ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟
در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در طرح‌های توسعه‌ی مسجد، به آن ملحق شده است، جزو مسجد و حرم می‌باشد.
در صورت دوم، منطقه حرم شامل شهر مکه و مقداری از اطراف آن است که در ابتدای راه‌های ورودی شهر مکه حدود آن مشخص شده است و آن‌را میقات می‌نامند که امروزه مساجدی در این مناطق بنا شده که عبارت‌اند از:
1. مسجد تَنْعیم یا عایشه؛ 2. مسجد حُدَیبیَه یا رِضْوان یا آل شُمَیْسى؛ 3. مسجد جِعْرانَه.[1]
ضمنا نظر شما را به استفتائی در این زمینه، جلب می‌نماییم:
سؤال: حدود حرم‏ از چهار طرف چیست و مسافت میان آنها نسبت به مسجد الحرام چه مقدار است؟
پاسخ: حدود حرم به طور تفصیل ثابت نیست. اما آنچه یقینى است آن است که مشعر الحرام جزو حرم می‌باشد. همچنین منى‏ نیز داخل‏ حرم است، همان‌گونه که عرفات و میقات‌هایى که براى عمره مفرده نسبت به کسى که داخل شهر مکّه است تعیین شده است، یقیناً خارج از حرم می‌‏باشد،^[2]

---