جستجوی پیشرفته
بازدید
4856
آخرین بروزرسانی: 1400/10/01
خلاصه پرسش
آیات 45و 46 سوره‌ی احزاب بر کدام ویژگی‌های رسول خدا(ص) اشاره دارد؟
پرسش
آیات 45و 46 سوره‌ی احزاب بر کدام ویژگی‌های رسول خدا(ص) اشاره دارد؟
پاسخ اجمالی

کاربر گرامی؛

برای آیات 45 و 46 سوره‌ی احزاب شآن نزول خاصی از سوی مفسران ذکر نشده است. و همان‌گونه که بارها گفته‌ایم لازم نیست برای هر آیه - به ویژه مواردی که اصولی کلی را بیان می‌کند - شأن نزولی وجود داشته باشد.

در این دو آیه، نقش پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله در جامعه بیان شده است.

او مردم را به سوى خدا دعوت مى‏کند و شی

«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً، وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنیراً»؛[1] اى پیامبر، ما تو را فرستادیم تا شاهد و مژده‌‏دهنده و بیم‌‏دهنده باشى. و مردم را به فرمان خدا به سوى او بخوانى، و چراغى تابناک باشى.

قرآن کریم در این دو آیه، نقش پیامبر اکرم(ص) را در جامعه بیان می‌کند.

شاهد بودن رسول خدا(ص)، چنان‌که در آیات دیگر هم آمده است؛ مانند: «لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً».[2] گواه‌بودن بر اعمال امت در دنیا است، و آنچه را که امت انجام می‌دهند او تحمل نموده، روز واپسین آن‌را اداء می‌کند، و بعد از او امامان شاهد امت‌اند، و آن‌حضرت شاهد شاهدان است.

معناى «مبشر» و «نذیر» بودن پیامبر(ص) این است که مؤمنان مطیع خدا و رسول را، به پاداش نیک و بهشت بشارت، و کافران عصیان‌گر را به عذاب و آتش جهنم انذار می‌دهد.

«وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِیراً»، دعوت آن‌حضرت به سوى خدا، همان دعوت مردم به سوى ایمان به خداى یگانه است که لازمه‌اش ایمان به دین خدا است، و اگر دعوت پیامبر(ص) را مقید به اذن خدا کرد، برای آن است که به مسئله‌ی بعثت و نبوت او اشاره کند.

و «سراج منیر» و یا چراغ روشنایی‌بخش بودنش به این است که آن‌حضرت را طورى قرار داد که مردم به وسیله او به سعادت خود و به راه نجاتشان از ظلمت‌‌هاى شقاوت و گمراهی هدایت شوند؛ لذا این تعبیر از باب استعاره است.[3]

البته برخی گفته‌اند: مقصود از سراج منیر، قرآن است و تقدیرش این است: و ما تو را مبعوث کردیم در حالى که صاحب چراغ پرفروغى مانند قرآن هستی. بنابر این، مضاف حذف شده است.[4]

برخی از مفسران شاهد بودن را به معنای سیره حضرتشان گرفته‌ و گفته‌اند؛ مراد از شاهد، سیره‌ی پیامبر(ص) است؛ پیامبر به وسیله‌ی رفتار پسندیده‌‌‏اش دلیل و میزان است. انسان را به شناخت خودش هدایت می‌کند و به او می‌‏نمایاند که در برابر خدا چه وظایفى دارد. مؤمنان را به بهشت بشارت داده و عصیان‌گران را از آتش عذاب بیم می‌‏دهد.[5]

به هر حال، قرآن کریم در این دو آیه چند منصب و مقام را براى رسول خدا(ص) بیان می‌کند:

  1. شاهد و گواه بر امت: او را شاهد و گواه معرّفى کرده و فرمود: تو در دنیا و آخرت گواه امّت خود هستی و در مورد آنان شهادت به حق می‌دهى و حکم تو در باره آنها جارى است.
  2. بشارت و مژده دهنده: از خصوصیّات مقام تو چنین خواهد بود که مؤمنان را به رحمت و مغفرت حق تعالى و بهره‌مندی آنان از درجات بهشت و متنعّم گردیدن آنها به فیوضات غیر متناهى ابدی مژده می‌‌دهى.
  3. هشدار دهنده: از خصوصیّات دیگر رسول خدا(ص) این است که در عین حال که مؤمنان و نیکوکاران را به فیوضات ابدی مژده می‌دهد، در عین حال آنها را می‌ترساند و به عذاب و انتقام الهى تهدید می‌کند تا آن‌که همیشه بین خوف و رجاء باشند؛ یعنی نه به عبادت خود مغرور گردند و نه از رحمت حقّ تعالى ناامید شوند.
  4. «وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ». پیامبر(ص) مطابق فرمان الهى آن‌گونه که مأمور گردید، بدون کم و زیاد مردم را به سوى توحید می‌خواند و راه هدایت و رسیدن به قرب الهی را به آنان می‌آموزد.
  5. چراغ روشن: «وَ سِراجاً مُنِیراً». چراغ روشن بودن پیامبر(ص)، یعنی همان‌گونه که در شب تاریک که ظلمت روى زمین را فراگرفته، با چراغ روشن، تاریکى برطرف می‌گردد. در زمانی که ظلمت کفر و شرک اهل عالم را فراگرفته، پیامبر چراغ روشنى است که با نور وجودش، ظلمت کفر و جهل و خودخواهى و خودپسندى از بین رفت.[6]

[1]. احزاب، 45- 46.

[2]. بقره، 143.

[3]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 16، ص 330، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 8، 569، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[5]. مدرسی، سید محمدتقی، تفسیر هدایت، گروه مترجمان، ج  10، ص 286، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1377ش.

[6]. بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 10، ص 239- 240، تهران، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361ش.                       

وه‏ى او در این دعوت، بشارت و انذار است.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها