«حَبْل» در لغت، به معنای ریسمانی طولانی و محکم است که با آن چیزی را می‌بندند. در نگاهی دیگر، «حبل» عبارت است از وسیله‌ای کشیده و طولانی که برای رسیدن به مقصود به آن چنگ می‌اندازند. و این وسیله‌ای است که هم در مادیات و هم معنویات کاربرد دارد. راغب اصفهانی می‌گوید: «حبل به معنای ریسمان است که معروف می‌باشد، ولی به صورت استعاره، برای هر ارتباطی مورد استفاده قرار می‌گیرد». به عنوان نمونه در قرآن کریم هم به ریسمان ساحرانی که با موسی(ع) روبرو شدند، «حبل» گفته شده و هم به وسیله‌ای معنوی که می‌توان با استفاده از آن با خدا ارتباط برقرار کرد. و نیز به شاهرگ انسان که از گردنش می‌گذرد «حبل الورید» گفته شده است. در برخی منابع اسلامی، از عبارتی با عنوان «حبل المتین» نیز یاد شده که معنایش ریسمان محکم است.

خداوند متعال در قرآن، محور وحدت مسلمانان را به ریسمان الهی «حبل الله» تشبیه نموده؛ زیرا انسان در شرایط عادی و بدون داشتن راهنما در قعر چاه ظلمت و نادانی است و برای نجات از این چاه ترسناک نیاز به ریسمان محکمی دارد که همان ریسمان الهی است. اندیشمندان شیعی برای «حبل الله» مصادیق گوناگونی ذکر کرده‌اند؛ مانند: دین اسلام که ملاکش ولایت است؛ توحید و ولایت؛ اهل‌بیت؛ قرآن؛ قرآن و اهل‌بیت با هم.