جستجوی پیشرفته
بازدید
6939
آخرین بروزرسانی: 1396/11/16
خلاصه پرسش
اگر به هر دلیلی، به وصیت پیامبر(ص) عمل می‌شد و امامان معصوم(ع) به ترتیب، متصدی حکومت می‌شدند، آیا باز هم «غیبت امام» رخ می‌داد و عمر آخرین امام تا این اندازه طولانی می‌شد؟
پرسش
اگر به هر دلیلی، ماجرای سقیفه شکل نمی‌گرفت و خلافت و امامت از روش و آنچه پیامبر وصیت کرده بود خارج نمی‌شد، و بر فرض بعد از آن هم برای اهل‌بیت اتفاقاتی نمی‌افتاد و امر ولایت به درستی پیش می‌رفت. آن‌گاه بحث غیبت و وجود امام معصوم در زمان فعلی چگونه بود؟ از چند فرض خارج نیست: 1. تعداد امامان بیشتر از 12 گشته و نسل به نسل تا امروز امر ولایت ادامه پیدا می‌کرد، و هیچ غیبتی شکل نمی‌گرفت. 2. تعداد 12 امام ثابت باقی می‌ماند اما عمر آنها به اذن خدا آن‌قدر ادامه پیدا می‌کرد تا زمان قیامت، و غیبتی شکل نمی‌گرفت. 3. در هر صورت این دوران غیبت باید سپری می‌شد و به نحوی جبری بوده است و مردم نقشی در آن نداشتند. اما این شبهات هر کدام مشکلاتی دارند و سؤالاتی را در ذهن ایجاد می‌کنند. آیا حذف اصل غیبت و مفهوم انتظار که یکی از مهم‌ترین پایه‌های اسلام است سؤال بر انگیز نیست؟ آیا اگر به فرض سؤال، اگر همه چیز خوب پیش می‌رفت. باز هم غیبت صورت می‌گرفت؟
پاسخ اجمالی
اگرچه سرپیچی از وصیت پیامبر اسلام(ص) و تغییر مسیر حکومت اسلامی، یکی از دلایلی است که در نهایت به غیبت آخرین امام انجامید، اما نمی‌توان گفت که این تنها دلیل بوده و در صورتی که به وصیت پیامبر(ص) عمل می‌شد، ماجرای غیبت رخ نمی‌داد، بلکه ممکن است دلایل دیگری - مانند شکوفا شدن استعدادهای بشری در طول زمان - نیز در وقوع غیبت نقش داشته باشد.
توضیح مطلب آن‌که امامت عهد و مقامی است که تنها از جانب خداوند به امام داده شده و تنها او است که تعداد امامان را مشخص می‌کند.[1] اما به هر حال؛ وجود امام معصوم ضروری است؛ یعنی همان‌طور که وجود پیامبران برای رشد و تکامل بشر لازم است، وجود امام هم برای حفظ دین و ادامه برنامه پیامبر ضرورت دارد. ضرورت وجود انسان معصوم و حجت الهی در همه زمان‌ها با استناد به دلایل متعدد عقلی در امامت عامه است. یکی از دلایل، این است که نبوت و امامت یک فیض معنوی از جانب خداوند است و بر اساس قاعده لطف چنین لطفی باید همیشگی باشد. قاعده لطف اقتضا می‌کند که در میان جامعه اسلامی امامی باشد که محور حق بوده و جامعه را از خطای مطلق باز دارد.[2]
بنابراین، از آن‌جا که مسئله امامت در منطق شیعه به امّت واگذار نشده است، همه مسائل آن مربوط به اراده و مشیت و تقدیر و علم الهی و ابلاغ از طرف پیامبر خدا است. طبعاً علت حصر امامان به دوازده تن از جمله مسائلى است که فلسفه آن براى ما روشن نیست[3] و ممکن است در مهندسی این جهان توسط خدا - و با توجه به علم خدا به آینده -  لزومی به وجود بیش از دوازده امام نبوده است.
همچنین خداوند این توانایی را دارد که عمر یک امام را بسیار کوتاه و عمر امام دیگر را بیشتر از عمر نوح پیامبر(ع) قرار دهد. در همین راستا به جهت مصالحی که به بحث فلسفه غیبت برمی‌گردد، عمر امام دوازدهم، حضرت حجت(عج) بسیار طولانی شده است.[4]
غیبت حضرت ولى عصر(عج) یکى از رازهاى الهى بوده و ممکن است ما نتوانیم به تمام دلایل آن پى ببریم. ایشان آخرین حجت معصوم الهى است که براى تحقق آرمانى بزرگ (گسترش عدل فراگیر و به اهتزاز درآوردن پرچم توحید در جهان) در نظر گرفته شده است، و این آرمان نیاز به گذشت زمان و شکوفایى عقل و دانش بشر و آمادگى روحى بشریت دارد، تا جهان به استقبال موکب آن امام عدل و آزادى رود.[5]
از طرفی، باید دانست که حکمت غیبت تنها «در اختیار نبودن حکومت» و «ترس از کشته شدن» نیست؛ زیرا در برخى روایات مسئله امتحان و آزمودن خلق مطرح شده است، بدین معنا که مردم در عصر غیبت در بوته آزمایش الهى قرار می‌گیرند و مراتب استوارى آنان در ایمان و اعتقاد سنجیده می‌شود.[6]
اجمال سخن این‌که حضرت مهدى آخرین وصى از اوصیاى الهى است که براى تکامل همه جانبه بشر و ایجاد حکومت واحد الهى آفریده شده است، و این همان نقش مهم مردم است؛ زیرا این ایده و آرزو هنگامى تحقق می‌پذیرد که در جامعه بشرى، آمادگى براى پذیرش چنین حجتى وجود داشته باشد. از این جهت وجود حضرت، در پس پرده غیبت به سر می‌برد و در حالى‌که در میان مردم زندگى می‌کند و مردم او را می‌بینند، ولى او را نمی‌شناسند و از این طریق از گزند دشمنان حق و عدالت مصون می‌ماند.
 
 

[5]. سبحانی، جعفر، راهنماى حقیقت، ص 470، تهران، نشر مشعر، چاپ پنجم‏، 1387ش. 
[6]. نک: مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 52، ص 102- 114، «باب التمحیص و النهى عن التوقیت»، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم‏، 1403ق.  
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774249 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668729 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653325 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645419 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592080 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578767 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562503 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562418 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    556982 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...