نمازی که انسان می‌خواهد قضای آن‌را به جا آورد، دو صورت دارد:

1. نماز قضا مربوط به روزهای گذشته است؛

الف. اگر تعداد نمازهای قضا بیش از یکی است، گرچه به جا آوردن آنها واجب فوری نیست، ولی نباید در انجام آنها سستی و کوتاهی کرد.[1]

ب. اگر فقط یک نماز قضا از روزهای گذشته داشته باشد، بیشتر فقها می‌گویند، بنابر احتیاط مستحب و برخی[2] معتقدند بنابر احتیاط واجب، ابتدا آن نماز را قضا نماید، سپس مشغول نماز ادای آن روز شود، مگر این‌که وقت تنگ بوده[3] و در صورت به جا آوردن نماز قضا، نماز ادای همان روز نیز قضا شود.[4]

2. نماز قضا مربوط به همان روز است (چه آن نماز قضا یکی باشد یا بیشتر)؛

در این صورت، بیشتر مراجع تقلید معتقدند، مستحب است، اوّل نماز قضا را بخواند، سپس مشغول نماز ادا شود و عده‌ای[5] نیز این کار را بنابر احتیاط، واجب می‌دانند؛ مثلاً اگر نماز ظهر و عصر را نخوانده است، اول قضای آن‌را بجا آورده، سپس نماز مغرب و عشای آن روز را بخواند.[6]

[1]. ر. ک: فاضل لنکرانی، محمد، رساله توضیح المسائل، ص 230، م 749، قم، چاپ صد و چهاردهم، 1426 ق؛ بهجت، محمد تقى، استفتائات، ج ‌2، ص 229، س 2349، دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، اول، 1428 ق؛ موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل، ج ‌4، ص 139، محقق و مصحح: کریمی جهرمی، علی، ثابتی همدانی، علی، نیری همدانی، علی، ‌دار القرآن الکریم‌، قم، چاپ دوم، 1409ق.

[2]. آیات عظام: سبحانی، شبیری و مکارم شیرازی: (بنابر احتیاط واجب)؛ آیت الله مکارم: (در صورتی که قضا، مربوط به یک یا دو نماز قبل از ادا باشد).

[3]. آیت الله سیستانی: (یا اینکه وقت فضیلت نماز آن روز فوت ‌شود).

[4]. ر. ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج‌1، ص 754 - 755، م 1384، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ سبحانی، جعفر، توضیح المسائل، ص 289، م 1082، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ سوم، 1429ق؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 275، م 1392، قم، مدرسه امام باقر(ع)، چاپ نهم، 1428ق؛ توضیح المسائل آیت الله اراکی، م 1378؛ توضیح المسائل آیت الله نوری همدانی، م 1385.

[5]. آیات عظام: مکارم، خامنه‌ای فاضل، شبیری و سبحانی.

[6]. ر. ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج ‌1، ص 754 - 757، م 1384 و 1386؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 275، م 1392؛ سبحانی، جعفر، توضیح المسائل، ص 289، م 1082؛ توضیح المسائل آیت الله شبیری زنجانی، م 1393؛ توضیح المسائل آیت الله سبحانی، م 1385؛ استفتاء تلفنی از دفتر مقام معظم رهبری.