرفته
بازدید
16505
آخرین بروزرسانی: 1390/12/18
خلاصه پرسش
مراد از حدیث: "لولانا ما عبدالله و لولانا ما عرف الله" چیست؟
پرسش
لطفا درباره "لولانا ما عبدالله و لولانا ماعرف الله" توضیح دهید؟
پاسخ اجمالی

انسان فطرتا موجودی خداجو و به دنبال به دست آوردن معرفت نسبت به خداوند است، تا بر اثر آگاهی نسبت به خدا، هدف اصلی خلقت که همان عبادت و بندگی باشد را تأمین نماید.

از طرف دیگر آن چنان که خود خداوند هم در جای جای قرآن خطاب به انسان فرموده، بهره بشر از علم و دانش بسیار اندک است، پس ناگزیر محتاج انسان هایی است که به جهت لیاقتشان و لطف ویژه الاهی درب هایی از علوم بر روی آنان باز شده است و توسط خداوند هر آنچه بشر به آن نیاز دارد را آموختند و اینان همان فرستادگان الاهی و رسولان او می باشند.

پس از پیامبران، جانشینان آنان یعنی حضرات معصومین (ع) این برگزیدگان الاهی، راه رسولان مرسل را ادامه دادند. آنان که مو به مو دستورات الاهی را از پیامبر (ص) دریافت کرده بودند، همچون معلمانی دلسوز به راهنمایی انسان ها پرداختند و چون به هر آنچه بشر محتاج او بود علم داشتند، توانستند پاسخ گوی ذهن پرسشگر او باشند تا به کمک آنان بشر بتواند از منجلاب جهل و نادانی به در آید.

پس براستی که اگر نبود آموزه های انبیا و بعد از آنان امامان معصوم (ع)، بشر نه تنها خدای را درست نمی شناخت، بلکه نمی توانست آن گونه که شایسته او است او را عبادت کند.

پاسخ تفصیلی

حدیث مورد پرسش در منابع روایی این گونه آمده است: قال ابو عبد الله (ع): إنَّ الله عزوجل خلقنا فاحسن خلقنا و صوَّرنا فاحسن صُوَرِنا و جعلنا خزانه فی سمائه و ارضه و لنا نطقت الشجرة و بعبادتنا عبد الله و "لولانا ما عبدالله".[1]

همان طور که می دانید انسان موجودی است که فطرتا خدا جو است،[2] و به دنبال به دست آوردن معارف بیشتر در رابطه با خداوند متعال است. و از طرف دیگر هدف اصلی خلقت، عبادت معرفی شده است،[3] و در جای خود به اثبات رسیده است که هر چه معرفت انسان نسبت به خداوند بیشتر باشد، قطعا در کیفیت عبادت او تأثیر می گذارد و با افزایش معرفت، عبادت او عمق پیدا می کند.[4]

از سوی دیگر ظرفیت انسان در حدی نیست که بتواند با ابزاری که در دست دارد، اعم از عقل و فطرت و سایر موارد بتواند به آن درجه مطلوب از معرفت برسد و حقایق این عالم را درک نماید، همچنان که خود خدا هم در جای جای قرآن به آن اشاره فرموده است. مثلا  آن جا که می فرماید: "و به شما از دانش،اندکی بیشتر داده نشده است".[5]

اما خداوند متعال با توجه به این که حکیم و عادل و دارای تمام صفات کمالیه است، ممکن نیست از یک طرف کمال انسان را در عمق معرفت نسبت به خود و شدت عبادت او قرار دهد، و از دیگر سو دامنه اطلاعات او را محدود قرار داده و شرایط کسب معرفت بیشتر را برای او فراهم ننماید، لذا آموزه هایی را در قالب وحی بر سینه پیامبران فرو فرستاد و آنان را رسولان مرسل الاهی معرفی کرد و به آنان حکمت و هر آنچه نمی دانستند را آموخت،[6] و فرمود: "به راستی ما پیامبران خود را با دلایل آشکار روانه کردیم".[7] پس انبیا این حجت های الاهی فرستاده شدند تا با خود هر آنچه بشر برای طی کردن مراحل کمال و رسیدن به اوج قله های معرفت به آنها نیاز دارد را بیاورند.

پس از حضرت محمد (ص) که آخرین فرستاده خدا بود، این سؤال مطرح می شود که بعد از او چه می شود؟ آیا انسان های بعدی نیاز به آموزه های دینی و شرح و بسط آنها ندارند؟ آیا راه فراگیری علوم و معرفت هر چه بیشتر بشر نسبت به خداوند بسته شد؟ این جا است که بحث جانشینی پیامبر مطرح می شود. اما به راستی چه کسانی می توانند جانشین پیامبران باشند؟ چه کسی باید این جانشینان را انتخاب کند؟ در این جا عقل هر صاحب عقلی حکم می کند که چون باید جانشینان رسولان همه آنچه آنان در قبال بشر انجام می دادند را انجام دهند، پس اولاً: باید هر آنچه از علوم و کمالات نزد آنان بود را دارا باشند. ثانیاً: چون شناسایی این افراد برای بشر ممکن نیست، باید از طرف خدا نصب شده باشند تا غرض الاهی از هدایت بشر تأمین شود.

با مراجعه به کتاب های روایی و تاریخی درمی یابیم که بحث وصایت و جانشینی پیامبر (ص) در زمان خود آن حضرت و به مناسبت های مختلف مطرح شده است، و حضرت به صراحت و گاه به کنایه به مردم می فهماندند که هر آنچه دنبال او هستید و از من می جویید بعد از من امامان دوازده گانه (ع) دارا هستند.[8] و فقط آنان هستند که می توانند عطش معرفتی شما را آرام کنند و نه کس دیگری.[9] حال نتیجه می گیریم انسانی که بهره اش از علم بسیار ناچیز بود و حتی عالم به نفع و ضرر خود نبود، با استفاده از این معلمان الاهی (پیامبران و جانشینان برحقشان) فرا گرفت هر چه را که نمی دانست و آموخت آنچه را که به آن نیازمند بود و اگر نبود این لطف الاهی و اگر نبودند این راهنمایان خدایی ما در جهل مرکب خود می ماندیم و هرگز از این منجلاب نادانی خارج نمی شدیم.

با این توضیحات سخن امام صادق (ع) به خوبی تبیین می شود که: اگر ما نبودیم شما نه تنها خدا را نمی شناختید، بلکه آن گونه که سزاوار او بود نیز پرستش نمی کردید.



[1] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص193، باب أن الائمة (ع) ولاة أمر الله، ح 6، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 25، ص 4، باب بدو ارواحهم و انوارهم و طینتهم، ح 7، مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404 هـ ق.

[2] روم، 30.

[3] ذاریات، 56.

[4] کلینی، الکافی، ج 1، ص 180، باب معرفة الامام، ح 1، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1365.

[5] إسراء، 85.

[6] نساء، 113.

[7] حدید، 25.

[8] مجلسی، بحارالانوار، ج 36، ص 299، باب نصوص الرسول (ص) علیهم ع، ح 133.

[9] ر.ک: مصباح، محمد تقی، آموزش عقاید، درس 38.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791871 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755965 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679154 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658414 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648276 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599843 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579970 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564683 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564016 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558560 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...