26228
«علیم» صفت مشبه و به معنای عالم است. علم الهى داراى سه مرتبه است:علم به ذات، علم به اشیای دیگر قبل از ایجاد آنها، و علم به اشیاى دیگر پس از ایجاد آنها.
علم از کمالات وجودی است و از آنجا که واجب الوجود، واجد همه کمالات وجودی است، باید واجد کمال علمی نیز باشد. اینکه علم از کمالات وجودی بوده و جهل امری عدمی و نقص و کاستی است، در آن شکی نیست. رابطه میان جهل و علم، رابطه عدم و ملکه است. با توجه به اینکه جهل، فقدان و نقص است، مقابل آن؛ یعنی علم، کمال خواهد بود.
علم خداوند به موجودات از نوع علم حضوری است، نه علم حصولی؛ چرا که در غیر این صورت، خداوند برای علم به آنها باید به صورتهای آنها محتاج باشد، در حالی که خداوند از هر احتیاجی به دور است. ضمناً در علم حضورى نیاز نیست که معلوم قبل از علم وجود داشته باشد؛ بلکه امر در علم حضورى به عکس است و باید علم قبل از معلوم وجود داشته باشد. بر اساس برخی روایات برای خداوند دو نوع علم بیان شده است که بخشی از آن علوم تنها نزد خداوند است و هیچ کس از آن اطلاع ندارد که از آن به «علم مکنون» تعبیر میشود، اما خداوند بخش دیگری از علم خود را در اختیار پیامبران(ع) ، ائمه(ع) و ملائکه قرار داده است.