مشتقاتی که برگرفته از ریشه‌«نعم» می‌باشند، بیشتر در مواردی که حال خوش، زندگی دلنشین و یا هر خیر و برکتی وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند که هم شامل زندگی دنیوی و هم برکات معنوی می‌شود.
مصدر این ماده، «نعمة» و «نعومة» است که به معنای خوشی و شادمانی و در رفاه بودن است.[1]
جمع «نعمة(نعمت)»، «نِعَم» و «انعُم» است.
«نَعماء» نیز به معنای نعمتی است که دارای امتداد بوده و در طول زمان ادامه دارد.
«نَعیم» صفت مشبه از این ماده است که دلالت بر ثبوت و پایداری نعمت می‌کند.
«ناعم» نیز اسم فاعل این ماده و دلالت بر حدوث آن است، نه ثبوت.[2] و به عنوان نمونه، در آیه «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ ناعِمَة»[3] می‌توان از این منظر به نعمت نگریسته شود که چنین وضعیتی وجود نداشته و سپس به وجود آمده است.

---