«شقاوت» از ماده «شقو» به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى، مجازات و بلا است.شقاوت در مقابل سعادت بوده و عبارت است از نداشتن خیرات جسمانی و روحانی و محروميت از آن. بنابر اين، افراد شقی همان بدكارانى هستند كه در دل دوزخ در انواع مجازات‏‌ها گرفتارند. شقاوت و سعادت چيزى جز نتيجه‌ی عقاید، اعمال، كردار، گفتار و نيات انسان دردنیا نيست. این‌که در حدیث آمده است: «الشقی من شقی فی بطن امه و السعید من سعد فی بطن امه»، بدین معنا است که خدا انسان را در ازل ذاتاً مستعد سعادت خلق می‌کند، ولی انسان با سوء اختیار خود راه شقاوت را برمی‌گزیند و شقی می‌شود و بعد این شقاوت را در جهان ماده از طریق زاد و ولد تکثیر می‌کند، هرچند این تکثیر علت تامه نیست، اما زمینه‌ی شقاوت است.