از جمله کسانی که در قرآن کریم از آنها یاد شده،[1] یأجوج و مأجوج هستند. «یأجوج» و «مأجوج»، در مورد خلقت و توصیف آنها، روایات و نظریاتی در منابع روایی و تفسیری نقل و بیان شده است:
1. شیخ صدوق(ره) به نقل از عبد اللَّه بن سلیمان[2] می‌گوید: «...یأجوج و مأجوج، مانند چهارپایان می‌خوردند و می‌نوشیدند و زایش می‌کردند و نر و ماده داشتند در صورت و پیکر و خلقت مشابه انسان بودند، امّا قامتشان خیلى کوتاه بود و طول قدّ زن و مردشان مانند بچه‌ها از پنج وجب تجاوز نمی‌کرد و از نظر خلقت و صورت همه در یک اندازه بودند، آنان عریان و پابرهنه بودند، پشم‌ریسى و لباس و کفش در میان آنها نبود و بر تن آنها پشمى مانند پشم شتر بود که آنان را می‌پوشانید و از سرما و گرما محافظت می‌کرد و هر کدام آنان دو گوش بزرگ داشتند که درون و بیرون آنها یکى مو و دیگرى پشم داشت و به جاى ناخن چنگال داشتند و دندان و نیش‌هاى آنان مانند دندان‌ها و نیش‌هاى درندگان بود و چون یکى از آنها می‌خوابید یکى از دو گوش را فرش و دیگرى را لحاف خود قرار می‌داد و آنان‏ را در بر می‌گرفت و خوراک آنها نهنگ‌هایى بود که همه ساله ابر و باد آنها را براى ایشان پرتاب می‌کرد و با آن زندگانى خوشى داشتند و با آنها سازگار بود و در وقتش منتظر آن بودند همچنان‌که مردم در وقت باران منتظر آن هستند و چون آن نهنگ‌ها می‌رسید فراوانى داشتند و فربه می‌شدند و توالد می‌کردند و زیاد می‌شدند و یک سال کامل از آن می‌خوردند تا سال آینده درآید و با آن چیز دیگرى نمی‌خوردند و کسى شماره آنها را جز خداى تعالى که خالق آنهاست نمی‌داند و چون نهنگ‌ها نمی‌رسید گرفتار قحطى و خشکسالى و گرسنگى می‌شدند و نسل و فرزند منقطع می‌گردید و آنها مانند چهارپایان سر راه‌ها و هر کجا که بود آمیزش می‌کردند و چون نهنگ نمی‌رسید گرسنه می‌شدند و به شهرها یورش می‌بردند و بر سر هر چه که می‌آمدند آن‌را تباه کرده و می‌خوردند و تباه کردن آنها از تباهى ملخ و تگرگ و همه آفات بیشتر بود و چون از سرزمینى به سرزمینى دیگر می‌رفتند اهالى آنجا فرار می‌کردند...».[3]
2. حدیثی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که، «یأجوج و مأجوج سه طایفه بوده‌اند، یک طایفه مانند ارز بوده‌اند که درختى است بلند. طایفه دیگر طول و عرضشان یکسان بوده و از هر طرف چهار زرع بوده‌اند، و طایفه سوم که از آن دو طایفه شدیدتر و قوی‌تر بودند هر یک دو لاله گوش داشته‌اند که یکى از آنها را تشک و دیگرى را لحاف خود می‌کرده، یکى لباس تابستانى و دیگرى لباس زمستانى آنها بوده اولى پشت و رویش داراى پرهایى ریز بوده و آن دیگرى پشت و رویش کرک بوده است. بدنى سفت و سخت داشته‌اند. کرک و پشم بدنشان بدنهایشان را می‌پوشاند».[4]
3. برخی گفته‌اند؛ آنها نژادی کوتاه قامت و از مردم دیگر کوتاه‌تر و دارای جثه‌ای کوچک هستند.[5]
هرچند به طور قطع نمی‌توان گفت آنچه در برخی روایات ضعیف و عبارات مفسّران درباره توصیف شکل و شمایل ظاهری یأجوج و مأجوج آمده، درست است و به آنها اعتماد کرد، اما اجمالاً می‌توان گفت: یأجوج و مأجوج از حیث شکل ظاهری و جسمانی با انسان‌های کنونی تفاوت آشکاری داشته‌اند.
اما ارتباط میان انسان‌های قد کوتاه و با جثّه‌ای کوچک با یأجوج و مأجوج قابل اثبات نیست.

---