جستجوی پیشرفته
بازدید
347
آخرین بروزرسانی: 1404/02/23
خلاصه پرسش
خداوند هنگام آفرینش آدم به فرشتگان فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید! خداوند چه چیزی می‌دانست که آنان نمی‌دانستند؟!
پرسش
در آیه 30 سوره بقره، خدای متعال در جریان خلقت آدم به فرشتگان می‌فرماید: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید. خداوند چه چیزی را می‌دانست که فرشتگان نمی‌دانستند؟
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که در پرسش آمده، قرآن کریم می‌فرماید هنگامی که خدای متعال به فرشتگان فرمود: من می‌خواهم در زمین جانشینى بیافرینم، آنها گفتند: آیا در آن‌جا کسى را می‌‏آفرینى که به فساد و خون‌ریزى بپردازد؟! ما که تو را به پاکى می‌ستاییم و تقدیس می‌‏گوییم؟! خدای متعال در پاسخ فرمود: من چیزهایی می‌دانم که شما نمی‌دانید:

«إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ».

با توجه به این‌که خداوند دانای نهان و آشکار است، بدیهی است چیزهایی از فلسفه و دلیل این خلقت و آفرینش می‌دانست که فرشتگان از آن آگاهی نداشتند. حال پرسش این است، سرّی که ملائک از آن بی‌خبر بودند چه بود؟!

در پاسخ باید گفت؛ ممکن است این سر و راز هنوز نزد خداوند باشد و کسی از آن آگاه نباشد، و ممکن است که خداوند این راز را بعدها در اختیار بندگان خاص خود قرار داده باشد.

البته، تفسیرها و روایاتی در این زمینه وجود دارد و احتمالاتی هم مطرح شده است، مانند این‌که:

  1. رازی که خدا می‌دانست، همان تکبر و عجب و غرور ابلیس در سجده بر آدم(ع) بود.
  2. خدا می‌دانست که پیامبران، صالحان و دوستان خدا در فرزندان آدم پدیدار خواهند شد که جز با چنین آفرینش ظاهر و آشکار نمی‌شد.[1]
  3. فرشتگان می‌پنداشتند که فضل و برتری تنها به عبادت است؛ اما خداوند می‌خواست به آنان نشان دهد که برتری به علم است؛ از این‌رو علم آدم را به رخ آنان کشید.[2]
  4. خدا می‌دانست که آدم توبه خواهد کرد و ابلیس به معصیت خدا روی خواهد آورد و فرشتگان از این موضوع آگاه نبودند.
  5. فرشتگان از ظاهر و فساد و خون‌ریزی انسان در آینده آگاهی داشتند، در حالی که خدای متعال به ظاهر و باطن و اسرار و محبّت قلب آدم علم داشت و این اقتضا می‌کرد که به خلق آدم دست بزند.[3]
  6. در برخی روایات هم آمده است که خداوند در ادامه جمله «إنی أعلم ما لا تعلمون»، توضیحاتی خطاب به فرشتگان بیان کرد که برخی زوایای آن راز را برایشان روشن می‌کرد:

من اراده کردم موجودی را با دستم بیافرینم و انبیاء و پیامبران و بندگان صالحی که امامان هدایت شده‌اند را در نسل او قرار دهم که جانشینان من بر آفریدگان روی زمین باشند و آنها را از گناهان بازدارند و از عذابم بیمشان دهند و به سوی طاعتم هدایتشان کنند و با آنان در راه من گام بردارند و با این بندگان خاص، حجتم را تمام کرده و آفریدگان را از عذاب بیم دهم.

همچنین نسل «نسناس» را از زمین بردارم و زمین را از وجودشان پاک کنم(شاید اشاره به موجودات مشابه انسان مانند نئاندرتال‌ها باشد که منقرض شده‌اند) و ... .[4]

و به عبارت دیگر، این نسل جدید، با نسل‌های گذشته مشابه انسان که فسادشان در ذهن و خاطر فرشتگان جای گرفته بود متفاوت‌اند.


[1]. ر. ک: شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، آقا بزرگ، محقق، قصیرعاملی، احمد، ج 1، ص 133- 135، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی تا؛ مترجمان، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق، ستوده، رضا، ج 1، ص 118، تهران، فراهانی، چاپ اول، 1360ش.

[2]. ر. ک: سور آبادی، ابوبکر عتیق بن محمد، تفسیر سور آبادی، تحقیق، سعیدی سیرجانی، علی اکبر، ج 1، ص 51، تهران، فرهنگ نشر نو، چاپ اول،

[3]. ر. ک: رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت‏، علی اصغر، ج 1، ص 135، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، 1371ش؛ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 2، ص 392، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.

[4]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، محقق، موسوی جزائری، طیب، ج 1، ص 37، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404 ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
    14304 شیعه آماج تهمتها 1388/12/19
    در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد. الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    54384 انسان کامل 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • آیا ارزش معنوی صدقه، متناسب با توانایی مالی فرد سنجیده می‌شود؟
    12575 انفاق و قرض الحسنه 1393/08/22
    در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است. خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و ...
  • در صورتی که چند نفر به زنا کردن مردی شهادت داده و پس از اجرای حکم از شهادت خود برگردند دیه فرد معدوم بر عهده کیست؟
    9117 Laws and Jurisprudence 1388/08/10
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا این لحظه پاسخ های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):باید دیه کامله در میان چهار نفر تقسیم شود و به صاحبان خون داده شود.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):این ...
  • آیا در روایات توصیه شد که بدن خود را با روغن‌های گیاهی ماساژ دهیم؟
    3012 حدیث 1402/06/20
     چرب‌کردن بدن با روغن‌های گیاهی، و مالش و یا ماساژ بدن با آنها، روشی است که از گذشته‌های دور در میان بسیاری از جوامع یکی از روش‌های درمان و یا کاهش‌دهنده بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و برخی موارد آن امروزه نیز در پزشکی نوین مورد تأیید قرار گرفته است.در ...
  • معنای «رجب» چیست؟
    39644 دیگر موارد 1397/03/19
    «رجب»؛ نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. بر اساس آنچه در کتب لغوی آمده، این ریشه در موارد «بزرگ‌داشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار می‌گیرد. و این ماه را نیز از آن رو رجب نامیده‌اند که در دوران جاهلیت، آن‌را بزرگ شمرده و جنگ ...
  • تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
    15089 تفسیر 1391/12/07
    در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند ...
  • نقش خانواده در گسترش آسیب‌‌های اجتماعی چگونه است؟
    18639 روش شناسی 1392/02/29
    خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا می‌کنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایى‏استعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد. خانواده در مسیر ...
  • آیا خلاف قانون کشور عمل کردن مشکل شرعی دارد؟
    28822 رعایت مقررات و قوانین 1391/12/10
    تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جائز نیست اما در فرض مثال، چنانچه شرایط معامله رعایت گردد معامله باطل نیست (یعنی فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود)، اما کسی که اقدام به این عمل می‌کند، مرتکب گناه شده است.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به ...
  • معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
    39427 تفسیر 1389/12/26
    شعایر اسلامی، مکان ها و نشان هایی می باشند که خدا آنها را برای عبادت قرار داده و انسان را به یاد خدا می اندازد. برای نمونه، صفا و مروه در قرآن کریم، دو مکان و علامت برای عبادتند که در مراسم حج خدا در آن ...

پربازدیدترین ها