جستجوی پیشرفته
بازدید
19723
آخرین بروزرسانی: 1390/09/16
خلاصه پرسش
منظور امام سجاد(ع) از «من پسر کسی هستم که با دو شمشیر و با دو نیزه در رکاب پیامبر(ص) جنگید»، چیست؟
پرسش
منظور از «من پسر کسی هستم که با دو شمشیر و با دو نیزه در رکاب پیامبر(ص) جنگید» در خطبۀ امام سجاد(ع) چیست؟
پاسخ اجمالی

1. امام سجاد(ع) در مجلس یزید، پس از بیان ویژگى ‏ها و فضایل رسول خدا(ص) از وحى، معراج و ... به ذکر فضایل جدّش امام على بن ابى طالب(ع)، مى‏ پردازد که در بخشی از آن می فرماید: «... من فرزند آن کسى هستم که در خدمت پیامبر با دو شمشیر جهاد کرد و با دو نیزه ضربه زد، دو هجرت به جاى آورد و دو بیعت را انجام داد، به سوى دو قبله نماز گزارد و در بدر و حنین، نبرد کرد و چشم به هم زدنى به خدا کفر نورزید...».[1]

2. منظور آن حضرت، امام علی(ع) است که دو شمشیر داشت و با آنها نبرد می کرد؛ همان طور که حضرت علی(ع) در یکی از سخنان خود می فرماید: «من بهترین اوصیاء و وصى سالار پیامبرانم. من امام مسلمانان، پیشواى‏ پرهیزکاران، مولاى مؤمنان و همسر سرور زنان همه جهانیانم. من در دست راست خویش انگشتر مى ‏کنم و پیشانى بر خاک ساینده ‏ام و من کسى هستم که دو هجرت و دو بیعت کرده‏ ام. سالار جنگ هاى بدر و حنین و ضربه زننده با دو شمشیر هستم...».[2]

3. می توان در معنای «ضربه زننده با دو شمشیر»[3] چنین احتمال داد که امام علی(ع) در همۀ جنگ ها با دو شمشیر نمی جنگید، بلکه در برخی از جنگ ها با دو تا و در برخی از جنگ ها  شمشیر خود را تعویض می کرد.[4]

3. در منابع اسلامی، نام این دو شمشیر «ذوالفقار» و «مِخذَم»[5] نقل شده است.[6]

4. گفتنی است شبیه این جملات از افرادی همچون قنبر، غلام امام علی(ع) نیز نقل شده است، آن جا که از قنبر پرسیدند غلام کیستى؟ گفت: مولاى من، آن کسى است که با دو شمشیر جنگ کرد و با دو نیزه دشمن را می زد؛ و به دو قبله نماز خواند، و دو بار با رسول خدا بیعت کرد، و دو بار هجرت کرد...».[7]

 

[1]. مرعشی تستری، قاضی نور الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 12، ص 126، مکتبة آیة الله المرعشى النجفى، قم، چاپ اول، 1409ق؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 45، ص 138، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1363ش.‏

البته در برخی از منابع حدیثی و تاریخی که خطبۀ امام سجاد(ع) را نقل کرده اند، این قسمت از سخن آن حضرت را نیاورده اند؛ مانند: ابن شهر آشوب مازندرانى،‏ المناقب، ج 4، ص 168، مؤسسه انتشارات علامه، قم، 1379ق.   

[2]. شیخ صدوق، الأمالی، ص 25، کتابچى، تهران، چاپ ششم، 1376ش؛ فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 1، ص 111، انتشارات رضى، قم، چاپ اول، 1375ش.

[3]. «انا الضارب بالسیفین».

[4]. بحارالانوار، ج 39، ص 341 و 342.

[5]. برخی از منابع اسلامی «مِجذم» نیز ثبت کرده اند که هر دو واژۀ «مخذم» و »مجذم»  به معنای وسیله ای اند که به سرعت قطع کننده هستند؛ پس از این جهت فرقی میانشان نیست.  ر.ک: فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 4، ص 246 و ج 6، ص 96، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410ق؛  ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب،  ج 12، ص 86 و 87 و 168، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.

[6]. کتاب الأصنام (تنکیس الأصنام)، ابن کلبى، ابو المنذر هشام بن محمد، تحقیق: زکى باشا، احمد، ص 15، القاهرة، افست تهران (همراه با ترجمه)، نشر نو، چاپ دوم، 1364ش؛ صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم، ص 186، مکتبة آیة الله المرعشى النجفى، قم، چاپ دوم، 1404ق؛ حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، ج 5، ص 205، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م؛ بحار الأنوار، ج 26، ص 211. 

[7]. شیخ مفید، الإختصاص، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، محرمى زرندى، محمود، ص 73، الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید، قم، چاپ اول، 1413ق.

 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها