حکم نماز
اگر مريض، حواسّ نداشته به طوری كه نتواند اوقات نماز را تشخیص دهد، نمازهاى فوت شده، قضا ندارد، ولی اگر متوجه بوده و کوتاهی كرده باید قضای نمازها را به جا بياورد و چنانچه از دنيا رفته است، برايش قضا كنند.^[1] همچنین اگر عقل و شعور كافى دارد، ولى گرفتار فراموشى مى‌شود، احتياط واجب آن است كه فرزند بزرگ تر بعد از فوت او نمازهايش را قضا كند.^[2]
حکم روزه
كسى كه به واسطۀ پيرى نمى‌تواند روزه بگيرد يا براى او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نيست، ولى بايد براى هر روز يک مدّ كه تقريباً ده سير است گندم يا جو و مانند آن به فقير بدهد.^[3]
در هر حال به جا آوردن قضای نماز و روزهٔ اموات، توسط هر شخصی جایز است و می‌توان برای آن دستمزد تعیین کرد، که برای اطلاع از مقدار آن می‌توانید با دفاتر مراجع تقلید تماس بگیرید.
ضمن این‌که هر چند دادن صدقه و خیرات برای اموات مستحب است، اما گناهانی که مانند سرقت به صورت مالی نبوده، و حق‌الناسی را به دنبال نداشته است، کفارهٔ آن،‌ همان استغفار است.

---