«شَفَقَت» اصطلاحی اخلاقى است که عبارت از ملاطفت و مهربانی در حق دیگران؛ یعنی با رفتار مهربانانه با دیگران برخورد کردن می­باشد.

شفقت در فقه در باب‌‌هاى اجتهاد و تقليد، طهارت، امر به معروف و نكاح به كار رفته است. تسلّى دادن صاحبان مصيبت و اظهار هم‌دردى با آنان، هرچند تا حدّى توأم با مبالغه باشد، مستحب است. چنان‌كه شفقت فرزند نسبت به پدر و مادر؛ استاد نسبت به شاگرد؛ همسر نسبت به همسر؛ پدر و مادر نسبت به فرزندان و به ویژه دختران، پرستاران به بیماران و ... از مصادیق صفات نیک اخلاقی می­باشد.

البته «اشفاق» به معنای هراسان بودن است و «مُشفق» به فرد هراسان می­گویند که اگر در حالت اختیار و در دنیا و از خوف پروردگار باشد، صفت نیک افراد باایمان است و اگر هراس قهری کافران با دیدن نشانه­های عذاب باشد، دیگر صفت نیکی نخواهد بود و به این هر دو در قرآن اشاره شده است.

همچنین به نور ضعیفی که قبل از طلوع آفتاب و نیز بعد از غروب آن در کرانه‌های زمین دیده می‌شود، شَفَق گفته می‌شود.