همان‌گونه که در پرسش آمده، در روایتی از امام علی(ع) در آداب ازدواج و عروسی آمده است که شوهر چنین دعا کند:

«اللَّهُمَّ بِکَلِمَاتِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا وَ بِأَمَانَتِکَ أَخَذْتُهَا اللَّهُمَّ اجْعَلْهَا وَلُوداً وَدُوداً لَا تَفْرَکُ تَأْکُلُ مِمَّا رَاحَ وَ لَا تَسْأَلُ عَمَّا سَرَح‏».[1]

1. این حدیث در کتاب بسیار معتبری نقل شده؛ اما با این وجود سلسله سند آن کامل نبوده و حدیثی مرفوع - و البته قابل استناد - به شمار می‌آید.[2]
2. منظور از جمله‌ی «بِکَلِمَاتِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا»؛ که ناظر به حلال‌شدن همسر با استفاده از کلمات خدا است، شاید اشاره به آیه‌‌ای از قرآن باشد که می‌فرماید: «با زن‌‌هایی که مورد پسند شما است ازدواج کنید».[3] و شاید اشاره به کلمات شهادتین و کلمه‌ی توحید باشد؛ زیرا به‌ واسطه‌ی اسلام شوهر، زن مسلمان بر او حلال می‌شود.
3. مقصود از «بِأَمَانَتِکَ أَخَذْتُهَا»، یا امان و امنیت است؛ یعنی خدایا در پناه و حفظ تو، من او را به دست آوردم، و یا منظور عهد و پیمان است؛ یعنی با التزام به عهدی که از مؤمنان گرفتی تا نسبت به همسرانشان با مدارا و مهربانی رفتار کنند، او را به عقد خود درآوردم و یا مقصود، امانت است؛ یعنی همسرم را به عنوان امانتی از جانب تو برگزیدم.[4]
4. «ولود» به معنای زنى است که توانایی فرزندآوری بالایی دارد؛[5] و «ودّ» به معنای محبت و دوست‌داشتن فراوان است.[6] به عبارت دیگر، این درخواست که همسرم «ودود» باشد، معنایش آن است که او را عاشق من قرار ده.
5. «لَا تَفْرَکُ» از «فرک» به معنای به خشم است؛[7] یعنی خداوندا، کاری کن که او نسبت به من خشمگین نشود.
6. در جمله‌ی «تَأْکُلُ مِمَّا رَاحَ وَ لَا تَسْأَلُ عَمَّا سَرَح»، «راح» به معنای برگشت چارپایان از چراگاه است، و «سرح» به معنای رفتن آنان به سمت چراگاه است که معنای ظاهری‌اش آن خواهد بود که همسرم از آنچه که حیوانات هنگام برگشت از چراگاه به همراه دارند بخورد و از آنچه هنگام رفتن به همراه دارند سؤال نکند که این کنایه‌ای از قانع بودن همسر است.[8]

یعنی هرآنچه برای او آورده‌ام را مورد استفاده قرار داده و زیاده‌خواه نباشد.

بنابراین، دعای مورد نظر را می‌توان چنین معنا کرد:

«خدایا با بهره‌‌گیری از کلمات تو همسرم را بر خودم حلال کردم و در سایه‌ی امنیت (و یا با التزام به پیمان) تو او را به دست آوردم؛ خدایا او را فرزندآور، مهربان، آرام و قانع قرار بده».

[1]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 501، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2]. مجلسى، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ع)، ج 20، ص 312، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.

[3]. «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ». نساء، 3.

[4]. مرآة العقول، ج 20، ص 312 - 313.

[5]. هروى، محمد بن یوسف، بحر الجواهر معجم الطب الطبیعی، ص 382، قم، جلال الدین‏، چاپ اول، 1387ش.

[6]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین،‏ ج 3، ص 453 - 454، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.

[7]. صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، ج 6، ص 253، بیروت، چاپ اول، 1414ق.

[8]. مرآة العقول، ج‏20، ص 313.