لطفا صبرکنید
بازدید
22802
22802
آخرین بروزرسانی:
1397/07/17
کد سایت
fa86760
کد بایگانی
104263
نمایه
روشن کردن شمع در مجالس
طبقه بندی موضوعی
احکام مرتبط با مردگان
اصطلاحات
قبر ، آرامگاه ، گورستان
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا درباره روشن کردن شمع در مراسم دینی توصیه‌ای در روایات داریم؟
پرسش
آیا روشن کردن شمع در مراسم دینی و عبادی در احادیث معتبر شیعی، یا در سیره بزرگان جایگاهی دارد؟
پاسخ اجمالی
قبل از اختراع برق، برای روشن کردن منازل، محافل و ... از وسایلی، مانند شمع استفاده می‌شد؛ از این‌رو برخی مسلمانان با اهدای شمع، به روشنایی مساجد و مزارها در شبان‌گاه کمک کرده و از این راه ثوابی برای خود ذخیره می‌کردند، اما بعد از اختراع برق، شمع، آن اثر و استفاده خود را از دست داده و امروزه تنها به صورت نمادین، گاه در برخی مراسم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
البته در روایتی وارد شده است[1]: وقتى امام باقر(ع) رحلت فرمود، امام صادق(ع) دستور دادند که (همیشه) شب‌ها در آن خانهاى که پدرشان ساکن بودند، چراغى روشن باشد و تا هنگامى که امام صادق(ع) از دنیا رفتند، این چنین بود. پس از آن‌حضرت، امام کاظم(ع) نیز در مورد محل مسکونى پدرشان همان دستور را دادند تا زمانى که آن‌حضرت(ع) را (به دستور هارون) به عراق بردند و پس از آن دیگر معلوم نشد که چه پیش آمد».[2]
بر فرض ثبوت این روایت، باید گفت ظاهر این خبر دلالت بر استحباب روشن کردن چراغ در خانه‌ای که امام(ع) در آن‌جا از دنیا رفته است، دارد و این حکم را می‌توان به حرم امامان(ع)، امام‌زادگان و صلحا[3] و در تمام زمان‌ها[4] و به تمام وسایل روشنایی از جمله شمع سرایت داد.
بنابراین، هر چند امروزه، از شمع جهت ایجاد روشنایی، کمتر استفاده می‌شود، ولی استفاده از آن در قبرستان‌ها و مراسم مذهبی تا جایی که به اسراف کشیده نشود اشکالی ندارد؛ همان‌طور که در برخی فعالیت‌های هنری نیز از آن استفاده می‌شود؛ لذا در استفتا از دفتر برخی مراجع نیز، روشن کردن شمع در شام غریبان امام حسین(ع) بدون اشکال بیان شده است.[5]
همچنین اگر بکارگیری شمع، به تدریج صورتی از شکل‌های متنوع در مراسم عزاداری قرار گیرد و نمادی جهت اظهار حزن و اندوه باشد، می‌تواند وجه شرعی پیدا کرده[6] و حتی دارای ثواب نیز باشد.
البته در روایتی وارد شده است[1]: وقتى امام باقر(ع) رحلت فرمود، امام صادق(ع) دستور دادند که (همیشه) شب‌ها در آن خانهاى که پدرشان ساکن بودند، چراغى روشن باشد و تا هنگامى که امام صادق(ع) از دنیا رفتند، این چنین بود. پس از آن‌حضرت، امام کاظم(ع) نیز در مورد محل مسکونى پدرشان همان دستور را دادند تا زمانى که آن‌حضرت(ع) را (به دستور هارون) به عراق بردند و پس از آن دیگر معلوم نشد که چه پیش آمد».[2]
بر فرض ثبوت این روایت، باید گفت ظاهر این خبر دلالت بر استحباب روشن کردن چراغ در خانه‌ای که امام(ع) در آن‌جا از دنیا رفته است، دارد و این حکم را می‌توان به حرم امامان(ع)، امام‌زادگان و صلحا[3] و در تمام زمان‌ها[4] و به تمام وسایل روشنایی از جمله شمع سرایت داد.
بنابراین، هر چند امروزه، از شمع جهت ایجاد روشنایی، کمتر استفاده می‌شود، ولی استفاده از آن در قبرستان‌ها و مراسم مذهبی تا جایی که به اسراف کشیده نشود اشکالی ندارد؛ همان‌طور که در برخی فعالیت‌های هنری نیز از آن استفاده می‌شود؛ لذا در استفتا از دفتر برخی مراجع نیز، روشن کردن شمع در شام غریبان امام حسین(ع) بدون اشکال بیان شده است.[5]
همچنین اگر بکارگیری شمع، به تدریج صورتی از شکل‌های متنوع در مراسم عزاداری قرار گیرد و نمادی جهت اظهار حزن و اندوه باشد، می‌تواند وجه شرعی پیدا کرده[6] و حتی دارای ثواب نیز باشد.
[1]. البته این روایت، ضعیف است و علت ضعف آن به دلیل وجود سهل بن زیاد می‌باشد که ضعیف است و عثمان بن عیسی است که واقفی است. ر. ک: محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، ج 1، ص 261، قم، مؤسسه سید الشهداء(ع)، چاپ اول، 1407ق؛ مجلسی، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، محقق، مصحح، رجائی، مهدی، ج 2، ص 456، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1406ق.
[2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 160، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 251، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علی‌پناه، طباطبائی، سید فضل الله، ج 1، ص 416، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[4]. فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج 2، ص 197، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1416ق.
نظرات
