جستجوی پیشرفته
بازدید
5827
آخرین بروزرسانی: 1397/10/06
 
کد سایت fa93748 کد بایگانی 110246 نمایه واکنش مؤمنان در برابر مشاهده احزاب در جنگ خندق
طبقه بندی موضوعی تفسیر
خلاصه پرسش
بر اساس آیات سوره احزاب و در نبرد خندق، واکنش مؤمنان در برابر یورش لشکر انبوهی که از قبائل گوناگون کفار گرد هم آمده بودند، چه بود؟!
پرسش
در مورد آیه 22 سوره احزاب توضیح می‌دهید؛ آیا معنای آیه این است که همه گروه‌ها ضد شیعه جنگ می‌کنند؟!
پاسخ اجمالی
قرآن کریم در بیان حال مؤمنان هنگام مشاهده لشگر احزاب که در اطراف مدینه اردو زده، و برای نبرد با مسلمانان صف‌آرایی کرده بودند، می‌فرماید:
«وَ لَمَّا رَأَ الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ قالُوا هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُمْ إِلَّا إِیماناً وَ تَسْلِیماً»؛[1] و هنگامی که مؤمنان لشگر احزاب را دیدند، گفتند: این همان چیزى است که خدا و پیامبرش به ما وعده داده‌‏اند و خدا و پیامبرش راست گفته‌‏اند، و جز به ایمان و تسلیم‌شان نیفزود.
این آیه در توصیف حال مؤمنان است که وقتى لشگرهای احزاب را دیدند که اطراف مدینه اردو زده‌اند، نه تنها تزلزلى به دل راه ندادند، بلکه گفتند این همان چیزی است که خدا و رسولش به ما وعده داده‌اند، و خدا و رسولش راست می‌گویند. این عکس العمل آنان براى این است که در ایمان خود راسخ شده، و رشد یافته‌‏اند، و خدا و رسولش را تصدیق می‌کنند. بر خلاف عکس العملی که منافقان از خود نشان دادند، آنها وقتى لشگرهای احزاب را دیدند به شک افتادند.[2]
«وَ لَمَّا رَأَ الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ»، یعنى چون گرویدگان به حق و تصدیق کنندگان خدا و پیامبر(ص) به چشم خود دیدند گروه‏‌هایى را که بر جنگ با پیامبر(ص) اجتماع کردند، با توجه به زیادى افراد لشگرشان گفتند: «هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ»؛ این آن چیزی است که خدا و پیامبرش به ما وعده دادند و راست گفت خدا و پیامبرش.
در معناى این آیه دو نظریه وجود دارد:
1. برخی می‌گویند: پیامبر(ص) از پیش به مؤمنان خبر داده بود که احزاب عرب علیه آنان قیام نموده و با آنها جنگ خواهند کرد، ولى وعده داد که غلبه و پیروزى با مسلمانان خواهد بود. وقتی آنها لشگر احزاب را دیدند وعده پیامبر بر آنها روشن شد، و این پیش‌گویى معجزه‌‏اى براى آن‌حضرت بود. و جز بر ایمانشان نیفزود.
2. بعضی گفته‌اند؛ خدای تعالى در آیه 214 سوره بقره به آنها وعده داده بود: « اى مؤمنان آیا پنداشتید که به بهشت می‌روید در حالی‌که هنوز گرفتارى کسانى که پیش از شما در گذشته بودند، به سوى شما نیامده است؛ به آنان سختى و گرفتاری‌ها رسید و دهشت زده شدند، تا آن‌جا که پیامبر و مؤمنانى که با او بودند گفتند: یارى خدا چه وقت است؟ آگاه باشید یارى خدا نزدیک است».
بنابر این؛ مؤمنان چون گروه‌‌هاى عرب را در روز خندق دیدند، آن جمله را گفتند؛ به جهت علم و اعتقادى که داشتند به این‌که به آنها نمی‌‏رسد مگر آنچه را که به پیامبران و مؤمنان جلوتر ایشان رسید، و انبوه مشرکان جز بر تصدیق، یقین و پایدارى آنان در جنگ نیفزود.[3]
بنابر این، این آیه علاوه بر این‌که شرایط اعتقادی و استواری در ایمان مؤمنان را بیان می‌کند، بعضى از فضایل و برجستگی‌های آنان را نیز یادآور می‌شود تا مؤمن واقعی از منافق تمیز داده شود.
1. از صفات مؤمنان چنین بود که وقتى لشگر احزاب را دیدند نه تنها ذره‌اى سستى بر آنها عارض نشد، بلکه بر ایمانشان افزوده شد و گفتند این همان است که خدا و پیامبرش قبلا به‌ ما خبر دادند و بر ایمان خود ثابت قدم ماندند.
اما در مقابل وقتى منافقان لشگر انبوه کفار را دیدند گفتند: وعده‌‌‏هاى پیامبر دروغ است و می‌خواهد ما را اغوا نماید.
2. مؤمنان گفتند: «صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ» خدا و رسولش راست گفتند که به ما وعده چنین روزى را داده بودند و ما قول خدا و رسولش را تصدیق می‌کنیم.
3. «وَ ما زادَهُمْ إِلَّا إِیماناً وَ تَسْلِیماً». هنگامی که لشگر احزاب مؤمنان را احاطه نموده بود، ذره‌ای از شک و تردید در دل مؤمنان خطور نکرد، بلکه بر ایمان و تسلیم آنها افزود، و آنان مانند «بنیان مرصوص» پا برجا و ثابت قدم ایستادگی کردند.[4]
 
 
[1]. احزاب، 22.
[2]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏16، ص 289، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏8، ص 549، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[4]. بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‏10، ص 214، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1361ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها