جستجوی پیشرفته
بازدید
9341
آخرین بروزرسانی: 1397/06/01
خلاصه پرسش
امام علی(ع) فاصله بین مشرق تا مغرب زمین را به اندازه حرکت یک روز خورشید اعلام کرده‌اند که این منطبق با واقعیت نمی‌باشد. نظرتان چیست؟
پرسش
چرا در حکمت 294 نهج البلاغه، امام علی(ع) فاصله بین مشرق و مغرب را حرکت خورشید دانسته‌اند، در حالی‌که این مطالب از جهت علمی درست نیست؟
پاسخ اجمالی
امام علی(ع) در جواب سؤالی که از ایشان در بالای منبر[1] در مورد مقدار مسافت بین مشرق و مغرب پرسیده شد، فرمودند: «مَسِیرَةُ یَوْمٍ لِلشَّمْس‏»؛[2] این مسافت به اندازه مسیر حرکت یک روز خورشید است.
توضیح این‌که؛ وزن‌ و اندازه‌ها از امور وضعی هستند و جزء امور واقعی محسوب نمی‌شوند و هدف از آن نزدیک کردن اشیاء به ذهن از جهت کمیت و کیفیت است؛ لذا وقتی از مسافت‌های زیاد سؤال می‌شود، باید از یک اندازه و مقیاسی استفاده کرد که مناسب آن باشد.[3] لذا این‌گونه پاسخ‌ها، پاسخ اقناعی است و هدف آن قانع کردن مخاطب است؛ زیرا اگر حضرتشان می‌فرمود مثلاً چند فرسخ و یا چند میل، پرسشگر مجدداً می‌پرسید به چه دلیل؟! و اثبات پاسخ ارائه شده با توجه به امکانات و دانش آن روز مردم امکان‌پذیر نبود و بر این اساس، حضرتشان پاسخی اقناعی فرمودند[4] و لزوماً این پاسخ هم به معنای حرکت خورشید گرد زمین نیست تا بگوییم منطبق با دانش جدید نیست، بلکه می‌توان این‌گونه معنا کرد:
آن‌جا که در ابتدای صبح، نور خورشید را می‌بینی مشرق نسبی تو است و آن‌جایی که هنگام غروب، نور خورشید از نظرت محو می‌شود، مغرب نسبی تو می‌باشد و فاصله میان آن دو، فاصله مشرق نسبی تا مغرب نسبی است، و گرنه مشرق و مغرب مطلقی وجود ندارد، بلکه میلیون‌ها مشرق و میلیون‌ها مغرب در عالم وجود دارد که فاصله هر کدام با دیگری نیز متفاوت است.[5] و از این‌رو است که خدا در قرآن می‌فرماید: «فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِب‏».[6] سوگند به پروردگار مشرق‌ها و مغرب‌ها!
در مورد دلیل آن‌که امام در این موارد به پاسخ واقعی اشاره نکرده و پاسخی اقناعی را مطرح می‌سازد، می‌توان به بی‌فایده بودن پرسش برای پرسشگر آن زمان، دشواری اثبات آن برای پرسشگر، فقدان توانایی علمی حاضران و یا فقدان مصلحت در ارائه پاسخ واقعی، اما بدون دلیل اشاره کرد.[7]
 

[1]. ابن أبی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، ج 19، ص 199، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، 1404ق.
[2]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 527، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[3]. هاشمى خویى، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج 21، ص 386، تهران، مکتبة الإسلامیة، چاپ چهارم، 1400ق.
[4]. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج‏ 19، ص 199.
[5]. منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج ‏21، ص 386.
[6]. معارج، 40.
[7]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 3، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم، 1403ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها