انسان مرکب از سه چیز است: «روح»، «بدن عنصرى مادى» و «بدن مثالى برزخى». این بدن(بدن مثالی) بسیار شفاف و لطیف‌‏تر و رقیق‌‏تر از هوا است که حائل میان جسم مادى ثقیل و روح مجرد است. این بدن بسیار لطیف برزخى که قوانین ماده [ماده عنصری] در آن جارى و سارى نیست، همان بدن است که بعد از آن‌که نفس ناطقه انسانى، یعنى روح و حقیقت انسان، علاقه خود را از بدن جسمانى مادى قطع کرد در آن بدن برزخى، به نحو اتحاد، تا روز قیامت باقى خواهد بود؛ یا معذّب به عذاب و عقاب برزخى، یا متنعّم در ناز و نعمت و روح و ریحان برزخی.[1]

اما در مورد بدن آخرتی میان دانشمندان اختلاف وجود دارد. به نظر می‌‌رسد در بررسی بدن قیامتی ابتدا باید این مطلب را در نظر داشت که معاد چگونه است؟ آیا فقط جسمانی است؟ یا فقط روحانی است؟ یا هم جسمانی و هم روحانی است؟

بنابر این، کسانی که معاد را فقط روحانی می‌دانند و معاد جسمانی را قبول ندارند، در نظر آنان انسان محشور در قیامت باید بی‌بدن باشد؛ چنان‌که کسانی که معاد را فقط جسمانی می‌دانند و اعتقادی به روح به عنوان موجود ندارند، در نظر آنان انسان در قیامت با همین بدن مادی و با همین کیفیت محشور خواهد شد.

اما کسانی که معاد را هم جسمانی و هم روحانی می‌دانند در مورد بدن قیامتی اختلاف دارند:

1. بیشتر دانشمندان دینی معتقدند زمانی که روز رستاخیز برپا گردد، خداوند بدن‌هاى جسمانى مادى را از زمین خارج می‌کند، ارواح به اجساد مادى خود برمی‌گردند و براى زندگى ابدى آماده و حاضر می‌شوند. در نظر آنان هرچند بدن آخرتی بدن مادی است؛ اما مطابق با شرایط آخرت تحول یافته است؛ یعنی مثل بدن دنیایی دچار پیری و ضعف و نابودی نمی‌شود.
2. برخی معتقدند بدن قیامتی همان بدن برزخی است.
3. بعضی نیز به بدن اخترامی اعتقاد دارند؛ یعنی انسان در طول زندگی دنیایی با رفتار و اعمال خود بدن آخرتی خود را می‌سازد. به عبارت دیگر، نفس در عالم آخرت با توجه به اعمال و رفتار خود در دنیا، بدنی را مطابق با آن ابداع و اختراع می‌کند و با آن محشور خواهد بود.
4. برخی نیز بر این باورند که بدن آخرتی مثل بدن دنیایی است نه عین آن.[2]

[1]. ر. ک: «جسم مثالی»، 20243؛ «معاد جسمانی»، 6234؛ «چگونگی معاد و دلایل آن از دیدگاه فلاسفه و متکلمان»، 5373

[2]. ر. ک: قدردان قراملکی، محمد حسن، نگاهی نو به معاد جسمانی، قبسات، شماره 58، ص 5-34.