لطفا صبرکنید
بازدید
13974
13974
آخرین بروزرسانی:
1393/03/03
کد سایت
fa30900
کد بایگانی
37518
نمایه
تفاوت میان کلمات «زوج» و «شفع»
طبقه بندی موضوعی
تفسیر
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
تفاوت واژه «زوج» و «شفع» در قرآن چیست؟
پرسش
تفاوت واژه «زوج» و «شفع» در قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی
«شَفع»؛ به معناى ضمیمه کردن چیزى به چیزى،[1] و مقارن و همراه بودن دو چیز[2] است. در آیه شریفه «وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ»؛[3] شفع، اسم و به معناى جفت چنان‌که وتر به معناى تک است.[4] البته در تفسیر این آیه، مفسران اقوال و احتمالات فراوانى ذکر کرده‌اند.
«زوج» در لغت، به معنای جفت و کسی که برای او قرین و همراه باشد، آمده است.[5] به هر دو قرین از مذکّر و مؤنّث در حیوانات که ازدواج یافته‌اند «زوج» گفته می‌شود.[6] به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می‌شود؛ مثل یک زوج کفش (یک جفت).[7] زوج و قرین زن، شوهر او است و زوج و قرین مرد، زن او است.[8]
در قرآن کریم نیز زوج -به اعتبار قرین و همراه مرد- به زن اطلاق شده است: مانند: «وَ قُلْنا یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّة ...»؛[9] و گفتیم: «اى آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن».
بنابراین، زوج به کامل کننده دیگری و قرین و همراه او گفته می‌شود. به دیگر سخن؛ هر کدام از دو موجودی که با قرار گرفتن در کنار دیگری، آن‌را کامل می‌کند، زوج آن دومی می‌باشد؛ مثلاً مرد زوج زن و زن زوج مرد است. اما شفع؛ یعنی چیزی که همراه و ضمیمه می‌شود، در مقابل وتر که تنها است و ضمیمه و همراه ندارد.[10]
«زوج» در لغت، به معنای جفت و کسی که برای او قرین و همراه باشد، آمده است.[5] به هر دو قرین از مذکّر و مؤنّث در حیوانات که ازدواج یافته‌اند «زوج» گفته می‌شود.[6] به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می‌شود؛ مثل یک زوج کفش (یک جفت).[7] زوج و قرین زن، شوهر او است و زوج و قرین مرد، زن او است.[8]
در قرآن کریم نیز زوج -به اعتبار قرین و همراه مرد- به زن اطلاق شده است: مانند: «وَ قُلْنا یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّة ...»؛[9] و گفتیم: «اى آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن».
بنابراین، زوج به کامل کننده دیگری و قرین و همراه او گفته می‌شود. به دیگر سخن؛ هر کدام از دو موجودی که با قرار گرفتن در کنار دیگری، آن‌را کامل می‌کند، زوج آن دومی می‌باشد؛ مثلاً مرد زوج زن و زن زوج مرد است. اما شفع؛ یعنی چیزی که همراه و ضمیمه می‌شود، در مقابل وتر که تنها است و ضمیمه و همراه ندارد.[10]
[1]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 457، دمشق، بیروت، دارالقلم، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 4، ص 48، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.
[2]. ابن فارس، أحمد، معجم مقائیس اللغة، محقق، مصحح، هارون، عبدالسلام محمد، ج 3، ص 201، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1404ق.
[3]. فجر، 3.
[4]. قاموس قرآن، ج 4، ص 48؛ کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج 10، ص 232، تهران، کتابفروشی محمد حسن علمی، 1336ش.
[5]. قاموس قرآن، ج 3، ص 185؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 2، ص 291، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[6]. قاموس قرآن، ج 3، ص 185؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص 384.
[7]. مفردات الفاظ القرآن، ص 384 .
[8]. «زوج المرأَة: بعلها. و زوج الرجل: امرأَته»؛ لسان العرب، ج 2، ص 292.
[9]. بقره، 35.
[10]. «شفع... أصلٌ صحیح یدلُّ على مقارنَة الشیئین. من ذلک الشَّفْع خلاف الوَتْر»؛ معجم مقائیس اللغة، ج 3، ص 201؛ «[الشَّفْع]: نقیض الوتر»؛ حمیری، نشوان بن سعید، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، ج 6، ص 3499، بیروت، دار الفکر المعاصر، چاپ اول، 1420ق.
نظرات
