در ارتباط با این پرسش، ابتدا باید چند نکته را در نظر داشت.
1. بدون تردید قیمت‌ها در بازار، تابع عرضه و تقاضاست و هر زمین، خانه، جنس، خدمات و ... نرخی را در بازار دارد.
2. طبیعی است که برخی افراد برای جلب مشتری، برای فروش سریع­‌تر، جهت مبادله با یک ملک مرغوب‌­تر و یا به هر دلیل دیگری قیمت‌‌های پایین‌­تری از نرخ بازار را نیز پیشنهاد کنند که در این موارد، به صورت معمول نرخ تخفیف معمولاً آن مقدار نیست که فروشنده متهم به سفاهت شده و تدبیر اقتصادی او  زیر سؤال رود. چنین اشخاصی هم مطمئناً به دلیل نوعی نیاز اقدام به فروش نموده و به همین جهت، تخفیفاتی را نیز در نظر گرفته­‌اند، اما نمی‌­توان به آنان مضطر گفت. افرادی که از چنین افرادی خرید ­کرده و از تخفیفات آنها بهره‌­مند می‌‌شوند از دیدگاه اسلام، مورد توبیخ قرار نگرفته‌­اند.
3. اما فرض کنید خدای ناکرده فردی، خود یا یکی از اعضای خانواده‌­اش دچار بیماری سنگین و صعب العلاجی شده که نیاز فوری به عمل جراحی گران قیمتی دارد. او در صورتی که هیچ مال دیگری جز خانه مسکونی و یا وسیله نقلیه خود نداشته باشد و امکان قرض از فرد یا نهادی نیز برای او فراهم نباشد، طبیعتاً به دنبال فروش خانه و ماشین خود برآمده و چون جان او و یا همسر و فرزندش در خطر بوده و فرصتی برای چانه زدن ندارد، شاید در صورت فقدان مشتری، بالاجبار راضی شود که اموال خود را با قیمتی بسیار پایین‌­تر از نرخ بازار عرضه کند و مثلاً آپارتمان صد میلیونی را به ده میلیون بفروشد! تخفیفی که در حالت عادی، تعجب همگان را برمی‌انگیزاند.
با آن‌که خرید از افراد مضطر حرام نیست و چه بسا خودداری همگان از خرید کالا از افراد مضطر، آنها را دچار اضطرار شدیدتری نماید، اما چنانچه در پرسش نیز بدان اشاره شده است در روایات اسلامی، سوء استفاده از چنین وضعیت­های اضطراری افراد و خرید اجحاف­‌آمیز از آنان به شدت مورد نکوهش قرار گرفته است.[1]
حال ممکن است که این پرسش به وجود آید که خرید ارزان‌­تر از نرخ بازار تا چه حد اجحاف‌­گرایانه بوده و تا چه حدی منطبق بر تخفیفات معمول در معاملات بازار است و چه مرزی میان آن دو وجود دارد؟!
در این زمینه باید گفت که بهترین معیار مرزبندی، وجدان هر فرد است.
به عنوان نمونه اگر شخص مضطری برای فروش خانه‌­اش به بنگاه مراجعه کرد، مشاور املاک باید با در نظر داشتن نرخ بازار، وجدان خود را قاضی قرار داده و بیندیشد که اگر فروشنده‌­ای عادی برای فروش مراجعه می‌­کرد، حداکثر تخفیف عاقلانه‌­ای که خود او از ابتدا برای خرید کالا به فروشنده پیشنهاد می‌­داد، چه اندازه بود؟! سپس خود را ملزم بداند که دست کم، این خانه را کمتر از این حداکثر فرضی پیشنهادی، از فرد مضطر خریداری نکند.
به عنوان نمونه، در وضعیت فعلی اگر شخصی عادی برای فروش ملکی که نرخ بازار آن صد میلیون است به بنگاه مراجعه کرده و صاحب بنگاه پیشنهاد هشتاد میلیونی را برای خرید ارائه کند، شاید این پیشنهاد در عرف بازار و حتی در نگاه فروشنده چندان غیر منطقی نباشد، اما اگر خریدار، پیشنهاد بیست میلیونی را برای خرید بکند، هم از سوی فروشنده و هم از سوی دیگر مشاوران املاک مورد تمسخر قرار خواهد گرفت.
حال اگر مشاور املاک و یا هر شخص دیگری برای خرید یک ملک از فردی مضطر، پیشنهاد تخفیفی که در حالت عادی تمسخرآمیز است را بدهد، مشخص است که در صدد اجحاف به او است، اما اگر تخفیفی منطقی و معقولانه به فرد مضطر برای خرید خانه از او پیشنهاد کند، ایرادی فقهی و شرعی نخواهد داشت، اما با این وجود، اخلاق اسلامی حکم می‌­کند که در معامله با افرادی که واقعاً مضطرند تلاش شود تا حداکثر سود به آنها برسد.

---