لطفا صبرکنید
50402
- اشتراک گذاری
در مورد سوت کشیدن در متون دینی دو نگاه وجود دارد. از یک نگاه کاری ناپسند و مذموم شمرده شده، اما از زاویه دیگر عملی مباح است. در این مختصر به آیه‌ای از قرآن و نیز چند روایت در این زمینه اشاره می‌شود.
1. قرآن کریم می‌فرماید قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) نماز مشرکان در کنار کعبه سوت زدن و کف زدن بود: « وَ ما کانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَیتِ إِلاَّ مُکاءً وَ تَصْدِیةً فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ....»؛[1] (آنها که مدّعى هستند ما هم نماز داریم،) نمازشان نزد خانه (خدا)، چیزى جز «سوت کشیدن» و «کف زدن» نبود، پس بچشید عذاب (الاهى) را به‌خاطر کفرتان. روشن است که آیه سوت کشیدن را مورد مذمت و نکوهش قرار داده است.
2. در برخی از روایات سوت کشیدن از صفات و ویژگیهای قوم لوط بر شمرده شده است که با توجه به خصایص و صفات ناپسند قوم لوط، بدیهی است که سوت زدن نیز باید مورد مذمت باشد. در روایتی امام علی(ع) شش صفت نکوهیده را برای قوم لوط بر میشمرد که از آن جمله است، سوت زدن: راوی میگوید شنیدم که امام علی(ع) می‌فرمود شش چیز از خصوصیات قوم لوط است؛ مهره بازى (تیله بازى)، تلنگر زدن، جویدن سقز (آدامس)[2]، سوت زدن، دامن بر زمین کشیدن، و باز گذاشتن دگمههاى قبا و پیراهن.[3]
۳. راوی میگوید به امام صادق(ع) عرض کردم، قوم لوط از کجا با خبر شدند که گروهی از مردم نزد لوط آمدند؟ امام(ع) فرمود توسط همسر لوط که از منزل بیرون آمد و سوتی زد، وقتی صدای سوت را شنیدند وارد شدند؛ از این رو سوت زدن مکروه شده است.[4]
3. در روایتی مرسل از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است: «بازى کردن با کعب(طاس)، سوت زدن براى کبوتر [کبوتر بازى] و رباخوارى یکسان است».[5]
4. اما در روایتی دیگر آمده است: راوی میگوید امام موسى بن جعفر(ع) را در یکى از آبگیرهاى بین مکه و مدینه دیدم که داخل آب است، آب را داخل دهان میکند بعد آن را بیرون میریزد، در حالی که صدای سوت از دهانش شنیده می شود. با خود گفتم این بهترین خلق خدا در روى زمین است، ببین چکار میکند! ....[6]
با توجه به آیه قرآن و روایات مزبور و جمع میان آنها، اگرچه سوت کشیدن به خودی خود کار خوب و پسندیدهای نیست، اما با توجه به شرایط، عرف، شغل و... اگر سوت زدن برای امر عقلایی باشد، اشکالی ندارد؛ مانند سوتی که داوران در ورزش استفاده می‌کنند، یا کسی در بیابان و کویر بخواهد کسی را در دور دست صدا کند، و یا چوپان بخواهد گله خود را هدایت کند، و همین‌طور کشاورزی که در مزرعه خود نگهبانی می‌دهد، با سوت زدن حضور خود را در مقابل هجوم حیوانات به محصولات کشاورزی اعلام میکند، و کسانی که بیشتر ارتباطات و کارهای خود را از این طریق انجام می‌دهند. و نیز اگر هنگام مضمضۀ آب، صدای سوت از دهان انسان خارج شود و ... .
[1]. انفال، ۳۵.
[2]. گفتنی است که جویدن سقز(آدامس) به تنهایی ایرادی نداشته و روایاتی وجود دارد که پیشوایان دینی نیز برای استحکام لثه به این کار مبادرت می‌کردند.
[3]. «... أَبِی الْقَاسِمِ بْنِ قُولَوَیهِ عَنِ الْأَصْبَغِ قَالَ سَمِعْتُ عَلِیاً(ع) یقُولُ سِتَّةٌ مِنْ أَخْلَاقِ قَوْمِ لُوطٍ الْجُلَاهِقُ وَ هُوَ الْبُنْدُقُ وَ الْخَذْفُ وَ مَضْغُ الْعِلْکِ وَ الصَّفِیرُ وَ إِرْخَاءُ الْإِزَارِ خُیلَاءَ وَ حَلُّ الْأَزْرَارِ»؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج 5، ص 45، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ اول، 1409ق.
[4]. «... عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: قُلْتُ لَهُ کَیفَ کَانَ یعْلَمُ قَوْمُ لُوطٍ أَنَّهُ قَدْ جَاءَ لُوطاً رِجَالٌ قَالَ کَانَتِ امْرَأَتُهُ تَخْرُجُ فَتُصَفِّرُ فَإِذَا سَمِعُوا التَّصْفِیرَ جَاءُوا فَلِذَلِکَ کُرِهَ التَّصْفِیرُ»؛ وسائل الشیعة، ج 11، ص 507.
[5]. «أَنَّهُ قَالَ اللَّعْبُ بِالْکِعَابِ وَ الصَّفِیرُ بِالْحَمَامِ وَ أَکْلُ الرِّبَا سَوَاءٌ»؛ نورى، حسین بن محمد تقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 13، ص 218، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1408ق.
[6]. «عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی مَحْمُودٍ الْخُرَاسَانِی عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى قَالَ رَأَیتُ أَبَا الْحَسَنِ الْمَاضِی (ع) فِی حَوْضٍ مِنْ حِیاضِ مَا بَینَ مَکَّةَ وَ الْمَدِینَةِ عَلَیهِ إِزَارٌ وَ هُوَ فِی الْمَاءِ فَجَعَلَ یأْخُذُ الْمَاءَ فِی فِیهِ ثُمَّ یمُجُّهُ وَ هُوَ یصَفِّرُ فَقُلْتُ هَذَا خَیرُ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ فِی زَمَانِهِ وَ یفْعَلُ هَذَا ...»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۷۶، ص ۲۶۵، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.
: هل يقبح الصفير؟ و ما هو الموقف منه من الناحية الاخلاقية؟
