جستجوی پیشرفته
بازدید
31011
آخرین بروزرسانی: 1398/06/06
خلاصه پرسش
روایتی وجود دارد که دو پرچم را برای بنی‌عباس اعلام می‌کند. دوره اول حکومت عباسیان با حمله هولاکو نابود شد. دوره دوم حکومت آنان چه زمانی است؟
پرسش
امام باقر(ع) در حدیثی اشاره به وجود یک پرچم برای آل جعفر و دو پرچم برای بنی‌عباس می‌نماید. منظور امام(ع) از پرچم دوم حکومت بنی‌عباس چیست؟ و مصداق آنها چه کسانی هستند؟
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که در پرسش اشاره شد، در برخی گزارش‌ها به وجود دو پرچم برای بنی ‌عباس[1] اشاره شده است:

فضیل بن یسار از امام باقر(ع) پرسید، آیا فرزندان جعفر(بن ابى طالب) یک پرچم و فرزندان عباس دو پرچم دارند؟!

امام(ع) فرمود: فرزندان جعفر به مقامى نمی‌رسند، ولى فرزندان عباس سلطنتی طولانی خواهند داشت، به نحوى که در آن مدت افراد دور را به خود نزدیک و نزدیکان را از خود دور می‌کنند. تحمل حکومت آنها بر مردم دشوار است و خیر چندانى در آن نیست. موقعى که از انتقام الهى و کیفر او ایمن گردند، ناگهان دچار سرنوشتى شوند که یک نفر از بزرگان آنها نباشد که آنان را گرد هم آورده و به ناله‏هاى آنها گوش فرا دهد که معناى آیه شریفه‏ «حَتَّى إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّینَتْ‏»،[2] همین است.

فضیل پرسید: چه زمانی واقع می‌شود؟ امام(ع) فرمود: این موضوع در نزد ما وقت معینى ندارد. هر گاه ما چیزى را براى شما نقل کردیم، اگر آنچه گفته‌‏ایم، درست درآمد، بگوئید: خدا و پیغمبر او راست گفتند و چنانچه به نظر شما درست در نیامد، باز هم بگوئید: خدا و پیغمبر راست گفتند که دو پاداش به شما داده می‌شود، ولى‏ هنگامى که فقر و احتیاج شدت یافت و مردم یکدیگر را انکار نمودند، در آن موقع صبح و شام منتظر وقوع این رخداد باشید. عرض کردم: فقر و احتیاج را می‌دانم چیست، ولى مردم یکدیگر را انکار می‌کنند چه معنا دارد؟ فرمود: به این معنا است که: شخص در حال تنگ‌دستى و احتیاج به برادر دینی خود سر می‌زند، ولى با چهره‌‏اى غیرعادی او روبرو می‌شود و از او سخنانی می‌شنود که تا کنون نشنیده است![3]

البته در برخی از منابع دیگر نقل شده است که امام باقر(ع) فرمود: «لآل جعفر رایة و لآل‏ فلان‏ رایة» برای فرزندان جعفر(بن ابى طالب) و فرزندان فلان یک پرچم وجود دارد.[4] شبیه این روایت، از محمد بن حنفیه نیز نقل شده است.[5]

روایت اول ناظر به آن است که گویا هنگام زندگی امام باقر(ع) و دوران خلافت بنی امیه، میان مردم مشهور بوده که در آینده فرزندان عباس دو حکومت و فرزندان جعفر یک حکومت خواهند داشت. فردی از یاران امام باقر(ع)  و بنی ‌عباس دو پرچم(دو حکومت) باشد، باید گفت در خود این حدیث اعلام شده که ممکن است ظاهر آن چیزی که گفته شده رخ ندهد(و رمزی از جریانی باشد که بر ما نامعلوم است).

بر این اساس، نمی‌توان برای پرچم و حکومت دوم بنی ‌عباس مصداقی مشخص کرد که آیا در گذشته رخ داده و یا در آینده اتفاق خواهد افتاد.[6] البته احتمالاتی ممکن است وجود داشته باشد و به عنوان نمونه، با توجه به حکومت نسبتاً طولانی بنی ‌عباس که در مقاطع مختلف، قدرت آنان کاهش و افزایش می‌یافت، می‌توان احتمال داد که روایت اشاره به زمانی دارد که قدرت آنها بعد از یک دوره ضعف، افزایش یافته است.

 

[1]. «چگونگی تشکیل حکومت بنی‌عباس»، 82653؛ «علت روی کار نیامدن ائمه اطهار(ع) بجای بنی عباس»، 49987؛ «تمدن عباسی»، 88926؛ « گرایش‌های شیعی مأمون عباسی»، 64963

[2]. یونس 24.

[3]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج 1، ص 310 – 311، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.

[4]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم، ج 2، ص 121، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.

[5]. نیلی نجفی، بهاء الدین علی، سرور أهل الایمان فی علامات ظهور صاحب الزمان(عج)، محقق، مصحح، عطار، قیس، ص 40، قم، دلیل ما، چاپ اول، 1426ق.

[6]. «بررسی روایات در باره قیام های قبل از ظهور امام زمان (عج)»، 5091؛ «هویت سفیانی، یمانی، خراسانی، شعیب ابن صالح و زرقاوی»، 7229.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • منصوب به نزع خافض، معتل، مثال، اجوف، ناقص و لفیف یعنی چه؟
    24757 بیشتر بدانید 1393/07/22
    1. منصوبٌ بِنَزعِ الخافِض یعنی اسمی که نصب داده شده به سبب کنده شدن حرف جر، بنابراین «منصوب به اسقاط حرف جر» با «منصوب بنزع الخافض» فرقی ندارد. مانند قوم در آیه: «وَ اخْتَارَ مُوسىَ‏ قَوْمَهُ سَبْعِینَ رَجُلًا.»[1] در این‌جا «قوم» منصوب بنزع الخافض ...
  • تفاوت «تأویل معرفت‌شناسانه» با «تأویل وجودشناسانه» در چیست؟
    5042 معرفت شناسی 1396/09/11
    «معرفت‌‌شناسی» یا «شناخت‌‌شناسی» شاخه‌‌ای از فلسفه است که به چیستی و امکان معرفت(شناخت) و راه‌‌های حصول آن می‌‌پردازد. بنیادی‌ترین سؤال‌های فلسفی، سؤال‌های معرفت‌شناسی هستند. سؤالاتی؛ مانند: شناخت یعنی چه؟ آیا اساساً ما می‌توانیم چیزی را بشناسیم؟ اگر چیزی را می‌شناسیم، از کجا می‌دانیم که آن‌را می‌شناسیم؟ و از ...
  • پیامبرگرامی اسلام چند دختر داشتند؟
    32137 تاريخ بزرگان 1387/04/11
    پژوهشگران در این مسئله با هم اختلاف کردند، از جمله علامه جعفر مرتضی عاملی که در کتابش "الصحیح من السیرة"به این بحث پرداخته است و کتابی مستقل به نام "بنات النبی أم ربائبه" در این زمینه نوشته است که می توانید به آن مراجعه کنید. در هر صورت ایشان معتقد ...
  • اعمال منافى عفت چه حکمی دارد و آیا اگر این اعمال به حد زنا نرسد باز گناهی دارد؟
    32715 تفسیر 1387/04/22
    ارتکاب عمل زنا از نظر قرآن گناه بزرگى است که خداوند در بارۀ آن می‌‏فرماید:" نزدیک زنا نشوید چرا که عمل بسیار زشتى است و راه و روش بدى است."[1] در این بیان کوتاه به سه نکته اشاره شده است: الف- ...
  • فعل تَمَنَّوا چه صیغه‌ای است؟ ماضی، مضارع و امر آن چیست؟
    15480 تفسیر 1393/03/20
    فعل «تَمَنَّوا» از ریشه «م‌ن‌ی» به معنای تقدیر و اندازه‌گیری کردن است. ماده «منی» هنگامی که به باب تفعّل برود به معنای درخواست و آرزوی قلبی نسبت به تحقق یا عدم تحقق چیزی می‌باشد که هنوز در خارج تحقق پیدا نکرده است.[1] این فعل، ...
  • اگر پدری دارای سه همسر بوده و از دو همسر که مرده اند، فرزندانی داشته باشد، تقسیم ارث چگونه است؟
    14925 Laws and Jurisprudence 1389/06/18
    اموال مادر شما بین فرزندان مادرتان و شوهرش تقسیم می شود و برادرانی که از همسر دیگر هستند در این اموال سهمی ندارند. شما می توانید ارث مادر خود را در اختیار گرفته و بین وارثین او تقسیم کنید و می توانید به خاطر احسان و نیکی در حق ...
  • معنای یوم التغابن چیست؟
    36683 تفسیر 1391/03/10
    منظور از «یوم التغابن» که در قرآن کریم آمده، روز قیامت است؛ چون در آن روز براى همه مردم کشف مى ‏شود که در معامله ‏اى که کرده اند، مغبون شده‏اند، آن کس که با خدا معامله نکرده مى ‏فهمد که از معامله نکردن مغبون شده، ...
  • آیا علاوه بر نکوهش زیاده‌روی در خوردن، افراد چاق نیز مورد نکوهش قرار گرفته‌اند؟!
    4357 حدیث 1398/11/01
    در منابع دینی، کم‌خوردنی که موجب ناتوانی جسمی شده و هم‌چنین پرخوری افراطی و بیش از اندازۀ مورد نیاز بدن، مورد نکوهش واقع شده است:[1]امام علی(ع) فرمود: «اگر گرسنگی انسان را بیازارد، ناتوانی، وی را از پای درآورد و اگر پرخوری‏ نماید، پری شکم ...
  • چگونه امکان دارد که دوشیزه باکره(حضرت مریم) حامله شود؟
    85927 تاريخ بزرگان 1391/09/28
    1. در حالت طبیعی و بدون این‌که بحث معجزه یا خارق العاده بودن مطرح باشد باید گفت، وجود پرده بکارت و باکره بودن منافاتی با حامله شدن ندارد. همان‌گونه که پرده بکارت مانع بیرون آمدن خون حیض نمی‌شود همچنین مانع داخل شدن منی و نطفه در رحم ...
  • منظور روایاتی که دانش پژوهان را مانند مجاهدان در راه خدا معرفی می‌کند چیست؟
    8061 حدیث 1392/11/20
    در بخشی از روایات برخی فعالیت‌های فردی و اجتماعی، همسان با جهاد شمرده شده‌اند؛ مانند: 1. امام علی(ع) فرمود: و آن‌کس که به جست‌وجوى روزی حلال برخیزد، مانند مجاهد در راه خدا است.[1] 2. حضرتش در جایی دیگر(ع) می‌فرماید: و آن‌کس که به جست‌وجوى ...

پربازدیدترین ها