جستجوی پیشرفته
بازدید
11597
آخرین بروزرسانی: 1393/09/04
خلاصه پرسش
آیا در روایات شیعه غلوّ وجود دارد؟
پرسش
سه حدیث از احادیث غلوّ که در کتاب‌‌های شیعه آمده است و معارض با قرآن کریم می‌‌باشد را با آدرس مرقوم فرمایید. البته روشن است که این احادیث در کتاب‌‌های معتبر ما نیست، اما در هر صورت از جهت آگاهی از نوع جعل روایات بر علیه مکتب اهل بیت (ع) مفید است.
پاسخ اجمالی
پیش از ذکر روایات در مسئله غلوّ، توجه به این نکات ضروری است:
1. غلوّ، از جمله مسائلی است که از زمان امام علی(ع) و ائمه دیگر(ع) وجود داشته و آنها نیز با تمام توان با این عقاید انحرافی، مبارزه می‌کردند.[1]
2. تفکر غلوّ، تنها منحصر در الهی دانستن ائمه اطهار(ع) نیست. این وجه، وجه غالب در غلوّ می‌باشد که البته امروزه نیز به برخی از گروه‌ها نسبت داده می‌شود. اما غلوّ، جنبه دیگری نیز دارد و آن در غیر مقام الوهیت است که امروزه خواسته یا ناخواسته، میان برخی عوام و خواص رواج دارد.
3. غلوّ در معنای «خدا دانستن امامان»، وجود چندانی در روایات ندارد و به جهت آشکار بودن کذب آنها،‌ از کتاب‌ها حذف شده و بیان شده است که اینها دروغ است و حتی در برخی روایات این مطالب غلوّ آمیز را به اطلاع ائمه(ع) نیز رساندند و آنها نیز در مقابل این اخبار موضع‌گیری کرده‌اند.[2] اما غلوّ در غیر الوهیت در میان روایات وجود داشته که نشان از نفوذ این تفکر در زمان‌های مختلف دارد. البته تمییز و اعتقاد به غلوّ بودن یا نبودن این روایات، همیشه مورد اختلاف بوده است؛ لذا از ذکر این‌گونه روایات به عنوان مصادیق غلوّ خودداری می‌کنیم.
در برخی از روایات، تعدادی از اعتقادات غلوّ آمیز به اهل بیت(ع) عرضه شده و ایشان با این تفکر مقابله کرده‌اند که نشان از تفکر غلوّ در میان برخی دارد و در این مختصر مواردی را بیان می‌کنیم:
الف. از امام رضا(ع) پرسیده شد: ای فرزند رسول خدا! این چیست که مردم از شما شایع کرده‌اند؟ آن‌حضرت فرمود: «آن کدام است؟»، گفته شد: شما ادّعا کرده‌اید که مردم بنده ما هستند! امام(ع) فرمود: «خدایا! اى کسى که آسمان‌ها و زمین را آفریده‌اى و به ناپیدا و پیدا آگاهى! تو شاهدى که من چنین مطلبى را هرگز نگفته‌ام، و از احدى از پدرانم نشنیده‌ام که چنین کلامى گفته باشند. بار الها! تو خود می‌دانى که از این مردم چه ستم‌هایى به ما وارد شده است، و این‌که این افترا هم از ستم‌هاى ایشان است که درباره ما روا داشته‌اند»، آن‌گاه فرمود: «اگر اینان بنابر گفتار خودشان -که به ما نسبت می‌دهند- که ما گفته‌ایم همگى بنده ما هستند، پس بگویند ما آنان را از چه کسى خریده‌ایم؟» گفته شد: راست گفتى ای فرزند رسول خدا، سپس امام رضا(ع) به راوی فرمود: «آیا تو منکرى آنچه را خدای تعالى از ولایت و امامت ما بر تو و دیگران واجب فرموده است چنان‌که دیگران منکرند؟» راوی گفت: پناه به خدا، هرگز! بلکه من به ولایت و امامت شما اقرار دارم.[3]
ب. یکى از اصحاب به امام صادق(ع) گفت: ابو هارون نابینا مدعى است که شما به او فرموده‌اید اگر بخواهی به خدای قدیم دست‌یابی، بدان ذات او را هیچ‌کس درک نخواهد کرد و اگر منظورت کسى است که خالق و رازق است پس او محمّد بن علی (امام محمد باقر) است. امام صادق(ع) فرمود: «بر من دروغ بسته، خدا لعنتش کند. خالقى جز خداى یکتا که شریکى ندارد نیست، خداوند به ما مرگ را می‌چشاند، کسى که هرگز نخواهد مرد، تنها آفریننده یکتا است که تمام جهان را به وجود آورده است».[4]
همچنین برخی راویان احادیث اهل غلوّ بوده‌اند، اما با این وجود در برخی از کتاب‌ها، روایاتی به نقل از ایشان آمده است. برای نمونه، مغیرة بن سعید که امام صادق(ع) او را نفرین کرده و جزو دروغ‌گویان و غالیان است،[5] ولی روایاتی از او در کتاب‌های روایی موجود می‌باشد.[6]
 

[3]. شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، محقق و مصحح: لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 184، نشر جهان، تهران، چاپ اول، 1378ق.
[4]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 25، ص 290 – 291، مؤسسة الطبع و النشر، بیروت، چاپ اول، 1410ق؛ کشى، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، تعلیقه میرداماد استر آبادی، ص 222 – 223، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1363ش.
[5]. اختیار معرفة الرجال، ج 2، ص 498؛ ‏طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق: حسینی‏، سید احمد، ج 3، ص 430، کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1375ش؛ علامه حلى، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال، محقق و مصحح: بحرالعلوم، محمدصادق‏، ص 261، دار الذخائر، نجف اشرف، چاپ دوم، 1411ق.
[6]. ابن أبی زینب (نعمانی)، محمد بن ابراهیم، الغیبة، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 305، نشر صدوق، تهران، چاپ اول، 1397ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • آیا پیامبر اسلام(ص) و خاندانش(ع) در مورد استفاده از اختراعات و تکنولوژی‌های جدید نظری ارائه فرمودند؟
    4560 گوناگون 1398/10/22
    به غیر از چند قرن اخیر، در گذشته آن‌گونه نبود که در فاصله‌های نسبتاً نزدیک، اختراعات چشم‌گیر و مورد استفاده‌ای داشته باشیم.[1] با این وجود، سیره‌ی پیامبران و معصومان(ع) آن نبود که خود را پایبند به استفاده از برخی وسایل نموده و از به‌کارگیری وسایل نوین ...
  • چرا قرآن به زبان عربی است؟
    141061 تفسیر 1386/09/14
    زبان، مهم‌ترین وسیله برای برقراری ارتباط بین انسان‌ها است. خداوند این توانایی بر تکلّم و صحبت کردن را از نعمت‌های بزرگ خود برمی‌شمارد که در ابتدای سوره‌ی «الرحمن» به آن اشاره می‌کند. پیامبرانی را که خداوند برای هدایت انسان‌ها مبعوث می‌فرمود باید برای ارتباط با قوم خود به ...
  • چرا قهقهه و خنده با صدای بلند مذمت شده و مورد نکوهش است؟
    40534 گناه و رذائل اخلاقی 1392/09/19
    همان‌گونه که در پرسش آمده است، امام باقر(ع) فرمود: هنگامی که با صدای بلند خنده و قهقهه کردی بگو خدایا بر من خشم نگیر.[1] در توضیح این روایت چند نکته را متذکر می‌شویم: 1. یکی از دستورات عمومی اسلام این است که انسان مسلمان ...
  • کسی که یک رکعت دیرتر به نماز جماعت می‌رسد، آیا واجب است در تشهد و سلام رکعت آخر، در حالت تجافی بنشیند؟
    19992 تشهد و سلام 1388/11/04
    کسی که یک رکعت دیرتر به نماز جماعت رسیده است، وقتی امام تشهد رکعت آخر را می‌خواند، می‌تواند برخیزد و نماز خود را تمام کند و بهتر است در حالت تجافی صبر کند و ذکر تشهد را همراه با امام بخواند و بعد از سلام امام، برخیزد و نمازش را ...
  • چرا امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه ثمالی بارها بر موضوع «گریه» تأکید می‌کنند؟
    24774 امام سجاد ع 1392/10/30
    در یکی از فرازهای دعای ابو حمزه ثمالی آمده است که امام سجاد(ع) به خدای متعال می‌فرماید: «خدایا! چرا گریه نکنم (یعنی باید گریه کنم و بی‌تاب باشم)»،[1] امام(ع) در ادامه چند دلیل برای گریه خود می‌آورد که برای اینها گریه می‌کند: 1. «أَبْکِی ...
  • حکم بازی با شطرنج چیست؟
    32302 گوناگون 1389/11/02
    دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):اگر به نظر مکلّف، شطرنج در حال حاضر از آلات قمار محسوب نشود در این صورت بازى با آن بدون شرط بندى اشکال ندارد ولى پاسور عرفاً از آلات قمار محسوب مى‌شود و بازى با آن مطلقاً حتى ...
  • در منطق فرق مفهوم با ماهیت چیست؟
    29550 Philosophy of Science 1389/01/24
    مفهوم بطور کلی شامل مفاهیم حقیقی و اعتباری می شود و منظور از ماهیت مفهوم حقیقی است که معقول اولی هم نامیده می شود. مفاهیم غیر حقیقی ، اعتباری و غیر ماهوی هستند و این قابلیت را ندارند که هم در ذهن و هم در ...
  • آیا هشتاد یهودی به خاطر نورانی‌شدن چادر حضرت زهرا(س) مسلمان شدند؟!
    8149 حضرت فاطمه زهرا س 1400/10/14
    گزارش‌هایی بیانگر آن است که حضرت زهرا(س) علاوه بر نورانیت معنوی، گاه از نورانیتی ظاهری و اعجازآٔمیز نیز برخوردار می‌شدند که برای برخی از افراد قابل مشاهده بود.[1]بر اساس یکی از این گزارش‌ها، امام علی(ع) مقداری جو (برای پخت نان) از یک ...
  • علل و آثار دین گریزی جوانان چیست؟
    89406 گناه و رذائل اخلاقی 1389/05/21
    دین برنامه سعادت و رستگاری بشر است. دین داری نهادینه کردن تعالیم و ارزش های دینی در همه ابعاد زندگی است که ثمرات بی شماری در فرد و اجتماع دارد. عواملی به صورت پیدا و پنهان، دین داری را تهدید می کند که یکی از آنها ...
  • تفسیر حروف مقطعه «حم‌ عسق» در سوره‌ی شوری را بیان نمایید؟
    26439 قرآن 1399/01/14
    در مورد حروف مقطعه[1] «حمعسق»[2] در سوره‌ی شوری، تفاسیر و روایاتی وجود دارد که بیشتر آنها یا بدون سند بوده و یا سند معتبری برای آن وجود ندارد و یا اساساً تفسیری نیست که به معصومان(ع) منسوب باشد که در ادامه به برخی از ...

پربازدیدترین ها