جستجوی پیشرفته
بازدید
65188
آخرین بروزرسانی: 1393/05/10
 
کد سایت fa47801 کد بایگانی 58926 نمایه بررسی آیات دال بر برتر بودن قوم یهود
طبقه بندی موضوعی تفسیر|یهود
اصطلاحات یهود
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
چرا قرآن، یهود را بر دیگر انسان‌ها برتری داده است؟
پرسش
در جایی از سوره بقره آمده است که قوم یهود قوم برتر است؛ تفسیر آن چیست؟
پاسخ اجمالی
خدای تعالی خطاب به نوادگان یعقوب(ع) می‌فرماید: «یا بَنی‏ إِسْرائیلَ...أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمینَ»؛ اى بنی‌اسرائیل!...شما را بر جهانیان برترى دادم. خطاب این آیه قطعاً شامل یهودیان دوران پیامبر اسلام(ص) و پس از آن نیست، بلکه شامل پیروان پیامبرانی؛ مانند موسی و عیسی(ع) است که در زمان خودشان، مکلف به پیروی از این رسولان الهی بودند. همچنین مراد از برتری بر جهانیان، برتری بر همه انسان‌ها در تمام ادوار تاریخ نیست، بلکه مراد برتری یهودیان مؤمن در زمانی که دین یهود در آن زمان حجت بود، بر دیگر انسان‌های همان برهه از تاریخ است.
 
پاسخ تفصیلی
همه ادیان الهی در زمان خود، بهترین و امن‌ترین راه برای رسیدن به رستگاری بودند. بنابر این، پیروان این ادیان نیز از بهترین انسان‌ها به شمار می‌آمدند. در برخی از آیات قرآن، بنی‌اسرائیل[1] از طرف پروردگار این‌گونه توصیف می‌شوند: «اى بنی‏اسرائیل! نعمت‌هاى مرا که به شما عطا کردم و این‌که شما را بر جهانیان [زمان خودتان‏] برترى دادم، یاد کنید».[2]
این برتری از زبان حضرت موسی(ع) نیز عنوان شده است: «[موسى با یک دنیا شگفتى و تعجب‏] گفت: آیا غیر خدا را [که هیچ‏گونه شایستگى پرستش ندارد] به عنوان معبود برایتان طلب کنم؟ در حالى‌که او است که شما را بر جهانیان [روزگارتان‏] برترى داد».[3]
در این آیات، مطالبی نیازمند توضیح است. اول آن‌که خداوند چه نعمتی به آنها داد؟ دوم این‌که مراد از برتری آنها بر جهانیان چیست؟ و ...
در این زمینه باید گفت که خداوند در آیاتی دیگر، نمونه‌ای از نعمت‌های خود بر بنی اسرائیل را اعلام می‌کند: «و همانا ما به بنی‌اسرائیل کتاب و حکومت و نبوّت عطا کردیم، و از پاکیزه‌ها به آنان روزى دادیم و آنان را بر جهانیان [روزگار خودشان‏] برترى بخشیدیم».[4]
نعمت‌های بسیار دیگری نیز به یهودیان داده شد؛ از نعمت هدایت و ایمان گرفته تا رهایى از چنگال فرعونیان و باز یافتن عظمت و استقلال![5] و استفاده از غذای ویژه آسمانی[6] و ... که قرآن داستان بسیاری از این نعمت‌ها بیان کرده است.
در همین راستا، برخی از مفسران، وجود پیامبران فراوان از میان بنی‌اسرائیل را امتیازی برای آنها دانسته‌اند؛[7] زیرا قطعاً وجود افراد پاک‌دامن فراوان در میان یک قوم، اثرات وضعی بسیاری برای آن جامعه دارد که گرایش‌های خداباورانه را افزایش داده و سبب برتری آنان بر دیگر گروه‌های اجتماعی می‌شود.
از طرفی حتی اگر برتری بنی‌اسرائیل - به معنای عام آن - را بعد از زمان عیسای مسیح بپذیریم - زیرا هم ایشان و هم بیشتر پیروانشان از بنی اسرائیل بودند- اهل کتاب در دوران بعد از اسلام قطعاً مشمول این برتری نخواهند بود؛ زیرا اینها نه تنها بر همه انسان‌ها و یا مردم زمان خود برتری ندارند، بلکه جهت پیروی نکردن از پیامبر اسلام(ص) مورد مذمت بوده و عموماً از هدایت به دور بوده‌اند. بر این اساس، فضیلتی که معنای آن خواهد آمد، برای یهودیان دوران‌های گذشته بوده است.
توجه به این نکته نیز ضروری است که مقصود از عبارت «فَضَّلْناهُمْ عَلَى الْعالَمینَ» همه انسان‌ها در تمام ادوار تاریخ نیست، بلکه قطعاً مراد، برتری آن دسته از نوادگان یعقوب(ع) است که در زمان حجت بودن دین یهود، پیرو آن بودند.[8] نه آن دسته از بنی‌اسرائیل که قرآن از آنها این‌گونه یاد می‌کند: «کسانى که خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته، و مورد خشم قرار داده، [و مسخ کرده] و از آنها، میمون‌ها و خوک‌هایى قرار داده، و پرستش بت کرده‌اند موقعیّت و محل آنها، بدتر است و از راه راست، گمراه‌تر هستند»[9].[10]
دلائل مختلف دیگری بر مطلق نبودن این برتری وجود دارد:
الف. آیاتی وجود دارد که مسلمانان را بهترین امت در میان انسان‌ها معرفی می‌کند: «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ ...».[11]
ب. مطمئناً بنی‌اسرائیل بر خود اسرائیل(یعقوب) و اسحاق و ابراهیم برتری ندارند.
ج. در قرآن تنها بنی‌اسرائیل برتر به شمار نیامده‌اند، بلکه افراد و گروه‌های دیگری نیز به عنوان فرد و گروه برتر اعلام شده‌اند:
«بی‌تردید خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را [به خاطر شایستگی‌هاى ویژه‌اى که در آنان بود] بر جهانیان برگزید».[12]
«و اسماعیل و یَسَع و یونس و لوط را [هدایت کردیم‏]، و همه را بر جهانیان برترى دادیم».[13]
بنابر این اگر عبارت(فَضَّلْناهُمْ عَلَى الْعالَمینَ) را در مورد بنی اسرائیل به برتری بر تمام انسان‌ها تفسیر کنیم، میان این آیات نوعی تنافی به وجود می‌آید.
در نهایت باید توجه داشت که برتر بودن و برگزیده خدا بودن، انتظارات را نیز زیاد می‌کند؛ لذا می‌بینیم که در بسیاری از آیات، خداوند آنها را بیشتر از دیگران جهت اشتباهاتشان، مورد ملامت و سرزنش قرار می‌دهد.
 

[1]. بنی اسرائیل در این آیه و آیات مشابه انصراف به یهودیان دارد.
[2]. بقره، 47.
[3]. اعراف، 140.
[4]. جاثیه، 16.
[5]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 1، ص 220، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[6]. بقره، 57.
[7]. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج 1، ص 95، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1424ق.
[8]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، ج 1، ص 221، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: شمس الدین، محمد حسین، ج 1، ص 158، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، چاپ اول، 1419ق؛ فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 3، ص 493، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[9]. مائده، 60.
[10]. فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 3، ص 493، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[11]. آل عمران، 110: «شما بهترین امتى هستید که پدیدار شده‏اید...».
[12]. آل عمران، 33.
[13]. انعام، 86.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...