جستجوی پیشرفته
بازدید
11533
آخرین بروزرسانی: 1392/09/04
خلاصه پرسش
چرا در قرآن اشاره به شرکت ندادن مشرکین در مراسم حج دارد، مگر مشرکان حج انجام می‌دادند؟ و با توجه به این مطلب، اعمال کسانی مانند ادیسون که دین نداشتند کاملاً از بین می‌رود؟
پرسش
آیه 17 سوره توبه اشاره به شرکت ندادن مشرکین در مراسم حج دارد. مگر مشرکین در مراسم حج شرکت می‌کردند؟ و با توجه به این آیه اعمال کسانی مانند ادیسون که دین نداشتند کاملاً حبط می‌شود؟
پاسخ اجمالی
به این پرسش در دو بخش زیر پاسخ داده می‌شود.
1. مشرکان مکه، همان‌طور که از عنوان «شرک» معلوم است، منکر خداوند نبودند، بلکه خدا را به عنوان آفریننده آسمان و زمین و نازل کننده باران می‌پذیرفتند و حج انجام می‌دادند با این حال، در مقام پرستش برای خداوند شریک قائل می‌شدند و بت‌ها را شریک خداوند قرار می‌دادند. قرآن می‌فرماید: «آنها غیر از خدا، چیزهایى را می‌پرستند که نه به آنان زیان می‌رساند، و نه سودى می‌بخشد؛ و می‌گویند: اینها شفیعان ما نزد خدا هستند! بگو: آیا خدا را به چیزى خبر می‌دهید که در آسمان‌ها و زمین سراغ ندارد؟! منزّه است او، و برتر است از آن همتایانى که قرار می‌دهند!».[1]
نقل شده آیه شریفه «وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِکُونَ»،[2] درباره مشرکان عرب نازل شده که وقتى از آنها می‌پرسیدند: آفریننده آسمان‌ها و زمین کیست؟ و چه کسى است که باران را از آسمان نازل می‌کند؟ در پاسخ می‌گفتند: «اللَّه»، ولى با این حال شرک می‌ورزیدند و در وقت گفتن تلبیه در حج خود می‌گفتند: «لبیک لا شریک لک الا شریکاً هو لک تملکه و ما ملک».[3]
ابن عباس می‌گوید: پیامبر اسلام، ابوبکر را فرستاد تا کلمات برائت را ندا دهد آن‌گاه على را به دنبال او فرستاد تا نامه پیامبر را به او دهد، در آن هنگام که ابوبکر در راه بود صداى شتر پیامبر را از دور شنید و با نگرانى بیرون شد و گمان کرد که پیامبر است، ولى او على بود که نامه پیامبر خدا را به او داد و در آن ابوبکر مأموریت یافته بود که در موسم حج باشد و على مأموریت یافته بود این کلمات را ندا دهد، پس رفتند و حج بجاى آوردند و على در ایّام تشریق بپا خاست و ندا در داد که خدا و رسول او از هر مشرکى بیزار است، چهار ماه در زمین بگردید و پس از این سال هیچ مشرکى حج نکند و هیچ‌کس در بیت عریان طواف نکند.[4]
از این سخن روشن می‌شود که مشرکان نیز حج بجا می‌آوردند که البته حج آنان با خرافاتی آمیخته شده بود که یکی از آن خرافات‌ها عریان طواف کردن در برخی از حالات بود.
همچنین در میان عرب رسم بود که در ماه‌های حرام، حج تغییر می‌کرد. مجاهد در این‌باره می‌گوید: مشرکان هر ماهی حج بجا می‌آوردند، دو سال در محرّم حج و دو سال در صفر، ... آن‌گاه پیامبر(ص) در سال دیگر حج انجام داد و در خطبه اموری را گفت که تا به حال باقی است ... و گفت: سال دوازده ماه باشد چهار ماه از آن ماه‌هاى حرام باشد سه ماه به دنبال یکدیگر: ذی القعده، ذی الحجّه و محرّم، و یک ماه جدا: رجب میان جمادى و شعبان. و قصد پیامبر(ص) از این سخن آن بود که باطل بکند آنچه عرب انجام می‌دادند از نسئ؛ یعنى تأخیر کردن حرمت ماه به ماهى دیگر.[5]
بنابر این، مشرکان شبه جزیره عربستان، برخی سنت‌های ابراهیمی از جمله حج را به صورت ناقص و تحریف شده حتی در برخی از اوقات همراه مسلمانان[6] انجام می‌دادند.
2. اگر افرادی مانند ادیسون جاهل قاصر بودند، احتمال سعادتمند شدن آنها وجود دارد. در این‌باره نمایه «عدل الاهی و عدم آشنایی انسان ها با تشیع»، سؤال 3574 را مطالعه کنید. اما اگر مشرک معاند باشند، پاداش خدماتشان در همین دنیا به آنان داده خواهد شد. پاداشی مانند نام نیک. خداوند در قرآن می‌فرماید: «آن‌کس که (تنها) زندگى زودگذر (دنیا) را می‌طلبد، آن مقدار از آن‌را که بخواهیم- و به هر کس اراده کنیم- می‌دهیم سپس دوزخ را براى او قرار خواهیم داد، که در آتش سوزانش می‌سوزد در حالى که نکوهیده و رانده (درگاه خدا) است».[7]
 

[1]. یونس، 18: « وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ وَ یَقُولُونَ هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللَّهِ قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِما لا یَعْلَمُ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى‏ عَمَّا یُشْرِکُونَ».
[2]. «و بیشتر آنها که مدعى ایمان به خدا هستند، مشرکند!»؛ یوسف، 106.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، ج 5، ص 410، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
[4]. «فَقَامَ عَلِیٌّ (ع) أَیَّامَ التَّشْرِیقِ یُنَادِی ذِمَّةُ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ بَرِیئَةٌ مِنْ کُلِّ مُشْرِکٍ فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَا یَحِجَّنَّ بَعْدَ الْعَامِ مُشْرِکٌ وَ لَا یَطُوفُ بِالْبَیْتِ بَعْدَ الْیَوْمِ عُرْیَانٌ»؛ سید ابن طاووس‏، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، ج ‏1، ص 39، خیام، قم‏، چاپ اول‏، 1400ق‏.
[5]. اسفراینى، ابوالمظفر شاهفور بن طاهر، تاج التراجم فی تفسیر القرآن للأعاجم، ج ‏2، ص 861، انتشارات علمى و فرهنگى، تهران، چاپ اول، 1375ش.
[6]. بعضى گفته‌اند: منظور از روز حج اکبر، روز دهم ذى الحجه از سال نهم هجرت است، چون در آن روز بود که مسلمانان و مشرکان یک جا اجتماع کرده و هر دو طایفه به حج خانه خدا پرداختند، و بعد از آن سال دیگر هیچ مشرکى حج خانه خدا نکرد؛ ر.ک: «نام عید قربان، حج اکبر و حج اصغر در اسلام»، سؤال 29510.
[7]. اسراء، 18: «مَنْ کانَ یُریدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فیها ما نَشاءُ لِمَنْ نُریدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ یَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً».
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • استغفار چیست و چه آداب و شرایطی دارد و تفاوت آن با توبه چیست؟
    91994 انسان و خدا 1397/10/18
    «استغفار» و درخواست آمرزش از پیشگاه خدای متعال، دارای چنان اهمیتی است که در قرآن کریم و روایات فراوان به آن سفارش شده است، و پیامبران الهی(ع) نیز در عین پاکی و طهارت، باز هم از خداوند درخواست آمرزش داشتند. در روایات از استغفار به عنوان بهترین دعا ...
  • بر اساس آیه 158 سوره انعام؛ وضعیت توبه انسان‌ها در دوران ظهور امام مهدی(عج) چگونه است؟ آیا راه توبه در آن زمان بسته است؟
    20051 تفسیر 1392/06/21
    در ابتدا باید دانست که این بخش از دعا، در واقع بخشی از آیه 158 سوره انعام است که عبارات کامل آن چنین است: «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتی‏ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ ...
  • معنای «مجتبی» و «اجتباء» چیست؟
    25741 امام حسن مجتبی ع 1395/08/12
    واژه «مجتبی»، برگرفته از ریشه «جبی» است. معنای اصلی «جبی» جمع کردن و جمع شدن است؛ مانند جمع شدن آب در حوض.[1] وقتی این کلمه به باب افتعال برده شود، مصدر آن «اجتباء» می‌شود، و به ‌معنای جمع کردن با انتخاب و برگزیدن است.
  • کنایه چیست؟ و چند قسم است؟
    43905 علوم قرآنی 1393/06/27
    کنایه در اصطلاح علم بلاغت عبارت است از: لفظی که معنای غیر حقیقی آن مورد نظر باشد، ولی به دلیل این‌که قرینه‌ای ندارد تا از اراده معنای حقیقی جلوگیری کند، جایز است معنای حقیقی آن نیز اراده شود. کنایه به تناسب معنایی که به آن اشاره می‌کند بر ...
  • استفاده از شناسنامه افراد متوفی چه حکمی دارد؟
    17386 Theoretical 1388/01/08
    دولت هر کشور و از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی و ارائه هر چه بهتر خدمات به شهر وندان خود قوانین و راه کارهایی دارند. از جمله برای تعیین هویت افراد، برای هر فردی که عضوی از این کشور می باشد یک جلد شناسنامه صادر می کنند ...
  • آیا در اسلام خطبه های عیدین را قبل از نماز خوانده اند؟
    8893 Laws and Jurisprudence 1390/06/08
    خطبه های نماز جمعه از ابتدا قبل از نماز  ایراد می شد اما در ارتباط با خطبه های نماز عیدین نقل شده که چون مردم شام در نماز عید حضور می یافتند اما برای برای آنکه خطبه هایی که در آن به امیر المؤمنین(ع) دشنام داده می شد را ...
  • مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
    13177 تفسیر 1386/09/29
     واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیه‌ی 90 سوره‌ی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیه‌کنندگان است.این‌که شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کرده‌اند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جاده‌‏ها و ورودی‌هاى مکه تقسیم می‌کردند، ...
  • چگونه می‌توان در عین باور به ازلیت ماده، به وجود خداوند نیز اعتقاد داشت؟
    13337 علیت و معلولیت 1391/08/07
    مسئله‌ی ازلیت ماده در صورتی اعتقاد به وجود خدا را متزلزل می‌کند که راه اثبات وجود خدا را منحصر در بر هان حدوث زمانی بدانیم؛[1] یعنی اگر وجود خدا را از این راه که موجودات در زمانی موجود نبودند، و بعد موجود شدند ...
  • آیا سعادت و شقاوت انسان ها ذاتی است؟
    20130 درایه الحدیث 1390/12/28
    اصل حاکم و مسلم در اعتقادات شیعی بر مختار بودن و مسئول بودن انسان در قبال سعادت و شقاوت خویشتن است. و روایت مذکور فقط خبر از این واقعه می دهد که فردی که هم اکنون شقی است، از همان شکم مادر هم در بستری از شقاوت ...
  • در سوره 59 خداوند خود را با صفت متکبر معرفی می کند! آیا خدا واقعاً متکبر است؟ معنای تکبر خدا چیست؟
    35778 تفسیر 1391/04/28
    «کبر» نزد عالمان اخلاق، عبارت است از: حالتی که انسان خود را بالاتر از دیگری ببیند و بر این باور باشد که از دیگران برتر است. این خصیصه از بزرگ ترین صفات رذیله در انسان است.[1] «متکبر» از ماده «تکبر» به ...

پربازدیدترین ها