واژه «فتنه» و مشتقات آن در قرآن کریم، در آیات مختلف آمده، و در معانى مختلفى - که ممکن است برخی از آنها تا حدودی مشابه باشند - به كار رفته است؛ مانند:

1. به معناى آزمايش و امتحان: «أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ»؛ مردم گمان می‌‏كنند، همين‌كه گفتند ايمان آورديم، رها می‌‏شوند و آزمايش نخواهند شد.
2. به معناى فريب دادن: «يا بَنِي آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ»؛ اى فرزندان آدم، شيطان شما را فريب ندهد.
3. به معناى بلا و عذاب: «يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ»؛ آن‌روز كه آنها بر آتش عذاب می‌‏شوند، به آنها گفته می‌‏شود بچشيد عذاب خود را.
4. به معناى گمراهى: «وَ مَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً»؛ كسى كه خدا گمراهى او را بخواهد هيچ قدرتى براى نجات او، در برابر خداوند نخواهى داشت.
5. به معناى شرک و بت‌پرستى: «وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ...»؛ با آنها پيكار كنيد تا شرک از ميان برود.