«عتق» یا «تحریر رقبه» واژه‌ای قرآنی و فقهی به معنای آزاد کردن برده است.

آزادکردن بردگان به خودی خود، عملی بسیار ارزشمند بوده و از بالاترین عبادات به شمار می‌آید. علاوه بر آن، آزادسازی بردگان به عنوان یک مجازات دنیایی و یا یک کفاره برای برخی از گناهان نیز در نظر گرفته شده است تا راه‌کاری برای مبارزه هرچه بیشتر با برده‌داری باشد. به عنوان نمونه، اگر فردی سوگند خود را می‌شکست، به جبران آن موظف بود تا بنده‌ای را در راه خدا آزاد کند.