لطفا صبرکنید
بازدید
5808
5808
آخرین بروزرسانی:
1397/07/08
کد سایت
fa88101
کد بایگانی
105293
نمایه
بیعت نکردن سعدِ بن عباده با امام علی(ع)
طبقه بندی موضوعی
تاريخ بزرگان
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا قیس پسر «سعد بن عباده» ادعا کرده که پدرم به دلیل حمایت از امام علی(ع) با ابوبکر بیعت نکرد؟!
پرسش
آیا در منابع تاریخی مطلبی ذکر شده است که قیس بن سعد بن عباده گفته باشد پدر من به جهت هواخواهی از علی بن ابیطالب(ع) با خلیفه اول بیعت نکرد؟
پاسخ اجمالی
«سعد بن عبادة بن دلیم بن حارثة بن ابى حزیمة بن ثعلبة بن طریف بن خزرج بن ساعده»،[1] یکی از بزرگان و سران انصار است.
با جستوجویی که در منابع تاریخی داشتیم، گزارشی را مبنی بر اینکه قیس بن سعد مدعی شده باشد که پدرش تنها به جهت هواخواهی از علی بن ابیطالب(ع) با خلیفه اول بیعت نکرده است نیافتیم. آنچه در تاریخ وجود دارد آن است که بعد از رحلت پیامبر(ص) دو جریان در صدد به دست گرفتن قدرت بودند که یکی از آنها با محوریت سعد بن عباده شکل گرفته بود.[2] صرف نظر از اینکه هدف سعد از این رویکرد چه بود، اما ظاهر امر نشانگر آن نیست که ایشان تنها برای حمایت از امام علی(ع) در مقابل دیگر جریان قدرتطلب قد علم کرده باشد. حدّاکثر آنکه او بعد از اطمینان به آنکه امام علی(ع) از صحنه خارج شده، به میدان وارد شده باشد. با توجه به آنچه گفته شد، به برخی از گزارشات مرتبط اشاره میکنیم:
1. قیس بن سعد[3] در گفتوگویی که با پدرش داشت، از او مطالبی را شنید که دلیل بر حقانیت خلافت امام علی(ع) بود؛ لذا به او گفت: تو از پیامبر(ص) یک چنین چیزی را شنیده بودی و با این وجود تصمیم داشتی قدرت را به دست بگیری و شعار هوادارانت این بود که «منا امیر و منکم امیر»؟!، به خدا سوگند که بعد از این با تو سخن نخواهم گفت».[4]
2. امام باقر(ع) فرمود: پس از وفات رسول خدا(ص) مردم به جاهلیت بازگشتند. انصار با ابوبکر بیعت نکردند؛ اما این خودداریشان نیز هدف درستی نداشت زیرا با خواندن اشعاری جاهلی به دنبال بیعت با سعد بن عباده بودند.[5]
3. هنگامی که سعد بن عباده دید مردم با ابوبکر بیعت میکنند، گفت: به خدا قسم من تا زمانی که مطمئن نشدم که قدرت از دست علی(ع) خارج نشده، به دنبال قدرت نبودم و اکنون نیز تا علی(ع) بیعت نکند، با شما بیعت نخواهم کرد و شاید اگر او بیعت هم بکند، من بیعت نکنم».[6]
با جستوجویی که در منابع تاریخی داشتیم، گزارشی را مبنی بر اینکه قیس بن سعد مدعی شده باشد که پدرش تنها به جهت هواخواهی از علی بن ابیطالب(ع) با خلیفه اول بیعت نکرده است نیافتیم. آنچه در تاریخ وجود دارد آن است که بعد از رحلت پیامبر(ص) دو جریان در صدد به دست گرفتن قدرت بودند که یکی از آنها با محوریت سعد بن عباده شکل گرفته بود.[2] صرف نظر از اینکه هدف سعد از این رویکرد چه بود، اما ظاهر امر نشانگر آن نیست که ایشان تنها برای حمایت از امام علی(ع) در مقابل دیگر جریان قدرتطلب قد علم کرده باشد. حدّاکثر آنکه او بعد از اطمینان به آنکه امام علی(ع) از صحنه خارج شده، به میدان وارد شده باشد. با توجه به آنچه گفته شد، به برخی از گزارشات مرتبط اشاره میکنیم:
1. قیس بن سعد[3] در گفتوگویی که با پدرش داشت، از او مطالبی را شنید که دلیل بر حقانیت خلافت امام علی(ع) بود؛ لذا به او گفت: تو از پیامبر(ص) یک چنین چیزی را شنیده بودی و با این وجود تصمیم داشتی قدرت را به دست بگیری و شعار هوادارانت این بود که «منا امیر و منکم امیر»؟!، به خدا سوگند که بعد از این با تو سخن نخواهم گفت».[4]
2. امام باقر(ع) فرمود: پس از وفات رسول خدا(ص) مردم به جاهلیت بازگشتند. انصار با ابوبکر بیعت نکردند؛ اما این خودداریشان نیز هدف درستی نداشت زیرا با خواندن اشعاری جاهلی به دنبال بیعت با سعد بن عباده بودند.[5]
3. هنگامی که سعد بن عباده دید مردم با ابوبکر بیعت میکنند، گفت: به خدا قسم من تا زمانی که مطمئن نشدم که قدرت از دست علی(ع) خارج نشده، به دنبال قدرت نبودم و اکنون نیز تا علی(ع) بیعت نکند، با شما بیعت نخواهم کرد و شاید اگر او بیعت هم بکند، من بیعت نکنم».[6]
[1]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 3، ص 460، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
[2]. ر. ک: «بیعت انصار با ابوبکر» 2795.
[4]. جوهری بصری، احمد بن عبد العزیز، السقیفة و فدک، محقق، مصحح، امینی، محمد هادی، ص 68، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بیتا.
[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 296، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[6]. طبری آملی کبیر، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب ع، محقق، مصحح، محمودی، احمد، کوشانپور، ص 412، قم، چاپ اول، 1415ق.
نظرات