لطفا صبرکنید
بازدید
22383
22383
آخرین بروزرسانی:
1397/07/13
کد سایت
ar22117
کد بایگانی
39747
نمایه
مؤنث یا مذکر بودن مورچهای که سلیمان صدایش را شنید
اصطلاحات
حضرت سلیمان (ع)
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی|پیامبران
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
مورچه ای که قوم خود را از خطر سپاه حضرت سلیمان به پناه گرفتن دعوت کرد، نر بود یا ماده؟
پرسش
مورچه ای که قوم خود را از خطر سپاه حضرت سلیمان به پناه گرفتن دعوت کرد، نر بود یا ماده؟
پاسخ اجمالی
زمانی که حضرت سلیمان(ع) با سپاهیانش در حال عبور از منطقهای بود، مورچهای، دیگر مورچهها را از خطر بیم داد. قرآن این داستان را اینگونه نقل میکند: «حَتَّى إِذا أَتَوْا عَلى وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ یا أَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساکِنَکُمْ لا یَحْطِمَنَّکُمْ سُلَیْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ»؛[1] [پس حرکت کردند] تا به وادى مورچگان درآمدند. مورچهاى گفت: اى مورچگان! به خانههایتان درآیید تا سلیمان و سپاهیانش ناآگاهانه شما را پایمال نکنند.
اما در اینکه این مورچه، مذکر بوده و یا مؤنث، دو قول وجود دارد:
1. تاء در «نَمْلَةٌ» برای وحدت میباشد و اشارهای به مؤنّث بودن ندارد، اما اینکه چرا از فعل مؤنّث «قالَتْ» استفاده شده به این جهت است که لفظ این کلمه، مؤنّث مجازی میباشد.[2]
2. در برخی از منابع اهل سنت اینگونه نقل شده است: قتاده وارد کوفه شد و گروهى از مردم گرداگرد او جمع شدند او سپس رو به آنها کرد و گفت: «سلوا عما شئتم» درباره آنچه نمىدانید از من بپرسید. مىگویند در آن موقع ابوحنیفه که در سن نوجوانى بود میان جمع حاضر رو به قتاده کرده و از او پرسید: به من خبر ده آیا مورچهاى که با سلیمان سخن گفت، نر بود یا ماده؟ قتاده از پاسخ باز ماند! در این لحظه ابوحنیفه به او گفت: یقیناً ماده بود چرا که قرآن نیز آنرا با لفظ مؤنّث ذکر کرده است: «قالت نملة»! زیرا نملة مانند «حمامة» (کبوتر) و «شاة» (گوسفند) به نر و ماده هر دو اطلاق مىشود و با قرینه باید تشخیص داد کدام جنس اراده گشته است، یا آنکه باید وصف ذکر و انثى را در انتهاى آن براى تشخیص اضافه کرد؛ مثل «حمامة ذکر» و «حمامة انثى».[3]
اما همانگونه که بیان شد، برای مؤنث مجازی نیز میتوان فعل مؤنث به کار برد و بر این اساس، هیچ نشان قطعی از نر یا ماده بودن مورچه مورد نظر در قرآن وجود ندارد.
اما در اینکه این مورچه، مذکر بوده و یا مؤنث، دو قول وجود دارد:
1. تاء در «نَمْلَةٌ» برای وحدت میباشد و اشارهای به مؤنّث بودن ندارد، اما اینکه چرا از فعل مؤنّث «قالَتْ» استفاده شده به این جهت است که لفظ این کلمه، مؤنّث مجازی میباشد.[2]
2. در برخی از منابع اهل سنت اینگونه نقل شده است: قتاده وارد کوفه شد و گروهى از مردم گرداگرد او جمع شدند او سپس رو به آنها کرد و گفت: «سلوا عما شئتم» درباره آنچه نمىدانید از من بپرسید. مىگویند در آن موقع ابوحنیفه که در سن نوجوانى بود میان جمع حاضر رو به قتاده کرده و از او پرسید: به من خبر ده آیا مورچهاى که با سلیمان سخن گفت، نر بود یا ماده؟ قتاده از پاسخ باز ماند! در این لحظه ابوحنیفه به او گفت: یقیناً ماده بود چرا که قرآن نیز آنرا با لفظ مؤنّث ذکر کرده است: «قالت نملة»! زیرا نملة مانند «حمامة» (کبوتر) و «شاة» (گوسفند) به نر و ماده هر دو اطلاق مىشود و با قرینه باید تشخیص داد کدام جنس اراده گشته است، یا آنکه باید وصف ذکر و انثى را در انتهاى آن براى تشخیص اضافه کرد؛ مثل «حمامة ذکر» و «حمامة انثى».[3]
اما همانگونه که بیان شد، برای مؤنث مجازی نیز میتوان فعل مؤنث به کار برد و بر این اساس، هیچ نشان قطعی از نر یا ماده بودن مورچه مورد نظر در قرآن وجود ندارد.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات