«مِعراج» از ریشه «عرج»[1] و بر وزن «مِفعال» است که یکی از وزن‌های اسم آلت به شمار می‌آید،[2] جمع آن نیز «مَعَارِیج، و مَعارِج» می‌باشد.[3]

معنای لغوی «معراج» در زبان عرب، وسیله‌ای است که با کمک آن، انسان به بلندی، صعود می‌نماید و در همین راستا، در آن زبان، به نردبان نیز "معراج" گفته می‌شود.[4] البته به موارد معنوی نیز که وسیله‌‌‌ای برای عروج معنوی انسان باشد، مانند نماز نیز معراج اطلاق می‌گردد.[5]

اما «مَعرَج» بر وزن «مَفعَل» از اوزان اسم مکان است و به مسیری اطلاق می‌شود که از آن محل به بلندی صعود نموده و عروج صورت می‌گیرد.[6]

[1]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 1، ص 223، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، 1410ق.

[2]. جزری، ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج 3، ص 203، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ اول، 1367ش.

[3]. مدنی شیرازی، علی خان بن أحمد، الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول‏، ج 4، ص 155، مشهد مؤسسة آل البیت( ع) لإحیاء التراث‏، چاپ اول، 1384ش.

[4]. ابن منظور، لسان العرب، «معراج پیامبر اسلام (ص)»، 5636؛ «بررسی جمله مشهور «الصلاة معراج المؤمن»، 44205.

[5]. الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول‏، ج 4، ص 158.

[6]. کتاب العین، ج 1، ص 223.