سوره نور در مدینه نازل شده و جزو سوره‌های مدنی است؛ 64 آیه دارد و در جزء هیجدهم قرآن کریم قرار دارد.
علّت نام‏‌گذارى این سوره به «نور»، آیه‏ 35 این سوره است که در آن خداوند به عنوانِ نور آسمان‏‌ها و زمین معرّفى شده است.
این سوره را در حقیقت می توان سوره پاک‌دامنى، عفت و مبارزه با آلودگی‌هاى جنسى دانست؛ چرا که بیشترین مطالبش پیرامون راه‌کارهای پاک‌‌سازى اجتماع از آلودگی‌هاى جنسى است؛ براین اساس محوری‌ترین تعالیم و مباحث سوره نور این مطالب است:
1. بیان مجازات شدید زن و مرد زناکار که در دومین آیه این سوره مطرح شده است.
2. موضوع بعدی به این مسئله مى‌‏‌پردازد که اجراى «حد» چیز ساده‏اى نیست، بلکه از نظر موازین قضایى اسلام شرایط سنگینى دارد. نسبت به غیر مرد و همسرش چهار شاهد، و در مورد مرد و همسرش باید برنامه «لعان» اجرا گردد. همچنین حتى اگر کسى که دیگرى را متهم مى‌‌‏سازد نتواند ادعاى خود را در محکمه قضاوت اسلامى ثابت کند، خود مجازات شدید(چهار پنجم حد زنا) خواهد داشت، تا کسى تصور نکند مى‌‌‏تواند با متهم ساختن دیگران به سادگى آنها را به مجازات اسلامى بکشاند، بلکه بر عکس خود گرفتار مجازات خواهد شد. سپس به همین مناسبت حدیث معروف «افک» و تهمتى را که به یکى از همسران پیامبر اسلام(ص) زدند مطرح کرده، تا کاملاً روشن شود شایعه ‏سازى درباره افراد پاک چه گناه سنگینى دارد.
3. براى این‌که تصور نشود اسلام تنها به برنامه مجازات گناهکار قناعت مى‏‌کند، به یکى از مهم‌ترین راه‌هاى پیشگیرى از آلودگی‌هاى جنسى پرداخته، مسئله نهى از چشم‏‌چرانى مردان نسبت به زنان و زنان نسبت به مردان، و موضوع حجاب زنان مسلمان را پیش کشیده، به صورت مشروح در این زمینه بحث مى‏‌کند؛ چرا که یکى از عوامل مهم انحرافات جنسى این دو مسئله چشم‌‌چرانى و بى‌حجابى است.
4. باز برای پیش‌گیرى از آلوده شدن به اعمال منافى عفت، دستور ازدواج سهل و آسان را صادر مى‌‏‌کند، تا از طریق ارضاى مشروع غریزه جنسى، با آزادى جنسى و روابط نامشروع مبارزه کند.
5. آداب معاشرت و اصول تربیت فرزندان در محیط منزل و نسبت به پدران و مادران، موضوع دیگر این سوره است. در این سوره آمده است؛ وقت‌های خاصى که احتمال دارد زن و شوهر با هم خلوت کرده باشند، فرزندان بدون اجازه وارد اطاق آنها نشوند، تا موجباتى از این راه براى انحراف آنها فراهم نگردد.
6. به همین مناسبت، بعضى دیگر از آداب زندگى خانوادگى را مطرح مى‌‏کند، و به مقرر داشتن «احترام خانه» و «آزادى انسان در درون خانه خود» مى‏‌پردازد و از ورود به هر منزلی بدون کسب اجازه و انس و الفت داشتن و سلام کردن بر اهل آن نهى مى‏‌کند و مى‏‌فرماید؛ در صورتى که اجازه ورود به خانه‌‏اى را ندهند باز گشتن و انصراف از ورود بدان پاکیزه‌‏تر است، مگر منازل عمومى و غیر مسکونی.
7. در همین ارتباط چگونگی خطاب کردن و صدا زدن پیامبر اسلام(ص) و نهى از بى‌اعتنایى کردن به دعوت رسول خدا را بیان می‌کند.[1]
8. این سوره از پیر زنانی که امید شوهر کردنشان نیست فریضه حجاب را بر مى‏ دارد، همچنان‌که از نابینا، لنگ و بیمار (شاید براى آسان گیرى نسبت به آنها) حرج و تکالیف دشوار را بر مى‏‌دارد.
9. در لابلاى این بحث‌ها بخشى از مسائل مربوط به توحید، مبدء و معاد و تسلیم بودن در برابر فرمان پیامبر(ص) را ذکر مى‏‌کند؛ چرا که پشتوانه همه برنامه‌‌‏هاى عملى و اخلاقى، همان مسائل اعتقادى، ایمان به مبدء و معاد و حقانیت نبوت است، و تا این ریشه نباشد آن شاخ و برگ‌ها و گل و میوه‌‏ها شکوفا نخواهد شد.
10. در انتها به مناسبت بحث‌‌هاى مربوط به ایمان و عمل صالح، سخن از حکومت جهانى مؤمنان صالح به میان آمده، سرانجام با یاد آورى این حقیقت که علم خدا بر مردم احاطه دارد و آنها را از آنچه مى‏‌کنند آگاه مى‌‏سازد، این سوره را به پایان مى‌‏‌رساند.[2]

---