جستجوی پیشرفته
بازدید
21917
آخرین بروزرسانی: 1398/11/27
خلاصه پرسش
منظور روایتی که می‌فرماید؛ اولین چیزی که خدا خلق کرد، محمد(ص) و ائمه هدایت که از نسل ایشان‌اند -و آنها جلوی خداوند در اشکالی از نور هستند- چیست؟
پرسش
روایت ذیل در اصول کافی (1194) ذکر شده است. می‌خواهم بپرسم که آیا این حدیث صحیح است؟ منظور این روایت چیست؟ آیا می‌توانید آن‌را شرح دهید؟ جابر بن یزید چنین روایت می‌کند: ابو جعفر(امام محمد باقر علیه السلام) به من چنین گفت: ای جابر «اولین چیزی که خدا خلق کرد، محمد (ص) و ائمه هدایت که از نسل ایشان هستند، می باشند. آنها جلوی خداوند در اشکال از نور هستند. من گفتم اشکال نور چیست؟ چنین گفت: یعنی سایه‌هایی از نور. اینها بدن‌های نوری هستند که روح ندارند و اینها تنها با یک روح تقویت می‌شدند و آن همان روح القدس بود. در درون آن محمد و عترت او به خدا عبادت می‌کردند. به خاطر این خداوند آنها را به صورت حلیم، عالم و طاهر خلق کرده است. آنها با نماز، روزه، سجده، تسبیح و تحلیل به خدا عبادت می‌کنند. آنها نماز می‌خوانند، حج می‌کنند، روزه می‌گیرند».
پاسخ اجمالی

این روایت از نظر سند صحیح و معتبر است،[1] و از نظر دلالت و محتوا نیز مشکلی ندارد. در توضیح آن چند نکته را متذکر می‌شویم:

1. منظور از اشباح که در متن روایت آمده است، همان تصویر تاریک یک چیز است که از راه دور دیده می شود.[2]

2. معنای سایه که در روایت آمده مشخص است، اما منظور از آن، همان‌گونه که در روایت تصریح شده است بدن‌های نورانی است.

3. مقصود از بدن‌هایی نورانی، بدن‌هایی است که از خصوصیات بدن جسمانی و نیروهای حیوانی برخوردار نیست.

4. مقصود از نور چیست؟ برخی از مفسران می‌گویند مقصود از نور در این روایت روح القدس است.[3] ولی به نظر می‌رسد مقصود از نور اشاره به مرتبه‌ی وجود اشیا در مرتبه‌ی ذات علت است. به عبارت دیگر، هر موجودی برای تحقق در عالم دنیا، باید مراحلی از خلقت و مراتبی از وجود را بگذراند؛ اولین مرتبه حضور در محضر ذات خدا است که از آن به نور تعبیر می‌شود. البته از مرتبه‌ی ذات که همان مرتبه صقع ربوبی است، تعبیر به خلقت آورده نمی‌شود، بلکه از آن تعبیر به نور می‌آورند؛ شاید به همین جهت در این روایت شریفه از خلقت اولیه پیامبر و اهل‌بیت(ع) تعبیر به اشباح و سایه‌های نور آورده شده است که اشاره به این دارد که مرتبه خلقت بعد از مرتبه وجود نوری است.[4]

 


[1]. کلینی، کافی، ج 1، ص 442. متن روایت چنین است: «الْحُسَیْنُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ ع یَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ أَوَّلَ مَا خَلَقَ خَلَقَ مُحَمَّداً ص وَ عِتْرَتَهُ الْهُدَاةَ الْمُهْتَدِینَ فَکَانُوا أَشْبَاحَ نُورٍ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ قُلْتُ وَ مَا الْأَشْبَاحُ قَالَ ظِلُّ النُّورِ أَبْدَانٌ نُورَانِیَّةٌ بِلَا أَرْوَاحٍ وَ کَانَ مُؤَیَّداً بِرُوحٍ وَاحِدَةٍ وَ هِیَ رُوحُ الْقُدُسِ فَبِهِ کَانَ یَعْبُدُ اللَّهَ وَ عِتْرَتَهُ وَ لِذَلِکَ خَلَقَهُمْ حُلَمَاءَ عُلَمَاءَ بَرَرَةً أَصْفِیَاءَ یَعْبُدُونَ اللَّهَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ السُّجُودِ وَ التَّسْبِیحِ وَ التَّهْلِیلِ وَ یُصَلُّونَ الصَّلَوَاتِ وَ یَحُجُّونَ وَ یَصُومُونَ».

[2]. مجلسى، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‌، مصحح، رسولی، سید هاشم، ‌دار الکتب الإسلامیة‌، ج 5، ص 196، تهران، چاپ دوم، 1404ق. ‌

[3]. مازندرانى، محمد صالح بن احمد، مصحح، شعرانی، ابو الحسن، شرح الکافی، ج 7، ص 142- 143، المکتبة الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1382 ق. «الاضافة لامیة و الظل الفی‌ء الحاصل من الحاجز بینک و بین الشمس مثلا و المراد به هنا على سبیل التشبیه أبدان نورانیة غیر جسمانیة کثیفة بلا أرواح‌ حیوانیة و قوى جسمانیة کائنة فى الابدان الحیوانیة و النور المضاف إلیه اما الروح أو النور المعروف و کان ذلک الظل مؤیدا بروح واحدة و هى روح القدس و قد مر أنه کان مع النبی «ص» و هو أعظم من جبرئیل و غیره فبذلک الروح کان النبی و عترته صلّى اللّه علیهم یعبدون اللّه تعالى و «لذلک» یعنى لتأییدهم بذلک الروح فى أول الفطرة الروحانیة خلقهم فى النشأة الشهودیة حلماء علماء بررة أصفیاء فى أول الفطرة الشهودیة الجسمانیة».

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها