جستجوی پیشرفته
بازدید
7082
آخرین بروزرسانی: 1396/08/16
خلاصه پرسش
آیا توثیق یک راوی حدیث می‌تواند دلیل بر عادل بودنش نیز باشد؟
پرسش
آیا ثقه بودن یک راوی مثلاً یعقوب بن یزید که بسیار توثیق شده، می‌تواند دلیل بر عادل بودنش باشد؟
پاسخ اجمالی
از الفاظ دال بر توثیق راوی دو لفظ است:
1. عدل: در صورتى که این واژه در منابع حدیث‌شناسی(درایة الحدیث) شیعه به‌کار رفته باشد، به صورت دلالت تضمنى، یا التزامى بر امامى(شیعه) بودن، یا ضابط بودن راوى دلالت می‌کند؛[1] زیرا عدالت مطلق، فرع اسلام و ایمان است و بر کافر و پیروان سایر فرقه‌های اسلامى به صورت مطلق عادل گفته نمی‌شود.
از سوى دیگر، در میان حدیث‌شناسان و علمای رجال شیعه کمتر مرسوم است که به امامى بودن، یا ضابط بودن راوى تصریح کنند. بنابراین وقتى می‌گویند: عدل، مقصود آنان، امامى و ضابط بودن در کنار عدالت است.[2]
2. ثقه:[3] این لفظ در اصطلاح علماى رجال برابر با لفظ عدل است. ریشه این واژه از «وثق» به معناى اطمینان و اعتماد است[4] و مقصود از آن، کسى است که نسبت به دورى او از دروغ، اشتباه و فراموشى اطمینان وجود دارد؛[5] زیرا اگر قرار باشد شخص، عادت به دروغ، اشتباه یا فراموشى داشته باشد، چگونه می‌توان به گفتار او اطمینان داشت. بنابراین، هرگاه این کلمه به طور مطلق در منابع رجالى به‌کار رود، در دلالت آن بر عدالت(در اموری که به نقل حدیث مرتبط است) و ضابط بودن راویان جاى اشکال نیست،[6] اما در دلالت آن بر امامیه بودن راوى جاى بحث و مناقشه است.[7]
الفاظ «ثقة فى الحدیث»، یا «ثقة فى الروایه»، دلالت اینها نیز بسان دلالت واژه ثقه است؛ یعنى بر عدالت(در جنبه نقل حدیث) و ضابط بودن راوى به صورت آشکار دلالت دارد، اما در دلالت آن بر امامى بودن جاى تأمّل است.[8]
بنابراین، توثیق در نقل روایت تنها اثبات کننده یک جنبه از عدالت و آن هم در نقل صحیح می‌باشد، ولی دلیل بودن برای عدالت در سایر جنبه‌ها مانند امامی بودن مشکل است.
 

[1]. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، ج 2، ص 141، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1411ق؛ کنى تهرانى، على‏، توضیح المقال فی علم الرجال‏، ص 181، قم، مؤسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، 1421ق.
[2]. نک: مقباس الهدایه فی علم الدرایة، ج 2، ص 144- 145.
[3]. همان، ص 146؛ توضیح المقال فى علم الرجال، ص 181.
[4]. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج ‏9، ص 205 – 206، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول‏؛ قرشى، علی ‏اکبر، قاموس قرآن‏، ج 7، ص 180، تهران، دار الکتب الاسلامیه‏، چاپ ششم‏، 1371ش.
[5]. مقباس الهدایه فی علم الدرایة، ج 2، ص 146.
[6]. نک: کلباسى، محمد بن محمدابراهیم‏، الرسائل الرجالیة، ج 1، ص 33 – 40، قم، مؤسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، 1422ق؛ استرآبادى، محمد بن على‏، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال‏، ج ‏1، ص 104 – 106، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1422ق.
[7]. نصیری، علی، آشنائى با علوم حدیث، بحث موضوع و مسائل علم رجال، مبحث نخست: الفاظ جرح و تعدیل و تعارض آنها.
[8]. مقباس الهدایه فی علم الدرایة، ج 2، ص 162؛ منهج المقال فى تحقیق احوال الرجال، ج ‏1، ص 105؛ الرسائل الرجالیة، ج ‏1، ص 123 – 124.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها