نبوت پیامبر اسلام(ص) را می‌توان دارای دو جنبه دانست:
1. جنبه اول که نبوت به معنای رسالت و آغاز فرایند تبلیغ دین و تشکیل جامعه اسلامی می‌باشد که در این جنبه، پیامبر گرامی اسلام(ص) در شهر مکه و در سن چهل سالگی و در غار حراء به پیامبری برگزیده شد. دوران پیامبری ایشان 23 سال طول کشید و در نهایت در سن 63 سالگی چشم از جهان فرو بست.[1]
2. جنبه دوم به معنای مقام معنوی واسطه بین خدا و خلق که برخی روایات، حکایت از وجود چنین مقام نبوتی برای آن‌حضرت، نه از کودکی، بلکه پیش از خلقت انسان دارد. حضرتشان می‌فرماید: «کُنْتُ نَبِیّاً وَ آدَمُ بَیْنَ الْمَاءِ وَ الطِّین‏»؛[2] «آن زمانی که هنوز آدم به صورت کامل خلق نشده بود، من نبیّ بودم». این حدیث در منابع اهل‌سنت نیز با اندک تفاوتی نقل شده است: «کُنْتُ نَبِیًّا وَ آدَمُ بَیْنَ الرُّوحِ وَ الْجَسَدِ».[3]
به هر حال داشتن مقام پیامبری از بدو تولد برای بزرگ‌ترین پیامبر تاریخ، موضوع عجیبی نیست؛ چرا که برخی از پیامبران سابق نیز از چنین ویژگی برخوردار بودند. حضرت عیسی(ع) در همان ابتدای تولدش با مادرش سخن گفت و او را دلداری داد.[4] سپس با مردم سخن گفت و خود را بنده و پیامبر خدا معرفی کرد.[5] گفته شده است که خداوند عقل حضرت عیسی را در کودکی کامل ساخت و در همان وقت او را پیامبر قرار داده و مبعوث به سوی مردم بود و به دلیل کامل بودن عقلش، از همان زمان مکلف بود.[6]
امام علی(ع) نیز درباره دوران کودکی پیامبر(ص) می‌فرماید: «از زمانی که ایشان دوران شیرخوارگی را به پایان رساند، خداوند بزرگ‌ترین فرشته از فرشتگانش را مأمور کرد تا شبانه روز او را در مسیر کرامت و محاسن اخلاق عالَم سوق دهد».[7] این سخن نشان می‌دهد که پیامبر اکرم(ص) از ابتدای دوران کودکی، با عالم معنا ارتباط داشت.
همان‌گونه که معتقدیم حضرت محمد(ص) از همان ابتدای تولد مقام عصمت[8] و نیز مقام امامت و ولایت[9] را داشتند، هیچ بُعدی ندارد که بگوییم ایشان از همان ابتدای تولد بلکه از ابتدای خلقت نوری، دارای تمامی این مقامات بوده‌اند، اما ایفای نقش ایشان به عنوان پیامبری در میان جامعه، بعد از چهل سال رخ داده است.

---