جستجوی پیشرفته
بازدید
7603
آخرین بروزرسانی: 1393/03/19
خلاصه پرسش
آیا گرم و سوزاننده بودن برای آتش، یا قلب و چشم و گوش برای انسان از ذاتیات هستند یا از عرضیات؟
پرسش
گفته می‌شود کمیت و کیفیت جسم از اعراض آن هستند؛ نه ذاتیات آن؛ مانند سختی سنگ. حال سؤال این است که گرم و سوزانده بودن برای آتش، قلب و چشم و گوش برای انسان، دیدن و شنیدن و لمس کردن و بوئیدن و چشیدن برای انسان، هضم غذا برای انسان، درندگی برای گرگ، نجاست برای سگ و خوک، چطور؟ لطفاً برای هر کدام توضیحی بیان نمائید؟ متشکرم
پاسخ اجمالی
در مورد این سؤال و موارد مشابه چند نکته را باید در نظر داشت.
1. فیلسوف و حکیم مانند فقیه و دیگر اندیشمندانی که حوزه کار آنها مباحث کلی، مفاهیم و عناوین است، موظف به تشخیص موضوع نیستند؛ شناخت موضوع وظیفه علوم جزئی مناسب با آن موضوع است. در مورد جوهر و عرض نیز وظیفه فیلسوف و حکیم ارائه تعریف و ملاک برای شناخت و تمایز از یکدیگر است؛ اما این‌که در عالم واقع و خارج از ذهن چه چیزی مصداق جوهر و عرض است، بر عهده علوم جزئی است. در مورد تعریف جوهر و عرض رجوع شود: به پاسخ 785(جوهر و عرض).
2. در مورد اعراض نیز باید توجه داشت؛ اعراض از جهت امکان انفکاک از معروض و عدم آن به دو قسم تقسیم می‌‌شود: الف. عرض لازم؛ یعنی اعراضی که از نظر عقل، محال و ممتنع است که از موضوع خود منفک شوند؛ مانند فرد بودن عدد سه.
ب. عرض مفارق؛ اعراضی که از نظر عقل ممتنع نیست که از موضوع خود منفک شوند، هر چند در عالم واقع هیچ‌گاه از او جدا نشود، ولی از نظر عقل جدایی امتناع ندارد؛ مانند کبود چشمی از چشم.[1] چنان‌که قلب و چشم و گوش برای انسان، دیدن و شنیدن و لمس کردن و بوئیدن و چشیدن برای انسان، هضم غذا برای انسان، درندگی برای گرگ، نجاست برای سگ و خوک، همه اینها از نوع عرض مفارق هستند. برای اطلاع بیشتر رجوع شود به پاسخ: 41922(انواع جوهر و عرض).    
 

[1]. المقرر فی توضیح منطق المظفر، الحیدری، السید رائد، ج 1، ص 252 و 253، قم، منشورات ذوی القربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها