لطفا صبرکنید
بازدید
40954
40954
آخرین بروزرسانی:
1396/07/29
کد سایت
fa80141
کد بایگانی
97820
نمایه
روایت «لا تقسروا أولادکم على آدابکم»
طبقه بندی موضوعی
حدیث|روایات و دعاهای برجای مانده
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
«فرزندان خود را بر اساس معیارهای اخلاقی خودتان تربیت نکنید، زیرا آنان در زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند!» آیا این عبارت، سخنی از امام علی(ع) است و با چنین توصیه‌ای آیا نباید در صدد آموزش اخلاق به فرزندانمان باشیم؟!
پرسش
لطفاً سند این متن عربی را که به امیرمؤمنان علی(ع) نسبت داده‌اند، بفرمایید: «لا تودبوا اولادکم باخلاقکم فانهم خلقوا بزمان غیر زمانکم».
پاسخ اجمالی
این عبارت در کتابهایی چون «نهج البلاغه» و «غرر الحکم» که ویژه گردآوری سخنان امام علی(ع) می‌باشند مشاهده نشد و نیز در منابع اولیه روایی، اما ابن ابی الحدید(م 656ق) در شرحی که بر نهج البلاغه نگاشته است و در حکمت‌های منسوب به حضرتشان چنین روایتی را نقل می‌کند:
«لا تَقسِروا [لا تکرهوا] أولادَکُم عَلى آدابِکُم فَإِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَیرَ زمانِکُم»؛[1] فرزندان خود را به رعایت آداب [و رسوم روزگارِ] خودتان مجبور نسازید؛ چون آنان براى روزگارى غیر از روزگار شما آفریده شده‌اند.
در برخی منابع دیگر این سخن به بعضی از فلاسفه و حکما؛ -مانند سقراط و افلاطون- نسبت داده شده است.[2]
به هر حال، معنای چنین توصیه‌ای آن نیست که اخلاق و آداب مثبت نسل خویش را به کلی فراموش کرده و هیچ کدام از آنها را به فرزندانتان منتقل نکنید!، بلکه معنایش آن است که آنان را وادار نکنید که دقیقاً و به صورت مو به مو، رفتار و کردارشان را مشابه رفتار و کردار شما قرار دهند. به عنوان نمونه، گرچه «کمک مخفیانه به نیازمندان» توصیه‌ای اخلاقی است که در تمام زمانها کاربرد دارد، اما در نسلهای مختلف، روش پرداخت چنین کمکهایی می‌تواند تغییر کند و شما فرزندانتان را وادار نکنید تا دقیقاً همان روش شما را مورد استفاده قرار دهند.
«لا تَقسِروا [لا تکرهوا] أولادَکُم عَلى آدابِکُم فَإِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَیرَ زمانِکُم»؛[1] فرزندان خود را به رعایت آداب [و رسوم روزگارِ] خودتان مجبور نسازید؛ چون آنان براى روزگارى غیر از روزگار شما آفریده شده‌اند.
در برخی منابع دیگر این سخن به بعضی از فلاسفه و حکما؛ -مانند سقراط و افلاطون- نسبت داده شده است.[2]
به هر حال، معنای چنین توصیه‌ای آن نیست که اخلاق و آداب مثبت نسل خویش را به کلی فراموش کرده و هیچ کدام از آنها را به فرزندانتان منتقل نکنید!، بلکه معنایش آن است که آنان را وادار نکنید که دقیقاً و به صورت مو به مو، رفتار و کردارشان را مشابه رفتار و کردار شما قرار دهند. به عنوان نمونه، گرچه «کمک مخفیانه به نیازمندان» توصیه‌ای اخلاقی است که در تمام زمانها کاربرد دارد، اما در نسلهای مختلف، روش پرداخت چنین کمکهایی می‌تواند تغییر کند و شما فرزندانتان را وادار نکنید تا دقیقاً همان روش شما را مورد استفاده قرار دهند.
[1]. ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، ج 20، ص 267، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، 1404ق.
[2]. شیخ بهائى، محمد بن حسین بن عبد الصمد، الکشکول، ج 2، ص 341 و ج 3، ص 446، بیروت، اعلمى، 1403ق؛ شهرستانی، أبو الفتح محمد بن عبد الکریم، الملل و النحل، ج 2، ص 145، بی‌جا، مؤسسة الحلبی، بی‌تا؛ بهاء الدین بغدادی، محمد بن حسن، التذکرة الحمدونیة، ج 1، ص 256، بیروت، دار صادر، چاپ اول، 1417ق؛ ابن قیّم جوزی، محمد بن أبی بکر، إغاثة اللهفان من مصاید الشیطان، ج 2، ص 265، ریاض، مکتبة المعارف، بی‌تا.
نظرات
