جستجوی پیشرفته
بازدید
17743
آخرین بروزرسانی: 1397/02/18
خلاصه پرسش
منظور از «نشئه اخری» یا «نشئه دیگر» در آیات قرآن چیست؟
پرسش
با سلام؛ منظور از «نشئه» در آیه 47 سوره مبارکه «النجم» کدام عالم است؟ و اگر به معنای زندگی است چه نوع حیاتی است؟
پاسخ اجمالی
بیشتر مفسران معتقدند منظور از «نشئه دیگر» در آیه «وَ أَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرى»،[1] آفرینش دوباره انسان در روز قیامت است. روزی که وقت جزا و پاداش است. اگر در این آیه فرمود ایجاد این نشئه بر عهده‌ی خدا است، براى این بود که برپایی قیامت، قضاى حتمى الهى بود، و براى این است که خدای متعال وعده چنین نشئه‌ای را داده بود،[2] و وعده‌های الهی تخلف ناپذیر است.[3]
به عبارت دیگر، «نشئه اخرى»، یعنى بر خداوند لازم است که روز قیامت مردم را زنده کند تا به پاداش برسند.
اگر گفته شود که لفظ «على» کلمه الزام و ایجاب است، بنابر این چگونه بر خداوند زنده کردن مردگان واجب می‌شود؟!
پاسخش آن است که خداوند سبحان؛ چون مردم را مکلّف ساخته، ضامن ثواب نیز خواهد بود؛ بنابر این اگر خداوند دردها و مشکلاتی را به مردم می‌دهد، قهراً ضامن پاداش آن نیز می‌باشد، و اگر در دنیا پاداش و مکافاتى داده نشد، و مظلوم و ظالم را به حال خود رها ساخت، پس باید سراى دیگرى باشد که در آن پاداش و کیفر و عدل و انصافى برقرار گردد؛ و چون خداوند وعده پاداش و عدل و انصاف را داده است، باید به آن عمل کند.[4]
بنابر این اکثر مفسران برآنند که منظور این آیه زنده شدن انسان‌ها در قیامت برای پاداش و جزا است.
لکن به مناسبت آیه‌ی «وَ أَنَّ إِلى‏ رَبِّکَ الْمُنْتَهى‏»،[5] برخی مفسران این احتمال را نیز مطرح نمودند که شاید مقصود از «نشئه اخری» کمال روحانى و نشئه‌ی قرب الهى باشد که آن منتها درجه انسانى است، و طریق آن نشئه را بایستی در همین عالم دنیا تحصیل نمود. منتها در آخرت به کمال می‌رسد؛ از این‌رو است که فرمود: «ثُمَّ یُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفى» که جزاء وافى زحمات و کوشش‌هایى را که در مدت عمر در پیمودن راه به سوى حق تعالى کشیده و رنج برده، به طور واضح و روشن می‌بیند.[6]
البته، برخی با پذیرش نظر مشهور می‌گویند؛ می‌تواند مراد از نشئه‌ی اخرى دمیدن روح در بدن انسان بعد از خلق در همین دنیا باشد؛ بنابر این تفسیر، «اخرى» مشتق از «آخر» است، چنانچه در آیه دیگر فرمود: «ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ»؛[7] لذا حاصل کلام این است که خداوند انسان را از نر و ماده آفرید و در آنها روح دمید.[8]
به عبارت دیگر، این آیه تاب چند معنا را دارد که همگی صحیح و با هم در تضاد نیستند و این از زیبایی‌های قرآن است.
خداوند روح را در انسان‌ها دمید و فصل جدیدی از آفرینش را برای آنان گشود و راه کمال و قرب الهی را برایشان فراهم ساخت و آنان را در روز واپسین دوباره زنده می‌کند و به جایی که با اعمال و کردارشان تناسب دارد رهنمون خواهد شد.
 

[1]. نجم، 47. مشابه این مضمون در آیه 20 سوره عنکبوت نیز تکرار شده است.
[2]. مانند: یونس، 4. «بازگشت همه شما به‌ سوى او است! خداوند وعده حقّى فرموده، او آفرینش را آغاز می‌کند، سپس آن‌را بازمی‌گرداند، تا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‌‏اند، به عدالت جزا دهد، و براى کسانى که کافر شدند، نوشیدنى از مایع سوزان است و عذابى دردناک، به دلیل آن‌که کفر می‌ورزیدند».
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 49، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.
[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏9، ص 276، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[5]. نجم، 42.
[6]. بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‏13، ص 410، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1361ش. 
[7]. مؤمنون، 14.
[8]. شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق، حسینی ارموی (محدث)، میر جلال الدین، ج ‏4، ص 307، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، 1373ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    787117 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    753120 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    675266 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    656400 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    647155 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    597074 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579519 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    563824 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    563386 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    557982 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...