جستجوی پیشرفته
بازدید
8488
آخرین بروزرسانی: 1396/06/11
خلاصه پرسش
آیا مردم ایران، سابقه بت‌پرستی هم داشتند؟
پرسش
آیا در میان ایرانیان قبل از پیامبر اسلام(ص)، زرتشت و بعد از آن بت‌پرستی وجود داشته است؟
پاسخ اجمالی
کشور ایران در طول تاریخ و در زمان پادشاهی و حکومت‌های مختلف، از وسعت‌ متفاوتی برخوردار بوده است؛ به‌گونه‌ای که برخی از کشورهای همسایه ایران در زمان کنونی و حتی برخی از کشورهای دورتر، در دوره‌هایی خاص، جزئی از این کشور به شمار می‌رفتند. بنابراین، جهت بحث کردن درباره برخی از ویژگی‌های این کشور باید ابتدا دوره زمانی و وسعت آن‌را تعیین کرد که از فرصت این نوشتار خارج است.
به هر حال؛ برخی از گزارش‌های تاریخی اشاره به بت‌پرستی مناطقی‌ دارند که بخشی از ایران به شمار می‌رفت:
1. «طهمورث که پس از هوشنگ به فرمانروایی رسید، شهر شاپور را در فارس بنا نهاد و آن‌جا ساکن شد. مردم در زمان او بت‌پرست بودند. ولی طهمورث مطیع خدا بود».[1]
2. در زمان ایران باستان و سلطنت سلاطین پیشدادیان، آن‌گاه که حکومت به جمشید رسید(همان کسی که ساختن تختِ جمشید به او نسبت داده شده) و بعد از این‌که قدرت او را مغرور ساخت، ادعای خدایی کرد و دستور داد تا تمثال‌هایی از صورت او بسازند و به مردم دستور داد تا مقابل این تمثال‌ها سجده کنند.[2]
3. شهر بابِل که در عراق کنونی قرار دارد، زمانی توسط حکومت ایران فتح و جزء قلمرو این کشور قرار گرفت و حتی پایتخت ایران تیسفون نیز در همان حوالی قرار داشت. مذهب مردم بابل بر شرک و بت‌پرستی بنا شده بود.[3] بخشی از مبارزات حضرت ابراهیم در مقابله با بت‌پرستی نیز به همین منطقه برمی‌گردد. منطقه عیلام شامل ایالات خوزستان، لرستان، پشت‌کوه، و کوه‌های بختیاری بود از سمت شرق به حکومت پارس می‌رسید و از شمال به راهی که از بابل به همدان می‌رسید ختم می‌شد و غرب به دجله می‌رسید و از جنوب تا بوشهر کشیده شده بود. اهالی این منطقه خود را «انزان سوسونکا» می‌نامیدند. آنها نیز مثل بابلی‌ها بت‌پرست بودند.[4] در برهه‌ای از زمان، مملکت کلده با شهرهای قدیم سومر و دیگر مناطقی که تحت سیطره حکومت سابق بابل بود، توسط ایران تسخیر گردید. از جمله این مناطق، فینیقیه بود. آنها نیز بت‌پرست بودند و در درجه اول بتی به نام «بعل» را می‌پرستیدند.[5]
یکی دیگر از این گزارش‌ها؛ مربوط به دوران حکومت مغولان بر ایران است. طبق این گزارش، بت‌پرستی در این دیار وجود داشت. اما با مسلمان شدن غازان خان، و به دستور او، بت‌خانه‌ها، آتشکده‌ها و دیگر معابد غیر اسلامی، تخریب گردید و همه بت‌ها شکسته شد و بیشتر گروه بخشیان که بت‌پرست بودند را مسلمان کردند.[6]
گفتنی است؛ بت‌پرستی فقط در پرستش سنگ و چوبی که به صورت‌های مختلف تراشیده شده باشند، نیست، بلکه پرستش آتش نیز بت‌پرستی محسوب می‌شود.
با توجه به گزارش‌های فوق، می‌توان گفت که ایران نیز؛ مانند سرزمین‌های دیگر، خالی از بت‌پرستی نبوده است.
 

[1]. ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 61، بیروت، دار الصادر، 1385ق.
[2]. همان، ص 65؛ سرجان ملکم، تاریخ کامل ایران، ترجمه، حیرت، میرزا اسماعیل، ج ‏1، ص 11 - 12، تهران، افسون، چاپ اول، 1380ش.
[3]. پیرنیا، حسن، تاریخ ایران باستان، ج ‏1، ص 119، تهران، دنیای کتاب، چاپ اول، 1375ش.
[4]. پیرنیا، حسن، اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاریه، متن‏ایران‌قدیم، ص 19 – 23، تهران، خیام، چاپ نهم، 1380ش.
[5]. تاریخ ایران باستان، ج ‏1، ص 442.
[6]. راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، ج 2، ص  309 - 310، تهران، نگاه، چاپ دوم، 1382ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • منصوب به نزع خافض، معتل، مثال، اجوف، ناقص و لفیف یعنی چه؟
    24757 بیشتر بدانید 1393/07/22
    1. منصوبٌ بِنَزعِ الخافِض یعنی اسمی که نصب داده شده به سبب کنده شدن حرف جر، بنابراین «منصوب به اسقاط حرف جر» با «منصوب بنزع الخافض» فرقی ندارد. مانند قوم در آیه: «وَ اخْتَارَ مُوسىَ‏ قَوْمَهُ سَبْعِینَ رَجُلًا.»[1] در این‌جا «قوم» منصوب بنزع الخافض ...
  • تفاوت «تأویل معرفت‌شناسانه» با «تأویل وجودشناسانه» در چیست؟
    5042 معرفت شناسی 1396/09/11
    «معرفت‌‌شناسی» یا «شناخت‌‌شناسی» شاخه‌‌ای از فلسفه است که به چیستی و امکان معرفت(شناخت) و راه‌‌های حصول آن می‌‌پردازد. بنیادی‌ترین سؤال‌های فلسفی، سؤال‌های معرفت‌شناسی هستند. سؤالاتی؛ مانند: شناخت یعنی چه؟ آیا اساساً ما می‌توانیم چیزی را بشناسیم؟ اگر چیزی را می‌شناسیم، از کجا می‌دانیم که آن‌را می‌شناسیم؟ و از ...
  • پیامبرگرامی اسلام چند دختر داشتند؟
    32137 تاريخ بزرگان 1387/04/11
    پژوهشگران در این مسئله با هم اختلاف کردند، از جمله علامه جعفر مرتضی عاملی که در کتابش "الصحیح من السیرة"به این بحث پرداخته است و کتابی مستقل به نام "بنات النبی أم ربائبه" در این زمینه نوشته است که می توانید به آن مراجعه کنید. در هر صورت ایشان معتقد ...
  • اعمال منافى عفت چه حکمی دارد و آیا اگر این اعمال به حد زنا نرسد باز گناهی دارد؟
    32715 تفسیر 1387/04/22
    ارتکاب عمل زنا از نظر قرآن گناه بزرگى است که خداوند در بارۀ آن می‌‏فرماید:" نزدیک زنا نشوید چرا که عمل بسیار زشتى است و راه و روش بدى است."[1] در این بیان کوتاه به سه نکته اشاره شده است: الف- ...
  • فعل تَمَنَّوا چه صیغه‌ای است؟ ماضی، مضارع و امر آن چیست؟
    15480 تفسیر 1393/03/20
    فعل «تَمَنَّوا» از ریشه «م‌ن‌ی» به معنای تقدیر و اندازه‌گیری کردن است. ماده «منی» هنگامی که به باب تفعّل برود به معنای درخواست و آرزوی قلبی نسبت به تحقق یا عدم تحقق چیزی می‌باشد که هنوز در خارج تحقق پیدا نکرده است.[1] این فعل، ...
  • اگر پدری دارای سه همسر بوده و از دو همسر که مرده اند، فرزندانی داشته باشد، تقسیم ارث چگونه است؟
    14925 Laws and Jurisprudence 1389/06/18
    اموال مادر شما بین فرزندان مادرتان و شوهرش تقسیم می شود و برادرانی که از همسر دیگر هستند در این اموال سهمی ندارند. شما می توانید ارث مادر خود را در اختیار گرفته و بین وارثین او تقسیم کنید و می توانید به خاطر احسان و نیکی در حق ...
  • معنای یوم التغابن چیست؟
    36683 تفسیر 1391/03/10
    منظور از «یوم التغابن» که در قرآن کریم آمده، روز قیامت است؛ چون در آن روز براى همه مردم کشف مى ‏شود که در معامله ‏اى که کرده اند، مغبون شده‏اند، آن کس که با خدا معامله نکرده مى ‏فهمد که از معامله نکردن مغبون شده، ...
  • آیا علاوه بر نکوهش زیاده‌روی در خوردن، افراد چاق نیز مورد نکوهش قرار گرفته‌اند؟!
    4357 حدیث 1398/11/01
    در منابع دینی، کم‌خوردنی که موجب ناتوانی جسمی شده و هم‌چنین پرخوری افراطی و بیش از اندازۀ مورد نیاز بدن، مورد نکوهش واقع شده است:[1]امام علی(ع) فرمود: «اگر گرسنگی انسان را بیازارد، ناتوانی، وی را از پای درآورد و اگر پرخوری‏ نماید، پری شکم ...
  • چگونه امکان دارد که دوشیزه باکره(حضرت مریم) حامله شود؟
    85927 تاريخ بزرگان 1391/09/28
    1. در حالت طبیعی و بدون این‌که بحث معجزه یا خارق العاده بودن مطرح باشد باید گفت، وجود پرده بکارت و باکره بودن منافاتی با حامله شدن ندارد. همان‌گونه که پرده بکارت مانع بیرون آمدن خون حیض نمی‌شود همچنین مانع داخل شدن منی و نطفه در رحم ...
  • منظور روایاتی که دانش پژوهان را مانند مجاهدان در راه خدا معرفی می‌کند چیست؟
    8061 حدیث 1392/11/20
    در بخشی از روایات برخی فعالیت‌های فردی و اجتماعی، همسان با جهاد شمرده شده‌اند؛ مانند: 1. امام علی(ع) فرمود: و آن‌کس که به جست‌وجوى روزی حلال برخیزد، مانند مجاهد در راه خدا است.[1] 2. حضرتش در جایی دیگر(ع) می‌فرماید: و آن‌کس که به جست‌وجوى ...

پربازدیدترین ها