قلب انسان، كانون عواطف و احساسات است؛ به همین جهت، طبیعی است که انسان هرگاه عزيزی را از دست دهد، ناراحت شده و اشک‌هايش جاری ‏شود. موضوع عزاداری و گریه بر مردگان، از موضوعاتی است که طبع انسانی اقتضای آن‌را دارد و تقریبا تمام انسان‌ها در مصیبت‌ها، اندوهگین و گریان می‌شوند.

در دین اسلام و به ویژه در منابع شیعی روایات فراوانی در زمینه گریه وجود دارد و بر اساس آن، اصل گریه و عزاداری نه تنها ممنوع نیست، بلکه در بسیاری از مواقع تشویق هم شده است.

البته گريه‌هایی نیز مورد نکوهش قرار گرفته شده و اعلام شده که مایۀ رضايت و خوشنودی خداوند متعال نیست، از جمله آنکه فرد عزادار با انجام کارهایی؛ مانند فریاد زدن و گفتن سخنانی که در شأن یک بندۀ شایستۀ خداوند نیست، معترض به قضاى الهى باشد. چنین گریه‌ای بیش از آنکه نشان از اندوه طبیعی انسانی باشد، جنبۀ نمایشی دارد و از این رو در روایات، چنین گریه‌ای از رفتارهای مردم عصر جاهلیّت و پیش از اسلام شمرده شده است.

در طرف مقابل، یکی از زیباترین گریه‌ها که در قرآن و روایات بارها به آن توصیه شده است، گریستن در شوق به خداوند و خشیت از او می‌باشد و اولیای الهی نیز در عبادت و مناجات‌های شبانه‌ی خود از ترس خدا و شوق وصالش فراوان می‌گریستند.

گریه برای از دست‌دادن اولیای الهی و بزرگداشت مقام آنها نیز از گریه‌های ارزشمند بوده و در سیره پیامبران و پیشوایان موارد فراوانی از این نوع از گریه را نیز می‌توان مشاهده کرد؛ مانند گریه‌ی‌ حضرت یعقوب(ع) در فراغ حضرت یوسف(ع)، گریه‌ی حضرت فاطمه(س) در فراغ پیامبر اسلام(ص)، گریه امام سجاد(ع) برای امام حسین(ع) و شهدای کربلا، و ...