لطفا صبرکنید
بازدید
13909
13909
آخرین بروزرسانی:
1397/07/08
کد سایت
fa91701
کد بایگانی
107874
نمایه
صراط الجحیم
طبقه بندی موضوعی
تفسیر
اصطلاحات
صراط|جهنم (دوزخ)|جحیم ، صراط الجحیم
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
معنای «جحیم» چیست و منظور از «صراط الجحیم» در قرآن چیست؟
پرسش
معنای «جحیم» چیست و منظور از «صراط الجحیم» در قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی
«جحیم» مشتق از ماده «جحمة» به معناى شدت سوزش آتش، و در قرآن کریم یکى از نام‌هاى «جهنم» است.[1]
خداوند در روز قیامت به فرشتگانى که مأمور فرستادن کفار، مشرکان، ظالمان و ستمگران و هم‌کیشان آنها به دوزخ‌اند، فرمان میدهد آنان را به سمت دوزخ راهنمایی کنید: «فَاهْدُوهُمْ إِلى صِراطِ الْجَحِیمِ».[2]
بنابر این «صراط جحیم» یعنی راه جهنم و دوزخ. این اصطلاح البته در قرآن یک‌بار و در آیه فوق به کار رفته است.
اینکه قرآن در این آیه فرمود: ایشان را به سوى صراط جحیم هدایت کنید، با توجه به اینکه هدایت متناسب به سوی بهشت و راه سعادت است، این است که ایشان را به سوى جهنم ببرید و در جهنم بیفکنید؛ چون کلمه هدایت همه جا به معناى راهنمایى نیست، بلکه گاهى به معناى رساندن به هدف و مقصد است.[3]
بعضى از مفسران گفتهاند؛ اگر بردن به سوى دوزخ را هدایت به سوى آن خوانده، یک نوع توبیخ و سرزنش است.[4]
برخی هم گفتهاند؛ هدایت در این‌جا به معنای سوق دادن به سوی جهنم،[5] و دعوت به راه آتش است.[6]
بعضی اما معتقدند؛ این تعبیر از این جهت است که کفار هم مانند دیگران لیاقت و استعداد آن‌را داشتند که به سوى بهشت هدایت شوند، خدا هم جز هدایت کارى ندارد، ولى خود آنان کارهایى کردند که هدایت خدا مبدل به هدایت به سوى دوزخ شود، و این تعبیر نظیر تعبیرى است که در آیه «فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ»؛[7] (پس به عذاب دردناک بشارتشان ده) آمده؛ چون در این آیه نیز خود کفار بشارت خداى را مبدل به بشارت به سوى عذاب کردند.[8]
خداوند در روز قیامت به فرشتگانى که مأمور فرستادن کفار، مشرکان، ظالمان و ستمگران و هم‌کیشان آنها به دوزخ‌اند، فرمان میدهد آنان را به سمت دوزخ راهنمایی کنید: «فَاهْدُوهُمْ إِلى صِراطِ الْجَحِیمِ».[2]
بنابر این «صراط جحیم» یعنی راه جهنم و دوزخ. این اصطلاح البته در قرآن یک‌بار و در آیه فوق به کار رفته است.
اینکه قرآن در این آیه فرمود: ایشان را به سوى صراط جحیم هدایت کنید، با توجه به اینکه هدایت متناسب به سوی بهشت و راه سعادت است، این است که ایشان را به سوى جهنم ببرید و در جهنم بیفکنید؛ چون کلمه هدایت همه جا به معناى راهنمایى نیست، بلکه گاهى به معناى رساندن به هدف و مقصد است.[3]
بعضى از مفسران گفتهاند؛ اگر بردن به سوى دوزخ را هدایت به سوى آن خوانده، یک نوع توبیخ و سرزنش است.[4]
برخی هم گفتهاند؛ هدایت در این‌جا به معنای سوق دادن به سوی جهنم،[5] و دعوت به راه آتش است.[6]
بعضی اما معتقدند؛ این تعبیر از این جهت است که کفار هم مانند دیگران لیاقت و استعداد آن‌را داشتند که به سوى بهشت هدایت شوند، خدا هم جز هدایت کارى ندارد، ولى خود آنان کارهایى کردند که هدایت خدا مبدل به هدایت به سوى دوزخ شود، و این تعبیر نظیر تعبیرى است که در آیه «فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ»؛[7] (پس به عذاب دردناک بشارتشان ده) آمده؛ چون در این آیه نیز خود کفار بشارت خداى را مبدل به بشارت به سوى عذاب کردند.[8]
[1]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 187، دمشق، بیروت، دار القلم، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق.
[2]. صافات، 23.
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 17، ص 132، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[4]. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 11، ص 134، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، 1378ش.
[5]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج 16، ص 73، تهران، ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، 1364ش
[6]. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق، رسولی محلاتی، سید هاشم، ج 4، ص 401، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415ق.
[7]. آل عمران، 31.
[8]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 8، ص 688، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
نظرات
