جستجوی پیشرفته
بازدید
6285
آخرین بروزرسانی: 1396/05/27
خلاصه پرسش
در آیاتی به بارش آب‌های پاک‌کننده از آسمان اشاره شده است. روایتی ذیل یکی از این آیات وجود دارد که آسمان را به حضرت پیامبر(ص) و زمین را به امام علی(ع) تفسیر می‌کند. آیا این تفسیر را می‌توان پذیرفت؟
پرسش
ترجمه و معنای روایت زیر چیست: فی تفسیر العیّاشیّ عن جابر، عن أبی عبدالله‏ جعفر بن محمّد(ع) قال: سألته عن هذه الآیة فی البطن «و ینزل علیکم من السماء ماء لیطهرکم به و یذهب عنکم رجز الشّیطان و لیربط على قلوبکم و یثبت به الأقدام‏». قال: «فالسّماء» فی الباطن رسول الله(ص). و «الماء» علیّ. جعل الله علیّا من رسول الله. فذلک قوله: لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ. فذلک علیّ یطهّر الله به قلب من والاه. و أمّا قوله: وَ یُذْهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطانِ من والى علیّا، یذهب الرجز عنه و یقوى علیه. وَ لِیَرْبِطَ عَلى‏ قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ فإنّه یعنی: علیّا. من والى علیّا، یربط الله على قلبه بعلیّ، فیثبت على ولایته.
پاسخ اجمالی
جابر می‌گوید: از امام صادق(ع) درباره معناى باطنى این آیه پرسیدم: «براى شما از آسمان، آبى می‌فرستد تا شما را با آن پاک کند و پلیدى شیطان را از شما ببرد و دل‌هایتان را پیوند زند و گام‌هایتان را با آن، استوار سازد».[1]
آن‌حضرت فرمود: «معناى باطنى آسمان، پیامبر خدا(ص) و معناى باطنى آب، على(ع) است. خداوند عزّ و جلّ، على(ع) را از پیامبر خدا(ص) قرار داد. این است سخن خداوند: "آبى تا شما را با آن پاک کند". این على است که خداوند، قلب هرکس که ولاى او را داشته باشد، پاک می‌کند.
و این سخن خداوند: "و از شما پلیدى شیطان را بزداید"، یعنى هرکس ولاى على را داشته باشد، [خداوند،] پلیدى را از او می‌زداید و دلش را قوّت می‌بخشد. "و بر دل‌هایتان پیوند زند و گام‌هایتان را با آن استوار کند". مقصود از "آن" على است. هرکسی که ولاى على را داشته باشد، خداوند، دلش را به على پیوند می‌زند و بر ولایت على ثبات می‌یابد».[2]
در توضیح این روایت باید گفت:
بسیارى از روایات، تصریح می‌کنند که قرآن کریم، علاوه بر مفاهیمى که مدلول ظاهر الفاظ آن است، داراى لایه‌هاى مفاهیم باطنى است‏.[3] مقصود از مفاهیم باطنى قرآن، معارف عمیقى است که در پس ظواهر الفاظ - که آن نیز حجت است - و در لایه‌های دیگری نهفته شده و  علاوه بر آن‌که با معنای ظاهری آیات منافات ندارد، به معارف دیگری نیز رهنمون می‌شود. شناخت صحیح این معارف، ویژه پیامبر خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) است، چنان‌که از امام على(ع) نقل شده است: «از من، از قرآن بپرسید؛ چرا که دانش اوّلین و آخرین، در قرآن است. [قرآن‏] براى هیچ گوینده‌اى [جاى‏] سخن نگذاشته است و تأویل آن‌را جز خدا و استواران در دانش، کسى نمی‌داند و اینان، یک نفر نیستند. پیامبر خدا(ص) یکى از ایشان بود که خداوند سبحان، این دانش ‌را به او آموخت و حضرتشان هم آن‌را به من آموخت و [تأویل قرآن‏] در فرزندان [معصومِ‏] او تا روز قیامت، باقى خواهد ماند».[4]
بنابراین، آشنایى با تفسیر باطنى قرآن و تبیین لایه‌هاى عمیق حقایق این کتاب آسمانى، تنها از طریق امامان معصوم(ع) امکان‌پذیر است.
با توجه به این نکته؛ روایت مورد نظر، در صدد آن نیست که معنای ظاهری آیه را نفی کند، بلکه به یک لایه باطنی آن اشاره می‌کند که پیامبر اکرم(ص) را آسمانی می‌داند که آب پاک کننده‌ای مثل علی بن ابی‌طالب(ع) از او سرچشمه گرفته و پیروان آن‌حضرت را پاک و پاکیزه می‌نماید.
 

[1]. انفال، 11.
[2]. عیاشى، محمد بن مسعود، التفسیر، ج ‏2، ص 50، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول‏، 1380ق.
[4]. استرآبادى، على‏، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، ص 540، قم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، چاپ اول‏، 1409ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها