یکی از دختران امام کاظم(ع)، ام احمد نام داشت[1] که در سفر به بغداد، همراه پدرشان بود و در همین سفر، روایتی را نیز از حضرتشان نقل کرد.[2]

بعد از آن‌که هارون الرشید دستور داد تا موسی بن جعفر(ع) را نزد او بیاورند، امام هفتم(ع)، فرزند بزرگش امام رضا(ع) [3] را فراخواند و در حضور عده‌‏ای از شیعیان برجسته، ایشان را وصی خود قرار داد و سپس وصیت‌نامه خود را به دخترش ام احمد داد و مخفیانه به او فرمود: هر کسی نزد تو آمد و نشانی چیزی را که به تو سپردم داد، این نوشته را به او بده.[4]

بعد از شهادت امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) نزد ام احمد رفت و با دادن نشانی از وی خواست که امانت پدر را به ایشان بدهد. ام احمد چون این درخواست را شنید سر به گریه نهاد و گفت: گویا پدرم به شهادت رسیده است!

امام رضا(ع) خواهرش را به صبر دعوت نمود و از او خواست تا این موضوع را پنهان کند تا این خبر از طریق دیگری به حاکم مدینه برسد و این خبر را از مردم بشنود و موضوع شهادت امام از زبان ما منتشر نشود. آن‌گاه امّ احمد کیسه‌‏ای که امانت‌های پدرش در آن بود را آورده و تقدیم برادرش نمود.[5]

این‌که امام کاظم(ع) وصیت خود را به ایشان سپرد، خود نشانی از بزرگی و مقام والای این بانو است.

البته برخی سیره‌نویسان معاصر معتقدند که ام احمد دختر امام کاظم(ع) نبوده، بلکه یکی از همسران آن‌جناب بود.[6] برخی گزارش‌های اخیر نیز سال وفات ام احمد را سال 231 هجری اعلام کرده‌اند،[7] که باید این موضوع در منابع کهن مورد بررسی قرار گیرد.

[1]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 1، ص 366، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ علامه حلّی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج 2، ص 141، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1414ق؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 3، ص 320، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.

[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 42، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[3]. ر. ک: «امام رضا(ع) بزرگ‌ترین فرزند امام کاظم(ع)»، 110899.

[4]. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب(ع)، ص 205، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1384ش.

[5]. کافی، ج ‏1، ص 381 – 382؛ اثبات الوصیة، ص 201.

[6]. امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعة، ج 5، ص 90، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1408ق.

[7]. اعلمی حائری، محمد حسین، تراجم أعلام النساء، ج 1، ص 234، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، چاپ اول، 1407ق‏.